Nogmaals Voltaire over het 'joodje met een lange neus'
Alweer vier jaar geleden, op 19 juni 2008, maakte ik een blog, Voltaire (1694-1778) over Spinoza, waarbij het me vooral erom ging zijn sarcastische gedichtje over Spinoza te brengen - in het Frans met aanvankelijk een krakkemikkige vertaling van mezelf. Later ontdekte ik een betere vertaling door Karel D’huyvetters, zodat ik die er graag voor in de plaats bracht [zie dat blog].
Gisteren heeft Karel D’huyvetters het hele gedicht waar dit stukje uitkwam vertaald en op zijn blog gezet: Voltaire, Satires, Les Systèmes
Het is uiteraard aardig het geheel te lezen. God heeft knappe koppen bij zich geroepen aan wie hij de vraag voorlegt:“Welaan, vrienden, zei God, ontraadsel mijn geheim:
Zeg me wie ik ben, en hoe ik gemaakt moet zijn.”
Thomas van Aquino, Descartes, Gassendi worden bij naam genoemd en geven hun ideeën. Spinoza aan wie Voltaire een bloedhekel had, wordt niet bij naam genoemd. Die wordt aldus geïntroduceerd:
Toen kwam er een joodje met een lange neus, bleek gelaat
Karel heeft de eerdere vertaling gehandhaafd, waarin hij slechts één woordje wijzigde ‘op het lege af’ werd ‘op het ijle af.’ Nu zie ik ook dat er nog een laatste regel bij hoorde: “Ik heb dat meen ik bewezen met mijn mathematiek.”
Zie ook het blog van 22 aug 2010: Voltaire (1694 - 1778) toch redelijk mild over Spinoza
Arm maar tevreden, bedachtzaam, desolaat
Subtiel van geest, op het ijle af, meer geroemd dan gelezen
Verstopt onder de mantel van Descartes, zijn meester
En stapte met gemeten schreden naar het grote Wezen.
Excuseer zei hij met nauwelijks hoorbaar gefluister
Maar ik denk, onder ons gezegd, dat u niet bestaat...
Ik heb dat meen ik bewezen met mijn mathematiek.
