Jefferson versus Spinoza...
Graag wijs ik op een artikel, Afghanistan Without Illusions, vandaag in The New Republic, geschreven door Barry Gewen, voormalig redacteur van The New York Times Book Review, wat hij zo’n twintig jaar geweest is. Ook schreef hij voor The Times, World Affairs, The American Interest, World Policy Journal en Dissent.
Hij probeert te analyseren wat de Amerikanen met hun retoriek over het 'brengen van vrijheid en democratie in de wereld' eigenlijk aan het doen zijn.
Daar we het op dit weblog al wel vaker gehad hebben over het wellicht beïnvloed zijn van Thomas Jefferson door Spinoza, is misschien interessant te zien hoe Barry Gewen een Jeffersoniaans idealisme zet tegenover een meer Hobbesiaans realisme van Spinoza. Ik citeer twee alinea’s en verwijs voor de rest naar het artikel.
“Spinoza argues for democracy not in a Jeffersonian mode but in a Hobbesian one. In the best Hobbesian fashion he says that every individual seeks what is to his or her benefit, that “we call good or bad that which is advantageous, or an obstacle, to the preservation of our being.” Our existence is indeed a war of all against all. Yet because we live among other people, what is most to our advantage is to live under a system of law.
Memorably, Spinoza writes in the Ethics, “let satirists deride as much as they like the doings of mankind, let theologians revile them, and let the misanthropists heap praise on the life of rude rusticity, despising men and admiring beasts. Men will still discover from experience that they can much more easily meet their needs by mutual help and can ward off ever-threatening perils only by joining forces.” And in a turn away from Hobbes, Spinoza writes in the Tractatus Theologico-Politicus that the democratic state is “the most natural form of state.”
Hierbij vind ik het wel handig om deze link bij de hand te hebben:
Founders Preferred Secular Government, by Steve Bouser - Friday, January 8, 2010
Reacties
Stan, uit het weinige dat ik van Jefferson weet, denk ik dat je hem het beste een Deïst kunt noemen, en wel op twee gronden:
1. Hij erkent blijkens de door hem opgestelde Onafhankelijkheids- verklaring wel een hogere macht. De door jou aangehaalde Barry Gewen heeft dus gelijk. Hobbes en Spinoza vertegenwoordigen het moderne natuurrecht, dat geen beroep doet op een hogere macht.
2. Voor het (er)kennen van die hogere macht is een Openbaring niet noodzakelijk. Jefferson is tevens de samensteller van de Jefferson-Bible, een selectie uit het Niieuwe Testament, maar dan gezuiverd van alle bovennatuurlijke uitspraken, een rationalistisch N.T. dus. Gevolg is, dat het een boekje is van nog geen 100 blz. Het werk heeft een zekere status, want nieuw benoemde Amerikaanse volksvertegenwoordigers mogen er mee worden ingezworen. Filmer Paul Verhoeven is met zijn boek over Jezus op een soortgelijke wijze te werk gegaan, en staat daarmee dus in een solide Amerikaanse traditie.
Adrie Hoogendoorn 15-07-2010 @ 18:57
Onmiddellijk voorafgaand aan Stan's citaatuit Gewen's artikel staat: "For if the experience in Iraq doesn't reflect Jeffersonian idealism, it does lend support to the ideas of another theorist of democracy, ONE TO WHOM MOST aMERICANS HAVE NOT GIVEN SUFFICIENT ATTENTION: BARUCH SPINOZA". Dit laatste (kapitaal gedrukte) is volledig juist en geldt ook voor Nederland. Echter kan men m.i. de auteur niet toegeven dat Jefferson Bush's idealaistische promotie van democratie in een ander land zou willen toejuichen.Invoering van een democratie in een ander land is zoiets als de kwadratuur van een cirkel. Voor zulke onzin zou Jefferson niet te vinden zijn. Nog bonter maakt de auteur het met wat volgt op het blog-citaat: "It seems to me we have been approaching democracy promotion in Afghanistan MORE IN THE PESSIMISTIC SPIRIT OF sPINOZA THAN IN THE OPTIMISTIC SPIRIT OF jEFFERSON". Nota bene: pessimisme bij Spinoza als het gaan om 's mensen natuurlijke streving (via via) naar collectief zelfbestuur? En Spinoza zou redeneren in een Hobbesiaanse richting, die dan nog optimistisch zou zijn? Was het niet juist Hobbes die geen enkel vertrouwen had in het vermogen van burgers hun samenleving zelf te regelen en ze daarom maar adviseerde om zich met huid en haar uit te leveren aan een dictator? Wie was nu optimisch of pessimistisch? Gewen haalt de zaken wel flink door elkaar.
Tegen Adri's inbreng hierboven zou ik willen zeggen: dar gaat Gewen's artikel niet over. Het gaat actuele politiek en de theoretische grondslagen daarvan, een onderwerp waar Spinoza-vrienden doorgaans niet veel van moeten hebben.
wik klever 15-07-2010 @ 23:44