NWO-Spinozapremies 2010 bekend gemaakt
Vandaag heeft de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) de vier winnaars bekendgemaakt van de NWO-Spinozapremie 2010. De premies gaan naar een psychologe, een astronoom, een chemicus en een classica.
De winnaars zijn psychologe Naomi Ellemers, astronoom Marijn Franx, chemicus Piet Gros en classica Ineke Sluiter. Zij krijgen elk 2,5 miljoen euro te besteden aan onderzoek naar keuze. De premie, ook wel de Spinozaprijs genoemd, is de hoogste Nederlandse onderscheiding in de wetenschap, ook bekend als de Nederlandse Nobelprijs.
Het lijkt een eerlijke verdeling over de disciplines (niet meer een meerderheid voor de natuurwetenschappen), maar het is geen verdeling over de universiteiten. Maar liefst drie van de winnaars zijn werkzaam aan de Universiteit Leiden. Leiden mag dus gezien worden als de top- ofwel Spinoza-universiteit! *)
[Dit vetgedrukt komt niet voor rekening van de Nwo, maar voor die van deze blogger. De uitzondering is Piet Gros - die werkt aan de Utrechtse Universiteit]
V.l.n.r. Spinozawinnaars Marijn Franx, Naomi Ellemers, Piet Gros, NWO-bestuursvoorzitter Jos Engelen, Ineke Sluiter, tijdens de bekendmaking van de Spinozapremies 2010 op maandag 7 juni. [Credits: NWO/Arie Wapenaar]
De Spinozapremie wordt toegekend aan Nederlandse onderzoekers die tot de absolute top van de wetenschap behoren. De wetenschappers ontvangen de prestigieuze premie voor hun voortreffelijk, baanbrekend en inspirerend onderzoek. De winnaars zijn internationaal vermaard en weten jonge onderzoekers te inspireren.
Prof. dr. N. (Naomi) Ellemers, hoogleraar Sociale psychologie van de organisatie aan de Universiteit Leiden. Ellemers combineert praktijkonderzoek met laboratoriumexperimenten. Ze beargumenteerde én toonde aan dat mensen zich vooral inzetten als ze zich moreel kunnen identificeren met hun groep of organisatie. En dus niet als ze meer kunnen verdienen of betere loopbaanvooruitzichten hebben.
Prof. dr. M. (Marijn) Franx, hoogleraar Astronomie aan de Universiteit Leiden. Franx onderzoekt de vorming en evolutie van sterrenstelsels. Franx is dé Nederlandse specialist van de Hubble-ruimtetelescoop. Hij ontdekte onder andere met zijn team dat het vroege heelal zeer veel oude sterrenstelsels bevat die wel tien keer zwaarder zijn dan de Melkweg, en vele malen kleiner. Recent brak hij nieuwe afstandsrecords met de Hubble.
Prof. dr. P. (Piet) Gros, hoogleraar Biomacromoleculaire kristallografie aan de Universiteit Utrecht. Gros bepaalde de 3D-structuur van het reusachtige C3-eiwit. De grootte van het eiwit maakte deze klus lastig en tijdrovend. Het onderzoek van Gros legt de basis voor medicijnontwikkeling op het gebied van reuma, lupus, sepsis, nierziekten en hart- en vaatziekten.
Prof. dr. I. (Ineke) Sluiter, hoogleraar Griekse taal- en letterkunde aan de Universiteit Leiden. Sluiter onderzoekt de antieke ideeën over taal en hun maatschappelijke impact, bijvoorbeeld in opvoeding en onderwijspraktijk. Ze vergelijkt normen en waarden van de oudheid met die van nu. Zij kijkt ook naar de rol van taal in de vorming van sociale identiteit.
Over de Spinozapremies
Het is het zestiende jaar dat de Spinozapremies worden toegekend. De eerste keer was in 1995. De toekenningen komen tot stand op voordracht. Personen die mogen voordragen zijn de rectores magnifici van de universiteiten en de voorzitters van de afdelingen Letterkunde en Natuurkunde van de KNAW, de adviesraden van de KNAW, de Netherlands Academy of Technology and Innovation, het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren en de NWO-gebiedsbesturen. De officiële uitreiking van het geld en het Spinozabeeldje volgt in het najaar.
[van NWO]
*) Aanvulling 17 juni 2010
Vorige week voltrok zich een bijzonder logistieke operatie: het facilitair bedrijf van de universiteit bakte in het geheim tienduizend petitfourtjes. Het was een cadeautje aan alle studenten en medewerkers, omdat Leiden afgelopen maandag drie Spinoza-premies in de wacht sleepte. Het was nooit eerder gebeurd dat één universiteit drie van de vier prijzen won. ‘Dat levert reputatie en prestige op’, zegt rector Paul van der Heijden (rector en collegevoorzitter van de Leidse Universiteit). ‘Het laat zien dat je echt excellente onderzoekers in huis hebt.’
Uit Mare 34, Leids Universitair Weekblad van 17 juni 2010 (interview door Arjan van Veelen; hier)
