J. D. Bierens de Haan "Levensleer naar de beginselen van Spinoza" op archive
Op 1 februari 2009 had ik een uitgebreid blog over J. D. Bierens de Haan (1866 - 1943 ). Toen was
zijn hoofdwerk over Spinoza, nog niet gedigitaliseerd en op internet te vinden.
Dat werd in september 2010 gedaan en het resultaat verscheen bij archive.org
(zo ontdekte ik vandaag n.a.v een
verzoek om informatie). En dus geef ik dat hier even door. Het is geen
eenvoudige kost en ik zie mij er nog niet op een e-reader helemaal doorheen worstelen,
maar misschien heeft iemand daar wel belangstelling voor. Het gaat dus om:
J.D. Bierens de Haan, Levensleer
naar de beginselen van Spinoza. ’s-Gravenhage, Martinus Nijhoff, 1900
Wel aardig vind ik het om hieronder zijn voorwoord over te nemen.
VOORWOORD.
Dit boek is vrucht van verkeer met Spinoza - den Spinoza der Ethica. Het geeft te zien tot welk denken wij door verkeer met dien denker bewogen worden; en tevens hoe de wijsbegeerte van Spinoza nog iets anders is dan het Spinozisme der traditie. Niet voor filosofisch ingewijden alleen is het geschreven, maar voor ieder die zich met de geestelijke problemen bezig houdt en naar verheldering der bewustheid tracht.
Het is een boek van Levensleer en teekent het individueele leven in zijn innerlijk bestaan en in het opzicht zijner ontwikkeling; het is niet een sociologisch, maar een psychologisch boek. Dat gedeelte van ons zedelijk-religieus, d. i. menschelijk denken dat de Godsgedachte in de menschheid en hare geschiedenis naspeurt, vindt daarin haar uitdrukking niet.
De korte inhoud van het voorgedragene is: door zelf-bewustwording tot Godskennis en tot de hoogste liefde.
De behandeling van Spinoza's wereldleer is toegevoegd als aanhangsel en genomen uit twee studies, indertijd verschenen in het Tweemaandelijksch Tijdschrift (Maart en Mei 1897). Uitspraken over Spinoza's Wijsbegeerte in genoemde en vroegere artikelen neemt schrijver dezes thans voor zijn rekening in zoover zij stroken met hetgeen in dit boek is voorgedragen. Ook hem is het Spinozistisch denken eerst langzamerhand uit voorafgaande schemering tot klaarheid geworden.
Dr. J. D. B. DE H.
Hoogland, 14 Oktober 1900.
