BdSpinoza

U heeft zich uitgesproken voor opheffing van de ban op Spinoza.

Maar een psak is toch een soort wet van Meden en Perzen?

“Een psak is nooit radicaal. In het Jodendom is er geen beslissing die niet meer valt aan te tijgen. De hele Talmoed is een storm van meningen, gebaseerd op de halacha, en dat moet het ook blijven. Als er een grote rabbijn die zegt: “Het is A,” dan gaat iedereen daar achteraan. Maar de mogelijkheid bestaat altijd dat een andere grote rabbijn zegt: “Nee, het is B.” Die moet net zo goed gehoord worden en mag volgers krijgen. Dat is een normaal deel van het Jodendom, ook van het orthodoxe. Maar mijn discussie met chacham Toledano over de cherem van Spinoza was eigenlijk geen halachische maar een filosofisch-theologische aangelegenheid. In de tijd van Spinoza moesten de parnasiem vooral aan de overheid bewijzen dat ze hun eigen zaken konden regelen omdat ze anders het risico liepen om uit het land gegooid te worden. Anno 2017 brengt die cherem het jodendom alleen maar schade toe. Ik heb nog heel lang met Uri Coronel een briefwisseling gehad om die op te heffen, maar het is mij helaas tot nu toe niet gelukt.”