BdSpinoza

Nieuw boek over Spinoza's 'ethische project'

Volgens de uitgever, Cambridge University Press, is het in februari uitgekomen en nu op voorraad, volgens Amazon komt het eind deze maand, Selexyz.nl herkent het nog niet, de website van de auteur vermeldt het nog als forthcoming… en dan gaat het om dit nieuwe boek over Spinoza’s ‘ethische project’:

Bij Amazon is daarnaast nog te lezen:
Spinoza regarded freedom as the fundamental goal of his ethics and politics, but his theory of freedom has not received sustained, comprehensive treatment. This book focuses on the theory and offers an alternative picture of the ethical project driving Spinoza's philosophical system.

Ik ben benieuwd wat dat 'alternatieve beeld van het ethische project' dat Spinoza's filosofische systeem beweegt zal inhouden. De studie zou Spinoza's "tot heden genegeerde praktische filosofie" bieden. Hij zegt in de inleiding dat zijn benadering een heel andere is dan die van de "therapy reading" die een cognitieve psychologische therapie uit de Ethica opdiept met tevredenheid en rust als resultaat. Hij ziet de nadruk liggen in het versterken van onze macht (of conatus) in het vinden van de juiste richting voor het handelen daartoe - een kwestie van accent. Daarbij gaat het meer om de 'civic virtue': de deugdzame activiteiten van burgers. In die richting wil hij Spinoza's praktische filosofie op 't spoor komen. Hij verzet zich tegen degenen die menen dat Spinoza zo'n benadering niet zou hebben. Hij verzet zich tegen de lezing van de ´therapeutische richting´ die suggereert dat een goed leven vooral gewijd zou zijn aan intellectuele activiteiten van schoolse studie en centemplatie. Volgens hem bedoelt Spinoza met vrijheid eerder "stamping one's causal footprint on the world" - ons bezig te houden met activiteiten in de wereld: door vriendschappen te vormen, anderen goed te behandelen en deel te nemen aan het leven in de staat. Uit de rest van de inleiding (die ik ieder aanraad te lezen), blijkt duidelijk hoe de auteur  de politieke theorie, waaraan Spinoza gelijktijdig met zijn Ethica werkte, geheel in zijn reconstructie van Spinoza's 'ethische project' verwerkt.
Veelbelovend lijkt mij hoe hij vanuit het heel andere autonomie-begrip van Spinoza dan dat van Kant het belang van Spinoza voor onze moderne tijd gat betogen.
Ik verwacht dat er behalve Spinoza ook veel Kant in zal voorkomen en dat hij a.h.w. een confrontatie zal bieden (bij de afkortingen worden naast de kritieken nog twee werken van Kant vermeld; dat zegt genoeg, afkortingen worden gegeven van boeken waarnaar vaak verwezen wordt). Ik ben door die inleiding zeker geïnteresseerd geraakt in dit boek dat hopelijk waar maakt wat de inleiding belooft.  

De illustratie op de cover is 'filosoof en leerlingen' van de 17e eeuwse Nederlandse  schilder Willem van der Vliet (1584-1642). Het is duidelijk geschilderd in de stijl der Caravaggisten (die zich in de eerste decennia van de 17e eeuw in Italië lieten inspireren). Kisner koos deze voorstelling daar erin beter dan in het schilderij 'de filosoof in meditatie' van Rembrandt Spinoza als de filosoof van rede en vrijheid in tot uitdrukking komt. Hij neemt daarbij wel een oudere man met een rabbijnsvolle baard voor lief.

spinoza | 06-03-2011 | 11:04 | Link | Reacties (0)