Spinozium – een Cherem-spel op April Fool's Day
Vanavond wordt in Rotterdam weer het Passie-spel als groots spektakel opgevoerd. Afgelopen zondag 1 april werd door Theater J in Washington (“one of the most respected Jewish theaters in the world”) een groot Cherem-spel opgevoerd. Het betrof een omvangrijk theaterevenement in het verlengde van de ‘record-breaking production’ van David Ives' "New Jerusalem: The Interrogation of Baruch de Spinoza”.
Theater J (“the nation's largest professional Jewish theater company”) kwam nu met een nieuw spel, Spinoza's Solitude van Colin Greer. Daarin zou het gaan om de impact van de ban op de ‘fragile yet formidable man himself’. Van dat stuk zou op 1 april in
het Jewish Community Center een workshop-productie gegeven worden. Op 1 april zouden een dag lang in een Spinozium (Spinoza Symposium) de verdiensten en de mogelijke onrechtvaardigheid van het door de joodse gemeenschap Spinoza aangedane lot worden uitgespeeld.
Begonnen werd met de inspanningen van David Ben Goerion in 1953 om de ban ongedaan te maken. Er werden toespraken gehouden door o.a. Steven Nadler, een interview met Rebecca Goldstein en dergelijke meer. De rechtbank werd nagespeeld, Spinoza kwam aan het woord, en vervolgens kon het publiek voor handhaving of intrekken van de aanklacht stemmen. Het openbaar tellen van de stemmen werd genoteerd als "History's Response to Ben Gurion’s Appeal." En vervolgens werd afhankelijk van de uitkomst, de dagvaarding (writ) ritueel ingetrokken resp. opnieuw bevestigd.
De hele voorafgaande maand werden als een ‘nationaal gesprek’ bijeenkomsten georganiseerd over Spinoza’s nalatenschap. En wekelijks kon men al via internet stemmen op “whether or not to lift the writ of Spinoza’s excommunication” wat tenslotte dan zou uitmonden in dat Spinozium op 1 april.
Hoe dan ook: dit moet theater in optima forma zijn geweest! Juist ook door deze hele kwestie zo intensief op te rakelen en met publiek uit te spelen op 1 april wordt het onderwerp zelf tegelijk ook een practical joke op April Fool’s Day. Want hoe dan ook is het gelijk van Spinoza in de loop der eeuwen wel bevestigd. Niet hij is ‘terug in de plooi’, maar het grootste deel van de joodse gemeenschap is intussen met hem meegegaan – heeft zich naar hem geplooid...
Zoals iemand reageerde op het artikel van die journalist: “I welcome Spinoza back into the fold, but he was never out of my Jewish community.”
Door het zo te spelen worden zowel de ban van 27 juli 1656 als de pogingen van Ben Goerion in 1953 om de ban ongedaan te maken in het licht van de (bijna) eeuwigheid alsnog een soort 1-april-grap.
O ja, de uitslag van de stemming was 108 tegen 41 (je kunt wel raden hoeveel voor en hoeveel tegen het intrekken waren).
Aanvulling 8 april 2012
Het ultieme bewijs dat de 1-april-grap volledig is uitgespeeld blijkt uit deze opamen ervan die op 4 april op internet werden gezet. Dat het grappig was blijkt uit de vele lachsalvo's...
NB de video's werden later weer verwijderd.
______________
Washington DC JCC over het Theater J project Beyond the Stage Events and Discussion - New Jerusalem.
Idem over het Spinozium - het programma
Pagina waarop men kon stemmen
Het Theater J blog (become a Spinozaphile)
Theatre-in-DC over Spinoza's Solitude
Jewish By Choise over het Spinozium
Zie interessant blog van Stephen Spotswood met voorbeschouwing "New Play Investigates Why Baruch De Spinoza Matters," op Huffington Post van 9 maart 2012
Reacties
Video's toegevoegd
Stan Verdult 08-04-2012 @ 18:54
N.a.v. een vergelijkbaar project minder dan een jaar later (“Race in America: Where Are We Now?” komend weekend) deelt artistiek directeur Ari Roth van Theater J mee dat aan dit "Spinozium" 250 mensen deelnemen die het ervoor over hadden om 6 uur aanwezig te zijn.
http://www.washingtonpost.com/entertainment/backstage-alex-mills-showing-off-his-acting-chops/2013/02/12/cba1ec24-7537-11e2-95e4-6148e45d7adb_story.html
Stan Verdult 13-02-2013 @ 16:51