Amsterdammers respecteren Spinozabeeld
Toen ik gisteren vanaf metrostation Waterlooplein op weg was naar Perdu, waar Koerbaghs Een licht zou worden gepresenteerd, kwam ik langs het Spinozabeeld dat ik weer eens wilde fotograferen. Hier een paar van mijn foto's. Wat mij opvalt is dat er nog steeds geen beschadigingen op het monument te zien zijn. Het beeld van Nicolas Dings staat er nu ruim vijf jaar (het werd 24 november 2008 onthuld) en nog altijd staat het er goed bij, inmiddels met enig patina over het brons. Ik weet niet of er intussen al eens graffiti van verwijderd moest worden, maar dat is er dan niet aan af te zien. Ik vermoed dat het respecteren van het beeld iets zegt over het beeld van Spinoza in de hoofden van bijna iedereen. Dat straalt dat beeld voor mij uit.
Nieuw beeld voor oude filosoof
Maar niet echt iedereen is bekend met Spinoza. Een ouder Amerikaans echtpaar dat mij een poos bezig zag met maken van deze foto's, vroeg me wie het beeld voorstelde. Ik wees op de ingebeitelde naam en zei hen: "Spinoza." Maar ze bleven mij glazig aankijken. Spinoza? Nooit van gehoord - ook niet toen ik vertelde dat hij onze grootste filosoof was. En ook dat de 17e eeuwse filosoof over de hele wereld bekend was. Zij kenden duidelijk geen filosofen.
Het viel hen wel op dat het een tamelijk nieuw beeld was voor zo'n eeuwenoude filosoof. Dat hadden ze goed gezien.
Reacties
Mooie foto's, Stan. Je bent geslaagd als fotograaf, maar bedrijft wel wat idolatrie!
Wim klever 08-05-2014 @ 20:40
Klopt. Idolatrie volgens wikipedia: "oorspronkelijk: afgodendienst of afgoderij, iedere vorm van godsdienstige verering van een stoffelijk voorwerp; bij uitbreiding: niet-religieuze persoonsverheerlijking, 'verafgoding' of 'persoonscultus'."
Dit hele weblog is louter idolatrie.
Maar deze foto's maak ik slechts één keer in de vier ã vijf jaar. Dus díe idolatrie valt nog wel mee.
Stan Verdult 08-05-2014 @ 22:07
Het zijn duidelijk deze foto's die Wim Klever vandaag tot deze tweet brachten (die ik daarom naar deze reactie overbreng):
"Het Amsterdamse Spinozabeeld heeft toch wel iets: hier sta ik voor, weloverwogen, robuust. Wie doet me wat? Mijn leer is zo sterk als staal."
https://twitter.com/wimklever/statuses/464666139982053376
Ook ik ben in de loop van de tijd aan het beeld gaan wennen (in het begin vond ik het niet zo geslaagd - die lange mantel!). Inmiddels is het een icoon geworden!
Stan Verdult 09-05-2014 @ 13:57
In antwoord op Merlijn Spinnewijn die op Klevers tweet reageerde met "@wimklever Zijn dat papegaaien op zijn mantel? Hij papegaait van den Enden na? Ook mist het een engelachtig aura:laghima(licht als licht)."...
laat ik dan hier maar weten: het zijn halsbandparkieten. Citaat uit de toelichting van Nicolas Dings de maker van het beeld:
"De mantel is voorzien van reliëfs van mussen, halsbandparkieten en rozen die op de plooien zijn aangebracht. De halsbandparkiet, die enkele jaren geleden het Vondelpark als biotoop heeft gekozen, is resistent gebleken: hij past zich aan het klimaat aan, eet wat voorhanden is en verplaatst zich inmiddels door de hele stad. De mus, ons meest archetypische vogeltje, heeft het echter moeilijk: niet dat de soort met uitsterven wordt bedreigd maar de alomtegenwoordigheid van vroeger is verdwenen. Tenslotte de roos: in Spinoza’s zegelring was een roos gegraveerd omkranst door het woord CAUTE (voorzichtig). De roos, de universele metafoor voor schoonheid, heeft echter ook doornen (Spinoza betekent letterlijk ook doorn).
http://www.nicolasdings.nl/spinoza/making/spinoza.pdf
Die halsbandparkieten worden sindsdien steeds meer uitgelegd als staande voor de vele allochtonen die Amsterdam telt.
Tenslotte nog dit: hier zie je hier de verderfelijke invloed van Klever die al geruime tijd bezig is Spinoza van plagiaat van Van den Enden te beschuldigen. Zo ontstaan er beelden in de hoofden van mensen. In dank.
Stan Verdult 09-05-2014 @ 14:14
Is het volgens jou soms niet waar dat Spinoza zijn politiek-theologisch concept en zijn politiek-theoretische architectuur alsmede pleidooi voor directe democratie aan Van den Enden heeft ontleend? Beetje flauw, Stan, zoals je omspringt met mijn -natuurlijke anachronistische - kwalificatie van plagiaat. Ik heb je al tien keer laten weten dat dit woord tussen anhalingstekens staat. HAD HET GEKUND SPINOZA ZOU ZIJN BRON HEMELHOOG HEBBEN VERMELD EN GEPREZEN. De zaak is trouwens te serieus gepresenteerd en beargumenteerd en van zo'n kapitale betekenis voor een goed begrip van Spinoza's werk om er zo luchthartig mee om te gaan.
Wim klever 09-05-2014 @ 14:48
Je kunt het alleen jezelf verwijten, Wim. Volkomen onnodig ben je meermalen met het zgn. plagiëren op de proppen gekomen. Zie diverse verwijsplaatsen op
http://spinoza.blogse.nl/log/afscheid-nemen-van-spinoza.html
Je koos kennelijk voor een 'schokstrategie' om je zaak in de aandacht te krijgen. Dat is je gelukt.
Het is pas achteraf dat je over aanhalingstekens begon. Je hebt je zaak bepaald geen goed gedaan door er die zwaar negatieve kwalificatie aan te geven. En dan nu een ander verwijten dat hij er 'luchthartig' mee omgaat?
Je moet je verantwoordelijkheid nemen voor iets dat je deed, wat evenwel niet nodig was om te doen en erkennen dat je dat beter niet had kunnen doen. De verantwoordelijkheid dus voor het ontstaan van het beeld dat Spinoza van den Enden napapegaaide.
Stan Verdult 09-05-2014 @ 15:30
Als jij dat ordinaire woord verkiest: het IS ook zo. En geenszins wil ik daarvoor veratwoordelijkheid ontlopen. Jij wel.
Wim klever 09-05-2014 @ 15:59
Het was inderdaad zeer onspinozistisch van mij om te schrijven: "Je moet je verantwoordelijkheid nemen voor iets dat je deed, wat evenwel niet nodig was om te doen en erkennen dat je dat beter niet had kunnen doen." Je kon niet anders (ik had me even vergist), je neemt er alsnog je verantwoordelijkheid voor en trekt de aanhalingstekens dus weer in - maakt het weer claire et distincte.
Stan Verdult 09-05-2014 @ 16:11