Bernhard Gorin (1868 - ?) schreef Borukh Shpinoza, drama in 4 bedrijven
Bernhard Gorin was een Jiddisch journalist, dichter, toneelschrijver en toneelcriticus. Hij werd in april 1868 in Lida geboren dat behoorde tot het district Wilna. Hij schreef twee korte verhalen in het Hebreeuws, Ha-Naggar ha-Na'or en Ha-'Agunah (Warschau, 1892). Omstreeks 1893 ging hij naar Amerika, waar hij een regelmatige medewerker werd van de radicale Jiddische pers in New York. Hij vertaalde werk van Zola, Hawthorne, Maupassant, Prévost en diverse Russische auteurs in het Jiddisch.
Ook gaf hij eigen werk in het Jiddisch uit: Der Wilner Balebesel (over een beroemde Hazan) en… Borukh Shpinoza [Baruch Spinoza]: drama in 4 bedrijven (1901).
Borukh Shpinoza was gebaseerd op de roman van Berthold Auerbach, Spinoza. Ein Denkerleben. Het stuk is slechts eenmaal opgevoerd, in 1902, tijdens een benefiet uitvoering voor de Jiddische theaterproducent Boris Thomashefsky (1868-1939).
Gorin redigeerde de Jüdisch-Amerikanische Volksbibliothek, Neuer Geist (1898), en Theater Journal (1901-1903), die alle inmiddels ter ziele zijn. Hij werd een bekend theaterrecensent en schreef als eerste een geschiedenis van het Jiddisch theater: Di geshikhá¹e fun yidishen á¹heaá¹er [New York: Literarisher ferlag, 1918; reprinted New York, Mayzl, 1929]. Dit werk is voor wie Jiddisch lezen integraal hier op internet te vinden.
Daarover schreef de Nederlandse Judith Thissen in ‘Reconsidering the Decline of the New York Yiddish Theatre in the Early 1900s’ 1): "Bernard Gorin, the first historian of the Yiddish stage, also concluded that success of the music halls destroyed the movement for a better Yiddish drama. Di geshikhte fun yidshen teater, 2 vols. (New York: Literarisher ferlag, 1918, vol. 2, 178–80)."
Bronnen
1) In: Theatre Survey (2003), 44:2:173-197 Cambridge University Press [Hier]Biografische informatie over Bernhard Gorin uit: Yiddish Literature in the Nineteenth Century, pp. 214, 224-225, New York, 1899; [van hier]. Hier is dus alleen informatie tot 1899 te vinden, hetgeen verklaart waarom zijn sterfdatum daar niet wordt vermeld; die heb ik trouwens nergens kunnen aantreffen.
De informatie over het stuk Borukh Shpinoza uit: The Lawrence Marwick Collection of Copyrighted Yiddish Plays at The Library of Congress: An Annotated Bibliography By Zachary M. Baker with the assistance of Bonnie Sohn. Library of Congress, Washington, D.C. – 2004 [Hier PDF]
Aan het begin van Di geshikhte fun yidshen teater [hier] staat een foto, waarvan ik hoopte dat het Bernhard Gorin voorstelde, maar het is het portret van Jacob Gordin (1853-1909), een van de beroemdste Jiddische toneelschrijvers; aldus vernam ik van dr. Judith Thissen die zo vriendelijk was het onderschrift voor mij te vertalen.
* * *
Daar over Herman Krachmalkov (Krachmalnikov, Kramalnikov) verder helemaal niets op internet te vinden is, plaats ik in dit blog de informatie dat ook hij een stuk over Spinoza schreef:
Der Groyser id Borekh Shpinoza: zayn leben un shafen un virken un visenshats [sic] man: tragedye in 4 akten, fun dem yungen problemist Her. Herman Kramalnikov Ben Odem = Benedict de Spinoza: tragedy in 4 acts.
53 p. (carbon of typescript)
D 65194
© Aug. 4, 1923; Harry Krachmalkov, Brooklyn.
Label pasted on cover: “Number 5. [Borekh Shpinoza].”
No Roman information on script; source for English title: Copyright register.
Informatie eveneens opgediept uit de The Lawrence Marwick Collection (zie hierboven)
Reacties
Herman Krachmalkov (Krachmalnikov) was my grandfather. I have a photocopy of his play Spinoza but have not had the time to translate it into English. Thank you for your interest in his work. Sincerely, Charles Krahmalkov, Professor Emeritus, The University of Michigan.
Charles Krahmalkov 23-07-2011 @ 03:30