Zware studie op komst over de impact van Spinoza’s Bijbelkritiek op de secularisatie

Begin 2009 ontvingen Piet Steenbakkers van het Descartes Centre van de Universiteit Utrecht en Henk Nellen van het Huygens Instituut van de KNAW een subsidie van €415.000 van de NWO voor het project Biblical Criticism and Secularization in the Seventeenth Century. Doel van dit onderzoek is aannemelijk te maken dat de humanistische bijbelkritiek ten grondslag lag of minstens in belangrijke mate bijdroeg aan deze afkalving van de kerkelijke waarheidspretenties sinds de tweede helft van de zeventiende eeuw. De subsidie gaf de mogelijkheid om gedurende drie jaar twee postdocs aan te stellen. [zie bericht NWO]

Een van de projecten is om een grondige studie te verrichten naar en een monografie te schrijven over de originaliteit, de opzet en de impact van Spinoza’s Bijbelkritiek die hij leverde in de Tractatus Theologico-Politicus. Hij had voorgangers, maar zijn grondige kennis van het Hebreeuws, zijn unieke onafhankelijke positie die hij door en na de ban had, alsook de ontwikkeling van zijn eigen metafysica en eigen godsdienstkritiek, stelden hem meer dan wie ook in staat de status van de Bijbel als “woord van God” in Frage te stellen. Voor hem moest de Bijbel op dezelfde manier bestudeerd worden als profane teksten.

Dr. Jetze Touber (1977), die in Groningen geschiedenis (met accent op Middeleeuwen en Renaissance) en Italiaans studeerde en in 2009 promoveerde op Emblemen van Lijdzaamheid. Recht, Geneeskunde en Techniek in het Hagiografische Werk van Antonio Gallonio (1556-1605), draagt de verantwoordelijkheid voor deze monografie.

Er is een aparte website gemaakt waarop meer over het project te lezen is: www.phil.uu.nl/bcs/

Intussen staat daar ook een driedaagse geleerden-conferentie aangekondigd, die van 30 aug. tot en met 1 sept. 2012 zal worden gehouden, "God's Word Questioned: Biblical Criticism and Scriptural Authority in the Dutch Golden Age."