Vernieuwde "Spinoza excursies" - zomer 2014

Ook dit jaar weer organiseert Jossi Efrat excursies "In de voetsporen van Spinoza".

Vergeleken met de excursies van de voorbije jaren wordt nu meer aandacht besteed aan de Voorburgse periode van Spinoza. Daarbij ook een wandeling langs de Vliet, naar Hofwijck, het voormalig buitenhuis van de familie Huygens, en bezichtiging van de bijzondere tuin aldaar.

Op de zondagen 10 augustus, 24 augustus en 7 september 2014 worden drie identieke auto-excursies gehouden waarbij te voet wordt gelopen op de plaatsen waar Spinoza ook heeft verbleven. De bedoeling is de gehele levensloop van Spinoza na te gaan; dat kan op 1 dag, omdat de afstanden niet zo groot zijn. Aan de hand van 17e eeuwse gravures zullen de deelnemers zich een voorstelling kunnen maken hoe het er toen uitzag, door deze tekeningen te vergelijken met de gebouwen en het straatbeeld van nu. De deelnemers zullen elk ca. 15 kopiën van deze plaatjes daarbij ontvangen.

Het vervoer geschiedt met eigen auto. Voor degenen die niet over eigen auto beschikken wordt een regeling getroffen zodat er van Amsterdam naar den Haag meegereden kan worden met anderen, min of meer gratis.

Op zondagen is het parkeren relatief gemakkelijk. In het centrum van Amsterdam meestal ook gratis tot 12 uur. In het centrum van den Haag is het na de middag niet gratis, er is daar dan wel voldoende parkeerplaats.

Men kan kan op elk moment afhaken, evt. ook later beginnen.

   

[image040.jpg]
Hier geeft Jossie Effrat op 23 augustus 2009 toelichting bij het graf van rabbijn Saul Levi Morteira op de oude joodse begraafplaats in Ouderkerk a/d Amstel.

Programma

Amsterdam, Portugese Synagoge. In deze Synagoge zal worden uitgelegd hoe vroeger de ban werd voltrokken. (Bij Spinoza gebeurde dat op 27 juli 1656, tijdens zijn afwezigheid, in een kleinere Synagoge daarnaast, die nu niet meer bestaat.) De huidige Synagoge lijkt in een aantal opzichten op dit vroegere gebouw - aan de Houtgracht, waar we ook zullen wandelen. Hier, nu Waterlooplein, was tevens het ouderlijk huis van Spinoza. Vlakbij is ook het nieuwe standbeeld van Spinoza.

Ouderkerk a/d Amstel. Kerklaan 10, postcode 1191 JB. Gratis parkeren.

Rondleiding op de oude joodse Sefardische begraafplaats met o.a. graven (met leesbare zerken) van de beide ouders van Spinoza. Ook graven van de drie rabbijnen die waarschijnlijk leraren waren van Spinoza: Saul Levi Morteira, Isaac Aboab en de meest bekende rabbijn: Menasse Ben-Israël. De eerste twee hebben kennelijk ook een actieve rol gespeeld bij de Spinoza-ban van 1656.

Hier het Spinozahuis in Rijnsburg, zoals het er idyllisch bijlag op een ansichtkaart uit begin van de 20e eeuw, waarvan dit een uitsnede is.

Rijnsburg, Spinozahuisje op de Spinozalaan 29. Pas gerestaureerd.

Gratis parkeren voor de deur: 2231 SG. Hier zijn filmpjes, de bibliotheek van Spinoza, en ook oude exemplaren van de boeken van Spinoza zelf, al honderden jaren geleden gedrukt. Indrukwekkend zijn ook de buitenkant van het huisje, en de tuin met borstbeeld van de wijsgeer. Daarna een tweede standbeeld van Spinoza, in het centrum van Rijnsburg.

Voorburg. de oude Kerkstraat, postcode 2271, waar Spinoza woonde, en wandeling naar vlakbij gelegen museum en tuin Hofwijck, landgoed van Constantijn en Christiaan Huygens, waarmee Spinoza connecties had.

Den Haag. Parkeren bijv. in parkeergarage Kranestraat 4, 2512 AE.

Wandelen vanaf de Nieuwe Kerk op het Spui, nr. 175. Hier werd Spinoza op 25 februari 1677 begraven. Er staat een gedenksteen. Dan langs zijn eerste woning aan de Stille Veerkade, en naar zijn laatste woning aan de Paviljoensgracht. Hier zien we ook het ca. 120 jaar oude standbeeld van Spinoza. Vervolgens wordt evt. gewandeld naar de Plaats (naast het Buitenhof), waar het standbeeld van Johan de Witt (uit 1906) staat, en zal toelichting worden gegeven op de gebeurtenissen bij de Gevangenpoort op 20 augustus 1672 en de betrokkenheid van Spinoza daarbij.

                                                 * * * 

Aanvang excursie: om 10 uur, bij de ingang van de "Esnoga", Portugese Synagoge, op het Mr. Visserplein (J. D. Meijerplein) te Amsterdam, bij het Waterlooplein (metrostation). Trams: 9 en 14. Postcode: 1011 PL.

Tijdschema: We zullen een tamelijk strak schema te handhaven, zodat de excursie niet te veel uitloopt. Er zal tijd zijn voor een korte lunchstop in Ouderkerk, of in Rijnsburg. Deelnemers wordt verder geadviseerd een broodje of iets dergelijks in de auto mee te nemen.

Men kan uiteraard wel even stoppen onderweg voor iets drinken en/of toilet. Er zijn toiletten in de Amsterdamse Synagoge en in Rijnsburg.

We proberen omstreeks 11:30 uur al uit centrum Amsterdam weg te rijden. Bezichtiging begraafplaats in Ouderkerk is dan van ca. 12:00 tot ca. 12:45. Korte lunchpauze in Ouderkerk: 12:45 – 13:30. Huisje in Rijnsburg van ca. 14:20 tot ca. 15:20 uur. Voorburg: ca. 16:00 tot ca. 17:00 uur.

Begin rondleiding in den Haag ca. 17:20. Einde excursie ca. 18:45

Heren dienen in de synagoge en op de joodse begraafplaats een pet, hoed of elk ander hoofddeksel te dragen. Voor dames is niets bijzonders vereist

Kosten: € 20 p.p., incl. een mapje met kopiën van 15 relevante oude plaatjes. Excl. entreegeld bij Spinozahuisje (€ 3.50) en bij de Portugese synagoge. Beide locaties zijn gratis voor houders van Museumjaarkaart.

Aanmeldingen: Jossi Efrat: jossiefrat AT hotmail.com

telefoons 030 70 700 49    en    06 81 41 87 59.