Een wonder van de Radicale Verlichting
Trouw heeft vandaag een artikel van Wilfred van de Poll n.a.v. de Brilluitgave van het boek dat Adriaan Koerbagh in 1668 niet meer kon uitgeven en waarom hij vervolgd werd. Het stukje 'vergeet' het feit (de prestatie) te vermelden dat Michiel Wielema het 17e eeuwse ‘Een ligt schijnende in duystere plaatsen, om te verligten de voornaamste saaken der Gods-geleertheyd en Gods-dienst’ in het Engels vertaalde.
Ik vind het een knappe prestatie dat een boek dat niemand kon kennen daar het in de 17e t/m 19e eeuw nooit werd uitgegeven (dat gebeurde voor het eerst in de 20e eeuw) toch “baanbrekend” kon zijn. We lezen namelijk: “In zijn boek ‘Radical Enlightenment’ roemt de bekende historicus Jonathan Israel Koerbaghs baanbrekende boek als “een van de eerste en zonder meer verst strekkende teksten van de Europese radicale verlichting”.
Een soort wonder van de Radicale Verlichting?
[klik op plaatje en u komt bij het stuk in Trouw]
Reacties
Proficiat, Michiel, mocht je dit medium raadplegen! Je hebt al veel uiterst waardevolle, echt wetenschappelijke, bijdragen geleverd aan de historiografie van het Spinozisme. Met dit werk zul je nog meer doorbreken dan met je vorige boek en dat gun ik je van harte. Je bewijst met je Engelse vertaling van HET LIGT een onschatbare dienst aan de buitenlandse Spinoza scholars, die al een halve eeuw hebben gesnakt naar een dergelijke ontsluiting. Het moet een onmenselijk karwei zijn geweest, want het oud-Nederlands van Koerbagh is echt niet makkelijk. Je verdient hiermee een leerstoel aan een universiteit.
Wim Klever 30-12-2011 @ 12:05
Stan,
De vraag ontnuchterende vraag blijft natuurlijk in hoeverre een niet gepubliceerd en onbekend geschrift als 'Een Ligt' van Adr. Koerbagh bijgedragen kan hebben aan het gedachtengoed van de Radicale Verlichting. Die bijdrage moet wel nihil zijn. Als hij invloed gehad heeft, dan uitsluitend door zijn gepubliceerde geschriften, zoals de 'Bloemhof' van 1668.
Adrie Hoogendoorn 02-01-2012 @ 13:48
Helemaal met je eens, Adrie,
Daar van Jonathan Israel geciteerd werd dat "Een Ligt..." een "baanbrekend boek" was, terwijl het nooit gepubliceerd was, gaf ik het blog de cynische titel: "Een wonder van de Radicale Verlichting". Wij zijn het immers met Spinoza eens dat in de natuur geen wonderen bestaan. Een onuitgegeven boek kan geen baan breken, zoveel moge duidelijk zijn.
Stan Verdult 02-01-2012 @ 14:03
'Baanbrekend' was een verzinsel van Van de Poll, Stan, niet van Israel. Die schrijft enkel: "EEN LIGT, in short, was one of the first and , by any reckoning, one of the most far reaching tests of the European Radical Enlightenment" (p. 193).
Wim Klever 03-01-2012 @ 10:49
Correctie: 'tests' moet worden gelezen als 'texts'.
Wim Klever 03-01-2012 @ 10:51
Wim,
Far-reaching (ook Israel heeft dat streepje ertussen) kan gelezen worden als:
having a wide range, influence, or effect;
extensive in influence, effect, or range
De Nederlandse vertaler vertaalt dit citaat op blz. 214 als: “‘Een Ligt’ was, kortom, een van de eerste en in alle opzichten een van de meest vergaande teksten van de Europese Radicale Verlichting.”
Maar je mag ‘one of the most far reaching texts’ ook lezen als: “een van de meest ingrijpende teksten van de Europese Radicale Verlichting.”
En dan heeft Van de Poll niet zoveel verzonnen en blijft bij mij dezelfde verwondering.
Stan Verdult 03-01-2012 @ 12:01