Benedictus de Spinoza (1632 – 1677) is Hollands bekendste filosoof. Zijn hoofdwerk, Ethica, wordt beschouwd als een van de mooiste boeken uit de westerse filosofie. Het is een gedurfd boek waarin met een radicale bewijsvoering wordt aangetoond hoe de mens zich een gelukkig leven kan verwerven. Deze gelukzaligheid is volgens Spinoza te verkrijgen door een deugdzame houding die door logisch te denken en veel oefening tot stand komt.
U maakt kennis met Spinoza, de tijd waarin hij leefde (onder meer het rampjaar 1672) en met zijn Ethica. Bij de cursus hoort een syllabus die u voor € 7,00 bij de docent kunt aanschaffen.
Kijk: weer diverse Spinoza-cursussen
Aantal lessen: 3
Data: woensdag 8/04, 15/04 en 22/04/2009
Tijd: 19.30 – 21.30 uur
Docent: drs. Martin Olden heeft psychologie en filosofie gestudeerd. Hij schreef de jeugdroman Psycho Tom en een inleiding in de psychologie.
Kosten: € 60,00 (niet-leden € 75,00)
(N.B. Deze cursus is een voorbereiding op de werkgroep Ethica die volgend seizoen in Apeldoorn wordt georganiseerd. Daarin zal de gehele Ethica in 10 maandelijkse bijeenkomsten doorgenomen worden. De cursus en de werkgroep zijn uiteraard ook apart te volgen).
Kom naar de gratis proefles tijdens de Vrijetijds- en Cursusmarkt in CODA op zaterdag 30 augustus 2008.
Hier op Coda Apeldoorn: Centrale Bibliotheek, Museum, kenniscentrum en archief Apeldoorn
__________________________________________________________
Bij de Stichting Question Filosofie te Zutphen
Werkgroep Spinoza’s Ethica (10 maandagavonden)
Start op maandagochtend 29 september 2008
Spinoza (1632 – 1677) is Nederlands bekendste filosoof. Volgens hem leidt filosofie naar geluk. Zijn hoofdwerk ‘Ethica’ beschrijft de weg naar dit geluk. Er zijn filosofen die beweren dat je maar één filosofieboek hoeft te lezen, namelijk Spinoza’s Ethica. Want mensen die de tekst van dit prachtige werk tot zich hebben genomen en toegepast in hun dagelijks leven, vertellen dat ze ten goede zijn veranderd.
Het is echter geen gemakkelijk boek en de werkgroep is dan ook bedoeld voor mensen die bereid zijn veel tijd te stoppen in het bestuderen van de tekst. Voor filosofie geldt: hoe meer u er zelf instopt aan studie, hoe meer u er voor terugkrijgt. Dit is dus een cursus voor doorzetters.
We lezen de vertaling van H. Krop, uitg. Bert Bakker, ISBN 9035126432.
Data: 29 september, 6 oktober, 3 november, 8 december, 6 en 23 februari, 16 maart, 6 en 20 april, 11 mei
Plaats: Deventerweg 119, 7203 AE Zutphen
Tijd: 20.00 tot 22.00 uur
Prijs: € 160 exclusief boeken, inclusief cursusmateriaal, koffie en/of thee [zie hier]
__________________________________________________________
Hoe actueel is Spinoza? [In Alkmaar]
Spinoza staat prominent in de canon van de Nederlandse geschiedenis. Hij wordt ons eigenlijk ten voorbeeld gesteld. Maar als voorbeeld van wat? Wat kunnen we van hem leren? En hoe actueel is Spinoza?
De cursus biedt een gepopulariseerde introductie tot de filosofie van Spinoza die onder het grote publiek nog weinig bekend is. Spinoza lezen, en dan met name zijn hoofdwerk de Ethica, is geen gemakkelijke bezigheid. Het werk zal menigeen bij eerste kennismaking sterk afschrikken. Het gaat hier om een tekst die eigenlijk alleen vakfilosofen nog kunnen begrijpen.
Daarom kan het helpen wanneer we als gewone leken proberen te begrijpen met welke bedoeling Spinoza de Ethica schreef, waarom hij hem schreef in de strenge vorm die voor ons ligt en welke onderwerpen ook nu nog actueel kunnen zijn. We zullen de Ethica benaderen alsof het een eigentijds document is. We kijken dan eigenlijk dwars door het geometrische raamwerk heen dat voor ons niet meer zo interessant is. Wat overblijft zijn een aantal actuele onderwerpen die ook vandaag de dag nog uitermate interessant zijn. En we vragen ons af wat Spinoza ons te vertellen heeft als het gaat om:
-een innovatief godsbegrip (deel I)
-het lichaam-geest probleem (deel II)
-een wetenschappelijke emotieleer (deel III)
-het nut van samenwerking (deel IV)
-een moderne mystiek (deel V)
SPI-1a maandag 19.00 uur 19 januari 2009
De cursusprijs bedraagt € 100,-- voor 10 lessen van 2 uur.
Cursusmateriaal: zie boekenlijst. Docent: dhr. W.Lintsen (tel. 0229-213413). [Hier bij VolksUniversiteit Alkmaar]
_______________________________________________________
HOE ACTUEEL IS SPINOZA? [in Castricum]
Spinoza staat prominent in de canon van de Nederlandse geschiedenis. Hij wordt ons eigenlijk ten voorbeeld gesteld. Maar als voorbeeld van wat? Wat kunnen we van hem leren? En hoe actueel is Spinoza?
De cursus biedt een introductie tot de filosofie van Spinoza die onder het grote publiek nog weinig bekend is.
Spinoza lezen - en dan met name zijn hoofdwerk de Ethica - is geen gemakkelijke bezigheid. Het werk zal menigeen bij eerste kennismaking sterk afschrikken. Het gaat hier om een tekst die eigenlijk alleen vakfilosofen nog kunnen begrijpen. Daarom kan het helpen wanneer we als gewone leken proberen te begrijpen met welke bedoeling Spinoza de Ethica schreef, waarom hij hem schreef in de strenge vorm die voor ons ligt en welke onderwerpen ook nu nog actueel kunnen zijn.
We zullen de Ethica benaderen als een eigentijds document en kijken dwars door het geometrische raamwerk heen dat voor ons niet meer zo interessant is. Ook vragen we ons af wat Spinoza ons te vertellen heeft als het gaat om: een innovatief godsbegrip (deel 1), het lichaam/geest probleem (deel 2), een wetenschappelijke emotieleer (deel 3), het nut van samenwerking (deel 4) en een moderne mystiek (deel 5).
de hr W.Lintsen (0229-213413) is ingenieur en filosoof en geeft cursussen aan met name HOVO-instituten (Hoger onderwijs voor ouderen)
Cursus Volksuniversiteit Castricum begint op 7 okt. 19:30 uur
________________________________________________________
De Volksuniversiteit Enschede heeft een cursus:
Persoonlijke ontwikkeling - Kennismaken met Spinoza
[...] Ethica is een gedurfd boek waarin met een radicale bewijsvoering wordt aangetoond hoe de mens zich een gelukkig leven kan verwerven. Deze gelukzaligheid is volgens Spinoza te verkrijgen door een deugdzame houding die door logisch te denken en veel oefening tot stand komt. Het boek wordt beschouwd als een van de mooiste boeken uit de westerse filosofie. Er wordt zelfs gezegd dat je slechts één filosofieboek hoeft te kennen, en dat is deze Ethica. In deze cursus zult u kennis maken met Spinoza, de turbulente tijd waarin hij leefde (onder meer het rampjaar 1672) en met zijn Ethica.
Docent: drs. Martin Olden
4 bijeenkomsten op donderdagmiddag van 14.00-16.00 uur
Data: 20/11, 27/11, 4/12, 11/12 2008 [zie hier]
__________________________________________________________
De Volksuniversiteit Friesland heeft geen cursus over Spinoza, maar in de openbare les, die vooraf gaat aan de cursus "Filosoferen over het ‘ik’", te geven door drs. Bauke Zijlstra, filosoof/ethicus, "maakt u kennis met de visie die de Nederlandse filosoof Spinoza had op de mens."
Hier in Leeuwarden. Openbare les: woensdag 19 november 2008
Tijd: 19.30 - 22.00 uur - Prijs: € 9,50
__________________________________________________________
Bij HOVO Amsterdam cursus
Rationalisme en idealisme in de filosofie Twee van de belangrijkste stromingen van de Europese filosofie zijn het rationalisme en het idealisme. Als vertegenwoordigers van het rationalisme worden vooral Spinoza en Leibniz gezien terwijl bij het ( Duitse) idealisme o.a. vaak gedacht wordt aan Kant en Hegel.Een centrale notie in Spinoza’s Ethica is het substantiebegrip. Het is zegt Spinoza, dat, ‘wat in zich is en door zichzelf begrepen wordt’. Maar hoe moeten wij dat als 21ste eeuwers begrijpen? En kunnen wij het nog begrijpen? Dezelfde vraag kan gesteld worden bij Leibniz die ook een substantiebegrip hanteerde. Wat betekende het bij hem, wat was het verschil en wat de overeenkomst met Spinoza?
Als Kant op zijn zevenenvijftigste niet de Kritik der reinen Vernunft had geschreven, was hij wellicht de filosofiegeschiedenis ingegaan als niet onverdienstelijke filosoof in de traditie van Leibniz. Maar in de Kritik der Reinen Vernunft, die een omwenteling in de Europese filosofie teweegbracht, werd Kant opmerkelijk kritisch tegenover Leibniz. Hij vond vooral dat de rede bij Leibniz zich niet aan haar grenzen hield. Reden voor Kant om Leibniz’ filosofie als rationalistisch af te wijzen.En tenslotte Hegel, voor wie alle filosofie bij Spinoza begon, maar eindigde bij hemzelf. Hegel voelde zich veel verwanter aan Spinoza dan aan zijn mede-idealist Kant. Hij bewonderde Spinoza om zijn substantiebegrip, al achtte hij het nog te beperkt. Aan die beperkingen pretendeerde hij een einde te maken. Maar maakt hij zijn pretenties waar?
In acht colleges worden de vier genoemde filosofen ingeleid en wordt naar hun centrale concepten gekeken, met name dus het substantiebegrip. Daarna worden zij in relatie tot elkaar besproken, waardoor de cursus ook een stuk filosofiegeschiedenis bevat. literatuur Wordt op het eerste college bekendgemaakt.Docent dr. Jos Scheren, filosoof en neerlandicus
Werkvorm hoorcollege met ruimte voor discussie
dag en tijd maandag 13.30–16.30 uur
periode acht colleges
22 september – 17 november (20 oktober collegevrij)
Cursusprijs €160,–
__________________________________________________________
Bij HOVO Utrecht Hoe Spinoza te lezen en spinozistisch te leven
Gegeven door Dr. Jos Scheren, filosoof en neerlandicus, dr. Fabiola Jara Gomez, antropologe [Zie hier]
__________________________________________________________
Zie hier eerder op dit weblog over een Spinoza-cursus die 30 september in Amsterdam start
__________________________________________________________
Zie hier eerder op dit weblog over een Cursus over De God van Spinoza die door HOVO Limburg in Roermond wordt gegeven.
_________________________________________________________
Drs. Miriam van Reijen geeft over haar boek "De geest is gewillig maar het vlees is sterk" cursus bij HOVO Brabant Breda vanaf 23 sept. 2008 [zie hier]
_________________________________________________________
Ineens kom ik hier en daar nog recent geplaatste vermeldingen tegen van de Zomercursus die de Vereniging Het Spinozahuis organiseert bij de Woodbrookers in Barchem (van 28 juli t/m 1 augustus 2008) Spinoza: 'God, de Mensch en deszelvs Welstand'
De Korte Verhandeling van God, de Mensch en deszelvs Welstand (circa 1660) is de eerste versie van wat zou uitgroeien tot de Ethica (gereed in 1675, gepubliceerd in 1677). In deze cursus concentreren we ons op de drie centrale onderdelen van de Ethica (God, de mens en diens geluk), en daarbij zullen we regelmatig terugbladeren naar de Korte Verhandeling.
Inleiders:
maandag: Prof. Dr. Wiep van Bunge: Algemene inleiding op Spinoza’s tijd, leven en werk in relatie tot het thema.
Dinsdag: Dr. Paul Juffermans: Wat God is.
Woensdag: Dr. Jeroen Bartels: Over de menselijke geest: van Waan, Geloof en Weeten.
Donderdag:Drs. Miriam van Reijen: De Mensch, de Passien.
Vrijdag: Drs. Jan Knol: De Mensch,deszelvs Welstand: het geluk.
Middagen en avonden o.a. tekstlezing uit de Korte Verhandeling en uit de Ethica.
Info en aanmelding www.spinozahuis.nl vspinoza@xs4all.nl
Zou die cursus die volgende week al start, nog niet volgetekend zijn dan? Daarom neem ik die vermelding die ik op Trouw/meer aantrof hier maar even over.
__________________________________________________________
Paul van Geest: Augustinus en de dilemma's en drijfveren van topbestuurders
Benedictus de Spinoza (1632-1677) geldt als de auteur van een hoogst abstracte metafysica. Maar hij was ook een filosoof met een scherpe, realistische blik op de werkelijkheid van alledag en in zijn hoofdwerk de 'Ethica'(1677) probeert hij te laten zien hoe inzicht in de manier waarop mensen zich verhouden tot hun omgeving kan leiden tot duurzaam geluk. In Spinoza's filosofie staan ook de meest abstracte theorieën steeds in dienst van de praktijk. Vandaar dat hij aan het eind van zijn leven over politiek is gaan schrijven, dat wil zeggen over macht en over vrijheid. Ook bestuurders kunnen veel leren van Spinoza's visie op individueel geluk, het ontstaan van sociale banden en het wezen van de politiek.
Jos de Mul: Database Delirium; verwarring voor gevorderden
[Van hier]
________________________________________________________
Reacties
Ik dacht dat ik er volgens Spinoza niks aan hoefde en niks aan kon doen om gelukkig te worden, ja, dat ik helemaal niet als een actie-centrum besta. Als het volgen van cursussen en filosofische oefeningen (bv. in logisch denken) behulpzaam zouden zijn voor verkrijging van gelukzaligheid, dan heeft de hele wereldbevolking, die daarvan verstoken is, het maar slecht getroffen! Hoe afschuwelijk toch om Spinoza te transformeren of te laten verworden tot een moraalridder of psychotherapeut! Zoals je met economie-studie niet rijk kunt worden, kun je met Spinoza-studie niet gelukkig worden. Geluk heeft andere oorzaken, Spinoza heb je daarvoor niet nodig. De Ethica is geen handleiding voor goudzoekers maar voor de wetenschappelijke demonstratieve kennis daarvan, die zo goed als niemand ten einde toe interesseert.
Wim Klever 19-07-2008 @ 10:49
Als eindig ding, dat net als alle andere eindige dingen, voortdurend bezig is in zijn bestaan te volharden, vormt de natuur in mij en alle eindige dingen, toch wel iets als 'actiecentra', die proberen zichzelf en hun wereld beter in de greep te krijgen en - wat net zoiets is - te begrijpen. Het volgen van cursussen zie ik, met denk ik velen, als ook een vorm om in je bestaan te volharden en de kracht van je verstand te ontwikkelen. Spinoza was zelf ook niet te beroerd om de kring die zich om hem heen vormde, zeg maar, cursussen te geven.
Maar ik kan je volgen in je kritiek dat het soms lijkt of na (of in de maalstroom van) new age, nu Spinoza als een therapeut, een esothericus of zelfs goeroe lijkt te worden ontdekt.
Ik denk dat we heel veel aan de filosofie van Spinoza, zijn benadering en manier van denken, kunnen hebben. Wie weet zitten er altijd wel mensen in die cursussen die daar iets van vatten.
Stan 19-07-2008 @ 14:29
In plaats van een cursus misschien liever een lezing:
Gezien op Trouw http://meer.trouw.nl/agenda/de-actualiteit-van-spinoza-0#bodyanchor-6094
Deventer - Spinoza (1632-1677) is zo’n 375 jaren geleden geboren maar was zijn tijd ver vooruit en gaat nu pas leven onder een breder publiek dan alleen intellectuelen, filosofen, schrijvers en wetenschappers. Spinoza’s filosofie heeft talrijke aspecten waarmee we vandaag de dag ons voordeel kunnen doen. In een interactieve lezing (d.w.z. in een heen en weer tussen publiek en spreker) wil Jan Knol aansprekend en ook enigszins humoristisch de hele filosofie van Spinoza in vogelvlucht behandelen: hoe Spinoza dacht over God, het Universum, de verhouding van lichaam en geest, het toeval, de vrije wil, de drie kensoorten (verbeelding, ratio, intuïtie), het menselijk gedrag, , het ontstaan van godsdienst en de politiek. Heel het denken van Spinoza draait om God of de Natuur waaruit alle dingen noodzakelijk voortkomen. Geloof en wetenschap zijn bij Spinoza een en hetzelfde. God is de ene substantie waaruit heel de werkelijkheid bestaat en die een materieel en geestelijk aspect heeft. Tegelijkertijd wordt duidelijk dat Spinoza ook een determinist pur sang is. Maar hebben we al eens bedacht hoe ontzettend veel voordelen het determinisme heeft boven de 'verbeelding van de vrije wil.' Kortom, dit alles kan aanzetten tot een heel levendige, interactieve bijeenkomst! Ook komen aan de orde, zijn in zijn godsbeeld geworteld ecologisch denken; zijn sobere, milieuvriendelijke levensstijl; zijn opvatting over de mens en diens gedrag als deel van de natuur. Spinoza’s wereldberoemd motto was Deus sive Natura, God of de Natuur. Kortom, hoog tijd voor Spinoza!
Ds Jan Knol is predikant van de protestantse gemeente Smilde en heeft zich als doel gesteld om de filosofie van Spinoza wat dichterbij de gewone mensen, waartoe hij zichzelf ook rekent, te brengen. Twee boeken betreffende Spinoza zijn al van zijn hand verschenen “ En je zult spinazie eten”, 2006 en Spinoza uit zijn gelijkenissen en voorbeelden voor iedereen, 2007.
DE ACTUALITEIT VAN SPINOZA
Lezing door Ds Jan Knol
Woensdag 6 augustus
Gastvrouw: Mevr. A.M.G. Haarman, tel. 074-2434521
Alle lezingen beginnen om 20.00 uur. Er wordt begonnen met een kop koffie of thee. In de pauze wordt u een glas sap of wijn aangeboden. De avonden duren tot uiterlijk 22.00 uur.
Kosten per avond 7,-.DOOPSGEZINDE EN REMONSTRANTSE
GEMEENTEN DEVENTER
ZOMERAVONDLEZINGEN 2008
Brink 89 7411 BX Deventer
Alle lezingen beginnen om 20.00 uur. Er wordt begonnen met een kop koffie of thee. In de pauze wordt u een glas sap of wijn aangeboden. De avonden duren tot uiterlijk 22.00 uur.
Kosten per avond 7,-.
Stan 19-07-2008 @ 14:51
Ja maar, Stan, ik denk dat hier een misverstand in het spel is. Ik ben geenszins gekant tegen cursussen over Spinoza, liefst allerwege in het land. Waar ik bezwaar tegen aanteken is, dat in de meeste inleidingen op de programma's (en waarschijnlijk dus ook in de cursussen zelf) Spinoza wordt neergezet en aangeprezen als een soort veredelde of seculiere dominee, die ons in de Ethica levenslessen geeft, die je kunt toepassen en waardoor je een beter mens wordt. Wat ik zo goed als bij alle inleiders mis, is een besef van de aard van Spinoza's werk, dat een beschrijvende en verklarende menskunde is, geen normatieve of praescriptieve ethiek. Het verklaart net zo goed hoe en waardoor mensen naar de verdoemenis gaan als hoe zij in de hemel van het gemoed terecht komen of de eeuwige zaligheid verwervenn. Als je dat gehoord of gelezen hebt, heb je kennis 'van horen zeggen' die niet meer voor je zullen betekenen dan het horen van de Bergrede of het lezen van Homerus. De verbeelding verandert je leven niet. Het is dus niet niets, maar wel van mindere waarde dan er gemeenlijk aan wordt toegekend. Zelfs als die imaginatio in het levensproces met zijn talloze ervaringen tot ratio uitgroeit, is die nog machteloos om ons in het gewenste goede spoor te brengen. Het is niet voor niets dat Spinoza herhaaldelijk het vers van Ovidius citeert: "video meliora proboque, deteriora sequor".
Wim Klever 19-07-2008 @ 17:32
Ik ben het helemaal met je eens.
Om dat te onderstrepen heb ik aan het eind van het blog ook een cursus voor bestuurders en toezichthouders van de 'Erasmus Academie: Je leven lang leren' opgenomen. Had ik eerst achterwege gelaten.
Een behoorlijk prijzige bijspijkercursus, in het nut waarvan ik dus absoluut niet geloof. Het zal voor deelnemers wel weer voornamelijk om netwerken gaan. Maar aan een middagje horen over Spinoza heeft uiteraard niemand iets. Leuk om te horen dat ze als het aan Spinoza lag, eigenlijk andere levensdoelen probeerden na te streven.
Enfin wij subsidiëren als belastingbetalers mee, via het in mindering brengen van die cursusprijzen op de bedrijfsresultaten.
Stan 19-07-2008 @ 19:29