Boek over joodse denkers in de seculariserende voetstappen van Spinoza
Bij m’n voortdurende surftochten op internet kom ik ook allerlei tegen dat op een of andere manier gaat over de vraag welke betekenis Spinoza’s joodsheid al dan niet heeft. Ik wijs op De onbekende Spinoza van Rebecca Goldstein. Er zijn ook al heel wat symposia over dit thema gehouden. Een fraai blog kwam ik tegen met een duidelijk en helder antwoord op de vraag:
“Would Spinoza have considered himself a Jewish philosopher; or a philosopher who happened to be Jewish?
Spinoza probably did not think of himself as a Jewish philosopher – it wouldn’t make sense, to put the “Jewish” before the “philosopher” for Spinoza would have been meaningless. You’re a philosopher or you’re not a philosopher. And the idea that there would be something Jewish, something either theologically Jewish or ethnically Jewish about his work — for Spinoza – would have been absurd.” [zie hier alwaar ook de reactie te lezen is van een bekende en actieve bezoeker van dit blog…).
Ik laat die verzamelde sprokkels verder rusten tot ik er ooit wat mee kan doen. Maar nu is er alle aanleiding om aandacht te vragen voor een boek, waarop ik gewezen werd door Kees van Hage, die me al vaker een tip gaf (waarvoor mijn grote dank).
Dit boek, David Biale: Not in the Heavens: The Tradition of Jewish Secular Thought. Princeton University Press, 2010, is nog maar net uit. Zo kort geleden nog maar verschenen, dat op de colophon-pagina zelfs 2011 staat aangegeven. Dat is te zien bij books.google. Als je daar Spinoza ingeeft levert dat 92 hits op!
En in de index die bij Amazon is in te zien, komt Spinoza’s naam het meest van alle voor, meer dan b.v. Mendelssohn en zelfs meer dan God. Het is duidelijk: dit is een boek dat - mede of vooral - over Spinoza gaat.
Bij de uitgever is de inleiding te lezen, waarvan ik de PDF hier geef.
De uitgever geeft de volgende informatie over het boek:
"Not in the Heavens traces the rise of Jewish secularism through the visionary writers and thinkers who led its development. Spanning the rich history of Judaism from the Bible to today, David Biale shows how the secular tradition these visionaries created is a uniquely Jewish one, and how the emergence of Jewish secularism was not merely a response to modernity but arose from forces long at play within Judaism itself. Biale explores how ancient Hebrew books like Job, Song of Songs, and Esther downplay or even exclude God altogether, and how Spinoza, inspired by medieval Jewish philosophy, recast the biblical God in the role of nature and stripped the Torah of its revelatory status to instead read scripture as a historical and cultural text. Biale examines the influential Jewish thinkers who followed in Spinoza's secularizing footsteps, such as Salomon Maimon, Heinrich Heine, Sigmund Freud, and Albert Einstein. He tells the stories of those who also took their cues from medieval Jewish mysticism in their revolts against tradition, including Hayim Nahman Bialik, Gershom Scholem, and Franz Kafka. And he looks at Zionists like David Ben-Gurion and other secular political thinkers who recast Israel and the Bible in modern terms of race, nationalism, and the state. Not in the Heavens demonstrates how these many Jewish paths to secularism were dependent, in complex and paradoxical ways, on the very religious traditions they were rejecting, and examines the legacy and meaning of Jewish secularism today."Het lijkt me een boek waaruit ik zeker nog wel eens wat zal opdiepen voor een blog.
Paradoxen
Het boek is gebaseerd op een aantal paradoxen: [1] verzet tegen jodendom is een diepgewortelde joodse daad; [2] hoe meer men zich tegen iets verzet, des te meer wordt men er door bepaald (een paradox die fanatieke atheïsten zich mogen aantrekken). Daaroverheen komt Baile met een derde, provocerende paradox: [3] dat het jodendom, met z’n traditie van bevragen en disputeren, het zaad bevat dat opbloeit in het moderne joodse secularisme.
Dit verzin ik niet zelf, want ik heb het boek nog niet gelezen, maar ontleen ik aan de eerste recensie (van Jesse Tisch) die al te vinden is op secularjewishculture.org, alwaar ook het artikel van de schrijver te vinden is: David Biale, Not in the Heavens: The Premodern Roots of Jewish Secularism.
Dat Biale met dit onderwerp al een poos bezig is blijkt uit een artikel van hem in Sh'ma, Volume 38, Nummer 646, gepubliceerd in 2006:
David Biale schreef al heel wat boeken; zie dit overzicht bij Amazon
Aanvullingen
In The Jewish Daily Forward verscheen 16 febr. 2011 een tamelijk verontwaardigde en vernietigende recensie over het boek van David Biale door Allan nadler. [Zie dit blog]
In maart 2011 verscheen een review van Steven Frankel in H-net: Spinoza’s Children: The History of Jewish Secularism
