BdSpinoza

Trouw over Spinoza's dilemma's die nu pas hun ware tol eisen [?]

Ger Groot, bijzonder hoogleraar filosofie en literatuur aan de Radboud Universiteit Nijmegen, geeft sinds eind augustus wekelijks in dagblad Trouw een impressie van een van de twaalf filosofen, die opgenomen werden in de door de krant aangeboden goedkope reeks boeken over De belangwekkende denkers, te weten: Nietzsche, Arendt, Montaigne, Kant, Descartes, Marx, Schopenhauer, Taylor, Kierkegaard, Levinas, Spinoza en Plato. [Zie dit blog]

Vandaag is Spinoza als voorlaatste aan de beurt. Je kunt uiteraard niet 'de hele Spinoza' verwachten - het gaat om een impressie, een boodschap waar je Ger Groot om weg kunt sturen. Hij legt het accent op Spinoza's typisch 17e eeuwse  poging om van filosofie wetenschap te maken. Het stuk eindigt aldus: "Als alles 'natuur' is, beheerst door onwrikbare wetten, wat rest er dan nog van de menselijke vrijheid die hem pas werkelijk tot mens maakt? Drieënhalve eeuw later zijn die vragen nog altijd niet opgeslost. Oog in oog met cybernetica en neurowetenschap, lijken Spinoza's dilemma's nu pas hun ware tol te eisen."
De opmaakredacteur zag dat er een natuurplaatje bij moest...

Bij veel stukken die ik van Groot lees (hij is ook columnist van Trouw) merk ik dat hij altijd (minstens een beetje) katholiek gebleven is. Dus is het bij hem "de menselijke vrijheid die hem pas werkelijk tot mens maakt." En niet het - a.h.w. 'terug naar de natuur' - beseffen dat je onderdeel van de natuur bent en dat je ware vrijheid erin bestaat zo volledig mogelijk naar je natuurlijke essentie (je werkelijke conatus) d.w.z. niet naar je verbeelding, maar naar jouw 'natuurnoodzakelijkheid' te leven. Leren ontdekken hoe jij binnen de 'onwrikbare natuurwetten' past en dan tot amor Dei intellectualis komen en in de buurt van de 'goddelijke vrijheid'.

Aanvulling 10 november 2012

Het stuk is inmiddels door Trouw op de website geplaatst - met een andere illustratie. Zie hier.

spinoza | 09-11-2012 | 09:41 | Link | Reacties (1)