F. Halma's vertaling van Pierre Bayle's levensschets van Spinoza op internet
De initiatiefnemer(s) van de website "Verboden, vergeten, verketterde, verminkte en doodgezwegen Boeken en Geschriften" doen ijverig hun best om vertalingen te maken, of bestaande oude vertalingen door te geven van interessante vroegere teksten.
Er is daarbij geen wetenschappelijke oriëntering meegegeven, zoals wel bij die andere site die teksten digitaliseert: de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren, DBNL.
Zo wordt sinds kort een tekst aangeboden: PIERRE BAYLE. HET LEVEN VAN BENEDIKTUS DE SPINOZA.
Dat blijkt een oude, zeventiende eeuwse tekst, maar welke dat is, staat er niet bij. Het moet dus wel gaan om de vertaling die de Utrechtse drukker François Halma in 1698 uitgaf: Het leven van B. de Spinoza, met eenige aanteekeningen over zyn bedryf, schriften, en gevoelens: door den heer Bayle, leeraar der wysbegeerte te Rotterdam (…).
Daarvan dus alleen het levensbericht dat eindigt met:
Hier eindigt de Heer Bayle het korte Levensvertoog van Spinoza, genoegzaam tot ons oogmerk, om, volgens de gestelde hoofdletters (A) enz. de krachtige en scherpzinnige redeneeringen van hem, tegens den gemelden Ongodist, in onze Taal voor te dragen. Alles wat deezen geleerden Heer, by gelegentheit van Spinozaas leven, alleen als van ter zyden heeft bygebragt, achtten we wel tot zynen, maar niet tot onzen toeleg te konnen dienen: weshalven wy alleen dat geschichtkundige uit zyn werk hebben geknipt, dat tot verklaaring, en opheldering van zyne stellingen strekte, meest de leering der oude Stoïcynen, en zommiger hedendaagsche Oosterlingen betreffende. Het overige zyn wysgeerige betoogingen, om welkers kracht te gevoelen, men alle krachten van zynen geest hebbe in te spannen, als wanneer met de zwakheit, of liever dulligheit van ’t Ongodistendom middagklaar zal gewaar worden. Lees met opmerking, en toets alles onzydiglyk.
Vindt de tekst op http://verbodengeschriften.nl/
Met dank aan verbodengeschriften.nl voor hun digitalisering of althans vinden van deze tekst, heb ik hem als pdf opgenomen in benedictusdespinoza.nl
Zie hier bij DBNL verwijzingen naar biografieën en gedigitaliseerde oorpronkelijke teksten van François Halma (1653-1722)
Bij books.google.nl is het boek van Halma in z'n geheel in te zien én ook als scans in PDF (22,2 Mb) te downloaden.
Aanvulling 30 april 2014
Bij books.google is ook nog deze editie te vinden:
Pierre Bayle, Isaac Jaquelot, François Halma, Het leven van B. de Spinoza, met eenige aanteekeningen over zyn bedryf, schriften, en gevoelens: door den heer Bayle ... Nevens een kort betoog van de waarheit des christelyken godtsdiensts; en twee verhandelingen, I. van de ziel, II. van Godts wezentlykheit, door den heer Jaquelot ... Vertaalt ...by François Halma, Willem vande Water, 1698
