Nog eens over het Spinozistische Dan Brown-verhaal

Al is het van alweer enige tijd geleden, ik vind het toch de moeite waard een blogje te wijden aan een artikel dat ik vandaag ontdekte over de vondst van het Vaticaanse Ethica-manuscript. Het verscheen in het mei-juli 2012-nummer van het Vlaamse culturele magazine Staalkaart. [De Belgen hebben een aantal interessante culturele tijdschriften...]

Laurent De Maertelaer had een gesprek met Leen Spruit en schreef een inhoudelijk interessant uit drie pagina's bestaand artikel voor Staalkaart. Het verhaal over die Spinoza-vondst blijft een interessante geschiedenis - onze eigen Dan Brown-story.

De website van Staalkaart geeft er geen toegang toe - die krijgen alleen abonnees die kunnen inloggen. Maar het grappige is dat Google ons er toch via de achteringang bij laat komen. Hier direct de betreffende pagina.

Spruit over de verschillen tussen manuscript Vat Lat 12838 en de OP

             

Reacties

In het interview beweert Leen Spruit enerzijds dat het VM "min of meer substantiële" varianten t.o.v de OP-tekst bevat en anderzijds (verderop) dat er "geen substantiële" betekenisverschillen aan de orde zijn. Misleiding en verwarring stichten hoort bij het Dan Brown verhaal. Op een desbetreffend verzoek uit Japan omtrent consequenties van de VM-ontdekking voor een nog uit te geven Japanse Ethica-vertaling van mijn overleden collega Hisako Kudo heb ik zijn dochter geantwoord dat die praktisch nihil zijn en gevoeglijk kunnen worden veronachtzaamd.

Kom nou, Wim, hier is toch geen sprake van "misleiding en verwarring stichten." Je kunt niet zeggen dat Spruit de verschillen overdrijft, maar zeker niet dat hij zich tegenspreekt. De term "substantiële" [varianten of betekenisverschillen] gebruikt hij niet.
De inleidende tekst is van de hand van Laurent De Maertelaer:
"Omdat de tekst op een aantal kleine maar belangwekkende punten afwijkt van de 'Ethica' zoals wij die tot dusver kenden, bezorgde Spruit samen met zijn collega Pina Totaro in augustus 2011 een integrale Latijnse editie van het 'boek der boeken'."
Er was uiteraard alle reden om van het manuscript een editie te maken waarin alle, zelfs de kleinste verschillen met de OP minutieus worden aangegeven.
Om Leen Spruit recht te doen, heb ik de passage waarin hij zich uitlaat in dat interview over de verschillen aan het eind van het blog opgenomen. Kan iedereen zien dat hij ze niet overdrijft.

Nauwkeurig zijn is geen gemakkelijke taak, of soms te gemakkelijk.
Soms is men te keurig (selectief), soms neemt men het niet zo nauw.
In de geciteerde tekst van Leen Spruit les ik tweemaal het woord "substantieel".
Wat is substantieel? Zie Spinoza, of iemand anders die uit ervaring kan spreken.

Grappig, Rob, ik moet vermoeid geweest zijn dat mij 2x de term 'substantieel' niet opviel, terwijl ik er zo uitdrukkelijk een ontkennende bewering over deed. Of het kwam doordat ik mij (selectief) aan de hoofdboodschap hechtte, die tenslotte toch is dat het om niet-substantiële aspecten gaat.
Mij ging het erom te weerleggen dat er van "misleiding en verwarring stichten" sprake was. Die boodschap blijft staan en laat zich niet ondersneeuwen door - inderdaad - te vlugge en slordige lezing, waarmee ik mijn argumentatie geen goed (maar ook inhoudelijk naar ik hoop geen kwaad) deed.

Bravo Stan! Let's not take "things", and especially life, too seriously.

Ik neem het niet te serieus, maar ik denk dat Wim Klever 'misleiding en verwarring stichten' enigszins badinerend gebruikt heeft in een Dan Brown context (en dat Stan daar veel te serieus op ingaat), maar dat hij terecht signaleert dat de eerdere 'min of meer substantiële veranderingen' later toch 'geen substantiële veranderingen' blijken te zijn.