Jo De Cauter en Mogens Laerke op najaarsbijeenkomst Ver. Het Spinozahuis
De najaarsbijeenkomst van de Vereniging Het Spinozahuis zal dit jaar op zaterdag 12 december 2015 van 11:00 - 16:00 uur worden gehouden in de Doelenzaal van de UBA in Amsterdam.
Programma:
11:00-11:30 uur Ontvangst.
11:30 uur Lezing Jo De Cauter (Universiteit Gent): Spinoza over Quakers en innerlijk licht.
12:30 uur Discussie.
12:45 uur Pauze.
14:00 uur Lezing Mogens Laerke (CNRS/Ecole Normale Supérieure de Lyon): Leibniz on Spinoza.
15:00 uur Discussie.
De Doelenzaal eertijds
Samenvattingen van de lezingen:
Mogens Laerke - Leibniz on Spinoza
In this lecture, I tell a story, namely the complicated and, I think, fascinating, story about G. W. Leibniz’s encounter with Spinoza’s philosophy, throughout the more than hundred and fifty texts by Leibniz where Spinoza’s name is mentioned. These texts are written over a period of almost fifty years, from the time he first spoke of Spinoza’s introduction to Cartesian philosophy in a letter from April 1669 to his mentor and professor Jacob Thomasius until Leibniz’s death in 1716. We will follow Leibniz from when he first heard of Spinoza in Mainz to his discussions with Ehrenfried Walther von Tschirnhaus in the mid 1670es in Paris, his exchanges with Nicolas Steno and reading of Ethics in Hanover around 1678, all the way up to the later assessments of Spinoza in Leibniz’s various anti-Cartesian texts. Apart from simply recounting a fascinating personal relation in the history of philosophy, I mainly aim at laying out the necessary biographical perimeters for any understanding of their relationship claiming to reconstruct a historically plausible philosophical scenario, that is to say, any reading that aims at reconstructing what Leibniz himself actually thought about Spinoza.
Jo De Cauter – Spinoza over Quakers en innerlijk licht
In een reeks bijdragen kaart historicus Richard Popkin een spraakmakend thema in het Spinozaonderzoek aan: Spinoza’s betrokkenheid bij de Quakers. Popkin schrijft aan Spinoza een korte Quakerperiode toe, en identificeert een Hebreeuwse vertaling van twee conversionistische Quakerpamfletten als Spinoza’s eerste publicatie. Gebrek aan beslissend historisch bewijs roept bij velen echter twijfel op. De implicatie dat Spinoza ooit actief Joden tot een nieuwe ‘pure’ vorm van Christendom trachtte te verleiden wordt ontvangen met hoongelach. Popkins controversiële claim opent niettemin vruchtbare onderzoekspistes. Ongeacht de vraag of Spinoza ooit lid was van de Quakerbeweging staat vast dat die hem in contact bracht met enkele van de meest baanbrekende ideeën uit die periode. De ontkenning dat de Bijbel het woord van God is, de afwijzing van riten, sacramenten en diensten en de nadruk op innerlijk licht als bron van godsvrucht zijn slechts enkele van de ideeën waar ook Spinoza’s eigen werk van doortrokken is. Deze presentatie beoogt nieuw licht te werpen op het Spinoza-Quaker debat. We beginnen met een vergelijkende studie van Quaker William Ames’ De Verborgentheden van het Rijcke God’s en Pieter Ballings Het Licht op den Kandelaar. Waar Ballings tekst doorgaans gezien wordt als een verwerping van het radicale spiritualisme van de Quakers (illustratief voor de toenemende ‘rationalisering’ binnen de groep der Collegianten) moet ze eerder als een verdediging van de Quaker doctrine worden gelezen. Dezelfde ideeën - door Balling ingezet tegen Quaker-kritische argumentatiestrategieën - worden ook in Spinoza’s Korte Verhandeling verdedigd. Vervolgens richten we onze aandacht op Spinoza’s meer mature denken zoals uiteengezet in de TTP. We zien niet alleen hoe de religieuze levensstijl der Quakers beantwoordt aan Spinoza’s visie op piëteit, maar ook hoe Spinoza’s herdefiniëring van de christelijke doctrine van de incarnatie oorsprong vindt in het Quaker gedachtegoed. Tenslotte zien we hoe Spinoza uitdrukkelijk ingaat op de beruchte messianistische praktijken der Quakers.
Toegang: gratis
Informatie en aanmelding: info@spinozahuis.nl - 071-5612759
Datum: zaterdag 12 december 2015
Tijd: 11:00 - 16:00 uur
Plaats: Doelenzaal, Universiteitsbibliotheek, Singel 425, Amsterdam
[Info van website VHS - afbeeldingen Doelenzaal van hier en hier]
Reacties
Stan, de Doelenzaal lijkt op de foto flink gekrompen in vergelijking met de oude prent. Alleen al de brede eettafel - waaraan minstens veertig man - zou er nauwelijks in passen. En dan is, er op de prent, naast de eettafel nog volop ruimte voor saltimbanques en voor de schrokkende hond.
Adrie Hoogendoorn 18-11-2015 @ 13:08
Viel mij ook op, Adrie.
Of er is aan de zaal verbouwd, of de 'determinering' van de oude afbeelding klopt wellicht niet (zoals vandaag in de krant te lezen was dat de ruim helft van 'botanische determinering' in herbaria niet zou kloppen]
Stan Verdult 18-11-2015 @ 13:25