[Hersteld] Alberto Caeiro/Fernando Pessoa anti Spinoza?
teruggehaald uit het cachegeheugen van Google, nadat blogse.nl alle blogs van 2½ maand gewist had.Alberto Caeiro/Fernando Pessoa anti Spinoza?
[van hier]
De Portugese dichter Fernando Pessoa is beroemd geworden door zijn ‘heteroniemen’. Dat zijn niet zomaar pseudoniemen, maar door de dichter gecreëerde literaire alter ego’s - verschillende dichters met eigen persoonlijkheid, eigen biografie, eigen thema’s en toon. “Geen pseudoniem - een andere naam voor het eigen ik – maar heteroniem – een eigen naam voor een ander ik” (typering van pessoa.nl).
Alberto Caeiro was de eerste heteroniem. Hij is maar korte tijd werkzaam geweest: van 1914 tot 1915, het jaar waarin hij overlijdt. Hij werd opgevolgd door Ricardo Reis, Alvaro de Campos, Bernardo Soares en andere heteroniemen. Pessoa zelf beschouwde Alberto Caeiro als de Meester, die zo’n 125 gedichten schreef en een kijk op de wereld vertegenwoordigde waar Pessoa naar verlangde. Zon, weide, bloemen en bomen zijn niets anders dan wat ze zijn. Men moet niet denken, alleen maar zien en volkomen in het heden leven. Wie dat lukt, leeft in eeuwigheid: 'Ik wil niet de tijd in mijn systeem opnemen.' Ook ziet Caeiro 'afwezigheid van zin in alle dingen'; 'De dingen hebben geen betekenis: ze bestaan.' Caeiro is materialist en atheist en weigert elke vorm van metafysica.
In het prachtige gedicht ‘De natuur bestaat niet’, proef ik alsof dat verzet tegen metafysica vooral tegen Spinoza gekeerd is.
| De natuur bestaat niet Op een buitensporig duidelijke dag, zo'n dag waarop men zin heeft veel gewerkt te hebben om daarop juist niet te werken, zag ik een glimp, gelijk een weg tussen de bomen, van wat wellicht het Grote Geheim is, dat Grote Mysterie waarvan de onechte dichters spreken. Ik zag dat er geen natuur is, dat natuur niet bestaat, dat er bergen zijn, valleien, vlakten, dat er bomen zijn, bloemen en grassen, dat er rivieren zijn en stenen maar dat er geen geheel is waartoe dit behoort, dat een ware en werkelijke samenhang een ziekte van ons denken is. De natuur is delen zonder een geheel, dit is misschien dat zogenaamd mysterie waar ze over praten. Dat is wat ik zonder denken of bij stilstaan inzag dat de waarheid zijn moest, de waarheid die iedereen uit vinden gaat zonder te vinden en die ik alleen, omdat ik niet uit vinden ging, gevonden heb. Alberto Caeiro/ Fernando Pessoa, De hoeder van kudden, Arbeiderspers, 2003 - Vertaling August Willemsen
|
[van hier] En lees ook dit gedicht:
Slechts de natuur is goddelijk en zij is niet goddelijk…
Wanneer ik over haar spreek, soms, als over een wezen
Is het omdat ik, om over haar te spreken, mensentaal gebruiken moet
Die persoonlijkheid geeft aan de dingen
En de dingen ook een naam oplegt.
Maar de dingen hebben geen naam en geen persoonlijkheid:
Ze bestaan, en de hemel is groot en de aarde weids,
En ons hart zo groot als een gebalde vuist…
Gezegend zij ik om alles wat ik niet weet.
Dit alles is wat ik werkelijk ben.
Dit alles is als wie weet dat de zon bestaat.
Fernando Pessoa
[hier gevonden]
