BdSpinoza

Maakt installatie-kunstenaar Thomas Hirschhorn weer een Spinoza Monument?

CDA Raadslid in Amsterdam Zuid-Oost schrijft op 2 maart 2008 op zijn weblog: Thomas Hirschhorn kwam afgelopen week mij bezoeken. Hij eindigt zijn stukje met: “…vroeg Hirschhorn aan mij of ik Spinoza kende.” En daar houdt het op - geen antwoord, geen verdere mededelingen.
Ik vroeg mij af of dit misschien een hint inhield over Thomas Hirschhorns bijdrage aan de Biënnale volgend jaar in de Amsterdamse Bijlmer?

In Amsterdam Zuid-Oost komt een groot project. Door in tien jaar vijf biënnales met duurzame en tijdelijke kunstprojecten te organiseren wil men langs een grote route in de openbare ruimte kunst laten ontstaan: een Straat van Sculpturen (website).

De naam van de eerste internationale kunstmanifestatie van deze STRAAT VAN SCULPTUREN wordt Open Source Amsterdam. Deze zal plaats hebben van mei tot en met juni in 2009 met 15 tijdelijke en 5 permanente kunstwerken in de openbare ruimte van De Bijlmer

De kunstenaar van internationale faam, de in Parijs wonende en werkende in Zwitserland geboren Thomas Hirschhorn, heeft zijn medewerking toegezegd. Ook hij zal in 2009 een object verzorgen. Helga Lasschuijt, curator van de eerste manifestatie, en tevens brein achter het artistieke plan voor de STRAAT, wist Hirschhorn over te halen. Beiden zijn zeer enthousiast. Zie Het Parool van 20 maart 2008 en haar weblog.

In het Parool is te lezen dat het thema van Hirschhorns nieuwe paviljoen nog niet bekend is, maar Lasschuijt spreekt het vermoeden uit dat na werken gewijd aan Michel Foucault en Georges Bataille, Spinoza wel weer eens van stal zou kunnen worden gehaald.

Dat zegt zo´n curator, denk ik, niet zomaar. Dat `weer eens´ verwijst naar het Spinoza Monument dat Thomas Hirschhorn in 1999 aan de Oudezijds Achterburgwal in Amsterdam bouwde

 - van hier -

Zie ook hier over dit

Spinoza Monument, alwaar eveneens de teleurstellende ervaring van Hirschhorn met de receptie van het Spinozamonument op de wallen in Amsterdam te lezen is:
"Wat me verbaasd heeft is dat de installatie zo weinig reactie van de buurt kreeg. Mijn kunst interesseert zich voor de omgeving, dan zou die omgeving zich ook voor mijn kunst moeten interesseren.
Implosie inplaats van explosie."

Nu is zo'n tijdelijke kunstinstallatie wel iets anders dan een Spinoza Monument, waar de Amsterdamsae Spinozakring voor ijvert.

Maar toch, Hirschhorn lijkt zich wel serieus met Spinoza bezig gehouden te hebben. Marcus Steinweg maakte met Hirschhorn een "Spinoza-map" en publiceerde een e-mailcorrespondentie, waarin Thomas Hirschhorn zijn ervaringen beschrijft als deelnemer en bijdrager (keynote speaker) aan de interdisciplinary Conference on the work, thought and influence of Spinoza: ‘Wandering with Spinoza’ die werd gehouden van 13 – 15 September 2006 aan het Victorian College of the Arts, Melbourne, Australia. - hier aldaar ook nog een interessant PDF met abstracts.

Meer over Thomas Hirschhorn

Bio   -  info -  essay about

Boek bij Phaidon in de reeks ´contemporary artists´
Authors: Benjamin H.D. Buchloh, Alison M. Gingeras, Carlos Basualdo

Philosophical Battery

Seine Arbeiten sind stets Metaphern für den aktuellen Zustand der Welt. "Für mich", sagt Thomas Hirschhorn "ist Kunst ein Werkzeug, um die Welt kennen zu lernen; Kunst ist ein Werkzeug, um mich mit der Realität zu konfrontieren; Kunst ist ein Werkzeug, um die Zeit, in der ich lebe, zu erfahren". - hier

THOMAS HIRSCHHORN WORLD AIRPORT, 2000 - hier en hier

über das Bataille-Monument, Documenta11 - interview hier

Hirschhorn plande 4 Monumenten
´t »Spinoza Monument« 1999 in Amsterdam
´t »Deleuze Monument« 2000 in Avignon
´t »Georges Bataille Monument« 2002 in Kassel
´t »Antonio Gramsci Monument«

»All diese Monumente widmen sich dem Gedächtnis bedeutender Philosophen, deren auch für die Kunst Auswirkungen hatte. Spinoza hatte zwar keine Ästhetik verfasst, dessen »Ethik« ist aber ohne Übertreibung als eines der wichtigsten und einflussreichsten Bücher der Philosophie-geschichte zu bezeichnen. Die hierin entwickelte Theorie der menschlichen Affekte kann einem heute noch vieles entwirren und klarer machen. Gilles Deleuze ist ein Spinoza-Verehrer gewesen, und er hat viele Texte zur Ästhetik geschrieben. Für Deleuze stellt die Kunst die Möglichkeit des einer anderen Dimension des Lebens dar, insofern sie radikale Experimente eingeht, die wiederum auf die Qualität des sonstigen Lebens einzuwirken können.« Pierangelo Maset - hier

All these works center on this world’s social injustices and existential questions. Though emphasizing his political and social commitment, Hirschhorn explains that his works are not political. He is not interested in making political works of art but in working politically: ”I make art in a political way.” DOUBLE GARAGE  2003-2004 - hier

Thomas Hirschhorn, Anschool - Bonnefanten Museum, 2005 - hier

Achteraf enigszins tot mijn schande moet ik toegeven dat ik in 2005 bij een bezoek aan het Bonnefanten langs deze Anschool-installaties gelopen ben, er even een achteloze blik op geslagen heb en er mij niet diep in heb proberen in te leven. Niet alleen tussen politiek en burgers is er een grote kloof, ook tussen kunst en publiek. Ik hoop, als zijn installatie in 2009 weer Spinoza betreft, het te kunnen opbrengen er dan heen te gaan en er méér aandacht aan te geven.

Een aantekening bij brief 54 in de Brieven van Spinoza waarover ik mij vrolijk heb gemaakt, wil ik hier noteren. Daar staat: "Verder stelt Spinoza in deze brieven tot ontsteltenis van velen van zijn bewonderaars, mijzelf (prof. Hubbeling, SV) niet uitgezonderd, dat de esthetische ervaring zuiver subjectief is, een punt waarover nog steeds gediscussieerd wordt."

Ik wil hieraan gaarne mijn bijdrage toevoegen. Ik heb geen enkele moeite met de opvatting van Spinoza over esthetiek (hoewel hij overigens geen filosofie over esthetiek uitwerkte). Ten aanzien van het schone is het niet anders dan met het goede: we drukken er iets mee uit dat voor ons van belang is. Wij streven naar iets niet omdat het goed is, maar het is goed, omdat wij ernaar streven. Met het schone en de kunsten is het niet anders. Sommige kunstenaars hebben een conatus die hun noopt een en ander te maken.
En voor wie daar dan kennis van neemt, maakt dit op de waarnemers verschillende indrukken. Maar alleen subjectief is die impressie die onstaat toch niet. "Schoonheid is niet zozeer een hoedanigheid van het waargenomen object als wel een gevolg daarvan in de waarnemer", zoals Spinoza in die brief aan Hugo Boxel schrijft. De aanduiding 'een gevolg daarvan in de waarnemer', maakt duidelijk dat er voorwaarden liggen in de waarnemer (waar met kunstopvoeding of met méér aandacht wekken nog wat aan te doen is) én in het kunstwerk.

T.H. April 1999 [van hier]

spinoza | 04-05-2008 | 17:19 | Link | Reacties (1)