Spinoza-excursie 2014 [3] Sefardische begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk a/d Amstel
De volgende halteplaats vormde de Sefardisch-joodse begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk a/d Amstel. Hij was pas na wat omtrekkende bewegingen te bereiken, want 't Kampje (Kerkstraat e.o.) was afgesloten vanwege een zgn. Pure Markt, waarbij ook brandweer, politie en ambulance zich presenteerden. Maar we bereikten de ingang waar de mannen die geen hoofddeksel hadden meegenomen een keppeltje konden vinden.
Jossi vertelt bij een uitbundig versierde grafzerk, die bij de sefarden horizontaal liggen, waar ze bij de azkenazi rechtop staan en ook noot zo versierd zijn.
Bij het graf van rabbijn Isaac Aboab
De grafsteen van Michael Espinoza, de vader van Spinoza, is volledig verweerd, zodat er van de inscripties niets meer te zien is. Dat zou nodig gerestaureerd moeten worden.
Vervolgens zijn we bij het graf van rabbijn Menasseh Ben Israel, die ten tijde van de ban in Engeland bij Cromwell pleitte voor het opnieuw toelaten van joden in Engeland. Hij had succes, reden waarom Engelse joden graag het graf bezoeken.
Daar vlakbij ligt het graf van rabbijn Saul Levi Morteira, die betrokken was bij Spinoza´s ban.
graf van rabbijn Saul Levi Morteira
En dan was daar het graf van Hanna Deborah, de moeder van Spinoza. Zij is hier begraven op 5 november 1638. De jonge Spinoza zou op de 24e van die maand 6 jaar worden. Hier zal hij als jongen en jongeman elk jaar hebben gestaan voor de jaarlijkse rouwherdenking.
Van dit graf zijn de inscripties nog goed te lezen. Ze zijn niet in het Hebreeuws, maar in het Portugees.
¨de inscriptie luidt
Sa D HANA DEBORA D’ESPINOZA
MULHER
D MIKAEL D’ESPINOZA QUE A LEVOU
EL DIO Pa SY EN 28 D HESVAN
5399 A08
Jossi Efrat had een aardige theorie over het verschil in de grafstenen van Hanna Debora en Michael. Toen Hanna Debora overleed, was Michael nog in goeden doen, zodat hij voor haar een grafsteen in kwalitatief beter graniet kon veroorloven, dan zijn nazaten voor zijn grafsteen, want toen hij overleed waren er flinke schulden. Dat graniet zal wellicht van mindere kwaliteit geweest zijn.
