Weer geslaagde Spinozadag in Paradiso 2010
Dit jaar hield de Amsterdamse Spinoza Kring (ASK) voor de derde keer in successie in poptempel en vroeger gebouw van de Vrijzinnige Gemeente Paradiso een studiedag die ze omstreeks Spinoza's geboortedatum situeert.
14 november bleek echter niet de meest geschikte datum, want Sinterklaas kwam in de stad en daarvoor moest veel openbaar vervoer wijken. Deze blogger had al vanaf het metrostation Weesperplein naar Weteringschans 6-8 moeten lopen, daar de trams 7 en 10 wegens de in de weg lopende goedheiligman niet liepen. En vanwege de daardoor vertraagde komst van spreker Ahmed Marcouch, werd de dag een kwartier later geopend. Intussen speelden de Muzikanti Bulgaria ('bekend van het Centraal Station') klezmer en andere jiddische muziek.
Dan volgde om ca 13:20 uur de opening van de dag door ASK-voorzitter Frank van Kreuningen die iedereen en niemand in het bijzonder (want iedereen was de ASK even lief) welkom heette. Maar hij kon het - begrijpelijkerwijs - niet laten om toch de twee bestuursleden van de Vereniging Het Spinozahuis, die dit jaar voor het eerst aanwezig waren, extra welkom te heten. Hun aanwezigheid deed hem zichtbaar deugd!
Na de opening sprak oudburgemeester van Amsterdam, Ed van Thijn, die zich in de voorafgaande periode enigszins in Spinoza had verdiept. Hij had tijdens zijn studie politicologie met bijvak politieke filosofie niets over Spinoza vernomen. Hij had er z'n oude leerhandboeken nog eens op nageslagen, waarin inderdaad indertijd geen woord aan Spinoza werd besteed.
Ook vond hij het jammer dat hij tijdens zijn burgemeestersperiode niets over Spinoza had geweten, want anders had hij graag ervoor gezorgd willlen hebben dat Spinoza als grote zoon van de stad Amsterdam geëerd was. Hij was blij dat daarin nu verandering was gekomen. Hij vroeg zich af of de Portugees-Israëlitische Gemeente er ooit nog eens toe zou komen om de over Spinoza uitgesproken ban in te trekken.
Ed van Thijn © Hendrik Callens 2010
Daarop volgde de key-note-lecture door prof dr. Piet Steenbakkers. Hij liep alle plaatsen na in het werk van Spinoza, waarin deze in enige variant inging op wat als motto van de dag was gekozen: 'Het menselijk handelen niet bespotten, niet betreuren, niet veroordelen, doch begrijpen' (TP 1, 4).
Doordat hij deze citaten op scherm projecteerde én voorlas, gaf dat de suggestie alsof Spinoza zelf tot ons sprak. Het was voor de belangstellenden weer een waar genoegen deze lezing te aanhoren, die binnen korte tijd op de website van de ASK ter beschikking zal worden gesteld.
Piet Steenbakkers © Hendrik Callens 2010
Vervolgens bracht Ahmed Marcouch een hedendaags, actuele lezing, waarin hij zijn houding tegenover problemen in de omgang van allochtone en autochtone Nederlanders besprak. Hij begon zijn lezing ermee dat hij de Koran beter kon begrijpen vanuit Spinoza en hij voelde zich zeer verwant met de god- en wereldbeschouwing van Spinoza.
Hij gaf diverse teksten uit de Koran, waarin het belang van 'zelf denken' benadrukt werd - voor velen waarschijnlijk een eye-opener dat dit óók de Koran is.
Marcouch riep de ASK op om het streven om te komen tot een Spinozacentrum niet te richten op het centrum van Amsterdam, maar dit in bijvoorbeeld een omgeving als Slotervaart te localiseren. Hij hoopte dat de nieuwe basisschool die daar gebouwd werd de naam van Spinoza zou worden gegeven, want met de tweede generatieallochtoon Spinoza zouden huidige kinderen van tweedegeneratieallochtonen zich zeker kunnen identificeren.
Na een herschikking van het meubilair volgde het forum door de sprekers onder leiding van journalist Rob Hartmans...
... die de dag sloot met het uitspreken van een column, waarin hij enige kritiek uitte op het motto van de dag. Hoezo 'menselijk handelen niet bespotten, niet betreuren, niet veroordelen, doch begrijpen?'
Rob Hartmans liet allerlei door mensen elkaar aangedaan onheil langskomen (van Huti's en Tutsi's etc.), waarbij hij vond dat er alle reden was om te betreuren en te veroordelen. Hij vond dat 'alles begrijpen' soms toch teveel de indruk kan wekken 'alles te verontschuldigen.'
Ja, ja... maar je kunt je afvragen of Spinoza wel goed begrepen is.
Voor wie nog zo'n 10 minuten tijd heeft volgt hier een video-impressie van de Spinozadag op YouTube.
Reacties
Beste Stan, wat fijn dat je er weer was, ieder jaar denk ik, als ik jouw bijdrage zie dat wij zelf eigenlijk een integrale opname zouden moeten maken van de Spinozadag. Je kunt hier uit opmaken dat ik heel blij ben, dat jij doet met je geringe middelen wat wij nalaten. Hiervoor heel veel dank, Frank
Frank 15-11-2010 @ 20:02