Inleiding van Miriam van Reijen over de TTP op internet
Zoals ik op dit weblog eerder al beschreef, verving drs. Miriam van Reijen dr Marin Terpstra tijdens de laatste bijeenkomst over de Tractatus Theologico-Politicus. Zij heeft haar lezing gereed gemaakt voor toezending aan degenen die op deze cursus hadden ingeschreven.
Vandaag ontvingen we in de mailbox haar: Het Theologisch-politiek traktaat en twee politieke items in de 21e eeuw. Inleiding Spinoza studiebijeenkomst TTP (4), IVKO, Amsterdam, 18 april 2009.
Tot mijn vreugde stemde zij ermee in om haar inleiding tevens via de website bij dit weblog verder te verspreiden. Ik heb direct het volgende pdf-bestand op de website geplaatst: http://www.benedictusdespinoza.nl/lit/Van_Reijen_TTP.pdf
Lees verder...
Laat het Spinoza-boek van Pierre Zaoui vertaald worden!
Ik was al wekenlang af en toe naar het blog van Hans Müller gegaan, waarnaar ik op 3 maart op dit weblog verwees. Maar elke keer bleek zijn blog van 13 maart het laatste; het zag ernaar uit alsof de blogger, kort nadat hij begonnen was, er de brui aan gegeven had.
Vandaag ging ik er weer eens op bezoek. En zie: sinds 25 april een hele reeks enthousiaste blogs over een boek dat hij aan het lezen is: Spinoza, la décision de soi van Pierre Zaoui (uitg. Bayard).
[Pierre Zaoui est philosophe, directeur de programme au Collège international de philosophie [Éthique et expérience – programme de recherche pour la constitution d’une éthique empiriste] et membre de la revue Vacarme. Il est l'auteur de Le libéralisme est-il une sauvagerie?]
Zijn boek met deze fraaie cover, is in oktober uitgekomen. Ik had er nog niet over gehoord. Nu lees ik met rode oortjes deze blogs van de Duitse collegablogger en weet: dit boek wil ik ook lezen!
Dit lijkt me het soort boek waar ik al een hele tijd naar uitkijk. Maar ik kom jammer genoeg niet voldoende met Frans uit de voeten. Dus, uitgevers van Nederland: doe iets met dit boek. Laat het vertalen en breng het op de Nederlandse markt.
Lees verder...'De Nagelate schriften' van Benedictus de Spinoza gedigitaliseerd toegankelijk
Die onvolprezen DBNL toch! Maandelijks worden tientallen werken uit de Nederlandse literatuur makkelijk toegankelijk gemaakt op de website van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren.
Sinds kort wordt daar ook Baruch de Spinoza, Nagelate schriften. z.p., 1677, gedigitaliseerd aangeboden. Behalve de digitale tekst is van elke bladzijde ook een scan van de originele pagina aan te klikken.
Een werkelijk bijzonder fraai werk werd daarmee opgeleverd. Hiermee is voor het eerst eindelijk ook de oorspronkelijke en eerste Nederlandse vertaling van de B.D.S. Opera Posthuma op internet te raadplegen.
Daarvoor is het (of een?) exemplaar van de Universiteitsbibliotheek Leiden, (met signatuur: 464 B 10) gescand en gedigitaliseerd.
DBNL, Chapeau!
Lees verder...Spinoza en de pest
De berichten van de laatste dagen over de dodelijke varkensgriep waarvan gisteren ook de eerste gevallen in Spanje en Groot-Brittannië zijn gerapporteerd en die volgens de WHO kan uitgroeien tot een ware pandemie, kan behalve aan de Spaanse griep en andere pandemieën in de vorige eeuw, ook doen terugdenken aan de angst voor de pest in de tijd van Spinoza.
Wim Klever is het die me hierop wees en me ook de volgende gegevens aanreikte:
In 1664 vielen in de Hollandse steden soms wel meer dan honderd bewoners ten prooi aan de pest. De angst moet er goed in hebben gezeten. Zie daarover Israel, The Dutch Republic (Oxford 1995) p. 625.
Voorburg, een flink stadje tegen Den Haag aan lag ook niet buiten de gevarenzone. Het staat vast dat Spinoza in de winter van 1664-1665 ongeveer drie maanden op het stille platteland nabij Schiedam heeft gewoond ten huize van een familielid van zijn goede vriend Simon Joosten De Vries, in de zgn. De Lange Boogert. De naam wijst op een boerderij of buitenplaats.
Zou hij zelf het initiatief hebben genomen om zich te begeven naar een plaats waar hij fysiek onbereikbaar zou zijn voor het pestvirus? Het lijkt onwaarschijnlijk dat hij zelf een geprivilegieerde positie zou hebben nagestreefd. Mij lijkt waarschijnlijker dat zijn Amsterdamse vrienden, die hem trouwens ook financieel ondersteunden, hun hoog vereerde en gewaardeerde vriend en meester in veiligheid wilden brengen en dat even voor hem hebben geregeld (uit eigen belang, om nog langer van zijn lessen te profiteren).
Zoals uit de briefwisseling met Blijenbergh blijkt kon hij daar zijn werk gewoon voortzetten. Het is niet uitgesloten dat Spinoza zelf ook bang was om slachtoffer te worden. Niets menselijks was hem vreemd, zoals hij meermalen schreef (citaat van Terentius).
Lees verder...Michael Fitzgerald bluft over Spinoza's Asperger's Syndrome
Ik wilde al eens eerder een blog wijden aan de waarschuwing, waarmee ik nu dan kom en die simpel neerkomt op: je moet niet alles geloven. Ook niet als het door hooggeleerde heren wordt gezegd. Zelfs de verstandigsten onder ons, als ze eenmaal erg overtuigd zijn van hun waarheid, lopen het risico niets anders dan altijd weer hun waarheid te zien. Ze gaan voortdurend op zoek naar hun gelijk en dat laten ze de werkelijkheid zichzelf telkens weer aanreiken. Ze gaan niet, als echte kritische wetenschappers, na wat hun waarheid of beter hypothese falsifieert, nee, ze grabbelen louter feiten bij elkaar die hun hypothese ondersteunen. Ze maken selectieve keuzen om hun vooropgezette overtuigingen te bevestigen. Ze gaan, kortom, niet op zoek naar de zwarte zwaan.
Michael Fitzgerald is Henry Marsh Professor of Child and Adolescent Psychiatry at Trinity College, Dublin, a Clinical and Research Consultant to the Irish Society for Autism and an Honorary Member of the Northern Ireland Institute of Human Relations, he has a doctorate in the area of autism and has been a researcher in this area since 1973. He trained at St. Patrick's Hospital Dublin, Chicago Medical School, and The Maudsley Hospital and the National Hospital for Nervous Diseases in London. He has clinically diagnosed over 900 individuals with autism and Asperger's Syndrome and has served on the Government Task Force on Autism and the Family. He has contributed to National and International Journals on autism and is the author of over 120 publications.
Dit is allemaal zeer imponerend wat de uitgever schrijft bij Fitzgeralds dertiende boek, waarvan dit de inhoudsopgave is:
Acknowledgements; Introduction; Part I. Asperger's Syndrome and Writers; 1. Jonathan Swift (1667 - 1745); 2. Hans Christian Andersen (1805 - 75); 3. Herman Melville (1819 - 91); 4. Lewis Carroll (1832 - 98); 5. William Butler Yeats (1865 - 1939); 6. Arthur Conan Doyle (1859 - 1930); 7. George Orwell (1903 - 50); 8. Bruce Chatwin (1940 - 89); Part II. Asperger's Syndrome and Philosophers; 9. Spinoza (1632 - 77); 10. Immanuel Kant (1724 - 1804); 11. Simone Weil (1909 - 43); 12. A.J. Ayer (1910 - 89); Part III. Asperger's Syndrome and Musicians; 13. Wolfgang Amadeus Mozart (1756 - 91); 14. Ludwig van Beethoven (1770 - 1827); 15. Erik Satie (1866 - 1925); 16. Bela Bartok (1881 - 1945); 17. Glenn Gould (1932 - 82); Part IV. Asperger's Syndrome and Painters; 18. Vincent van Gogh (1853 - 90); 19. Jack B. Yeats (1871 - 1957); 20. L.S. Lowry (1887 - 1976); 21. Andy Warhol (1928 - 87); Conclusion; References; Index.
Lees verder...Miguel de Unamuno (1864 - 1936) in strijd met Spinoza
Miguel de Unamuno werd geboren in Bilbao, de grootste stad van het Baskenland in Spanje. Aan de Universiteit van Madrid studeerde hij filosofie en letteren. Hij werd schrijver in alle genres; hij schreef filosofische essays, verhalen, poëzie en theater en had grote invloed op het intellectuele leven in Spanje. Hij kende vele talen en leerde ook Deens om Kierkegaard te kunnen lezen. Hij werd een van de voorlopers van de existentialisten.
Tweemaal was hij rector van de Universiteit van Salamanca. In 1924 werd hij door de regering van die post verdreven, waarna hij in ballingschap werd gestuurd. Na de val van generaal en dictator Primo de Rivera kwam hij terug en bekleedde van 1930 weer het rectoraat. Bij het begin van de Spaanse Tweede Republiek, waarbij er even democratische vrijheid gloorde, werd hij kandidaat van een kleine intellectuele partij Al Servicio de la República. De militaire coupe van Franco, maakte snel een einde aan dit democratisch avontuur. Aanvankelijk verwelkomde hij Franco’s staatsgreep die een redding van radicale elementen betekende, maar diens harde optreden tegen de republikeinen bracht hem in verzet. Hij werd daarom voor de tweede maal van zijn functie ontheven, maar niet dan nadat hij aan de universiteit een openlijke ruzie had met de nationalistische generaal Millán Astray. Op 12 oktober 1936 vierde Spanje de 'Dag van het Ras', waarbij in Salamanca de notabelen zich in de universiteitsaula verzamelden. Generaal Millán Astray, invalide oorlogsheld van de nationalisten, hield een toespraak waarin hij de Catalanen en Basken beledigde en pleitte voor 'een, groot en vrij' Spanje. Rector Unamuno pareerde de beledigingen met een pleidooi voor Intelligentie. Genoteerd werd:
Miguel de Unamuno: "At times to be silent is to lie. You will win because you have enough brute force. But you will not convince. For to convince you need to persuade. And in order to persuade you would need what you lack: Reason and Right."Milan-Astray shouted in reply: "Death to intelligence! And long live Death!" whereupon he drove the elderly Unamuno out of the university at gunpoint. [van hier]
Unamuno werd onder huisarrest geplaatst en overleed tien weken later, enige maanden na het begin van de Burgeroorlog, op 31 december 1936 aan een hartaanval.
Lees verder...Karl Gutzkow (1811 - 1878) verbeeldde de jonge Baruch de Spinoza
Onder tamelijk armoedige omstandigheden groeide Gutzkow op in Berlijn. Zijn vader, van beroep metselaar, werkte als stalmeester bij prins Wilhelm van Pruisen. Hij volgde het gymnasium. In 1829 studeerde hij aan de universiteit van Berlijn filologie, theologie en rechten. Hij volgde ondermeer colleges bij Hegel en Schleiermacher. Later ging hij naar Heidelberg en München. In 1830 won hij een prijs voor zijn essay De diis fatalibus die hij uit handen van Hegel zelf mocht ontvangen. De juli-revolutie in Frankrijk wekte zijn interesse in de vragen van zijn tijd. Het jaar erop, nog als student, begon hij een tijdschrift Forum der Journal-Literatur. In 1832 promoveerde hij aan de Universiteit van Jena. In datzelfde jaar verscheen zijn eerste boek, Briefe eines Narren an eine Närrin, dat in october van hetzelfde jaar al in Puisen verboden werd. Eind 1833 verscheen zijn roman Maha Guru. Geschichte eines Gottes, een in Tibet spelende satire op de religieuze en maatschappelijke toestanden in Duitsland, m.n. in Pruisen. In die jaren erna werkte hij voor verschillende tijdschriften, o.a. voor Literatur-Blatt van de literatuurcriticus Menzel en vanaf 1835 werd hij beroepsschrijver. Regelmatig werd zijn werk verboden.
In 1842 reisde Gutzkow voor het eerst naar Parijs waar hij o.a. George Sand leerde kennen. In maart 1848, bij het begin van de revolutie, was hij in Berlin. Als reactie op die gebeurtenissen publiceerde hij een pamflet Ansprache an das Volk. In 1849 stelde hij zich kandidaat voor de Pruisische Tweede Kamer. Met het groeien der jaren kreeg hij steeds meer psychische problemen en leed hij aan paranoia. In 1877 verscheen zijn laatste roman met een tijdsbeeld, Die neuen Serapionsbrüder. Een jaar later kwam hij bij een brand om het leven.
The Last Superstition on Final Causes
Edward Feser is een filosoof en schrijver in Los Angeles. Hij doceert filosofie aan Pasadena City College. Hij schrijft vanuit een ‘conservative point of view’ en een ‘traditional Roman Catholic perspective’.
Op 19 april plaatste hij op zijn weblog een artikel waarin hij een omissie in zijn laatste boek The Last Superstition (okt 2008) tracht te herstellen door uitvoerig de strijd aan te binden met Spinoza’s argumenten tegen doeloorzaken. Spinoza was hij blijkbaar vergeten. [Hier 't blog] Hij erkent dat Spinoza “one of the chief architects of modernity” is, maar dat betekent uit zijn pen niet zoiets als credits toekennen.
De dag erna plaatste hij het stuk ook op de tamelijk strijdbare what's wrong with the world.net, een soort kruisvaarderssite die hij met vrienden vult, waaronder Steve Burton.
Edward Feser... is an immensely talented Aristotelico-Thomistic philosopher, and the pages he devotes to explaining the proofs for the existence of God are as clear, cogent, and convincing as any I’ve ever read (and I’ve read many)... Feser is most helpful when he explains that the New Atheism of Dawkins, Dennett, Hitchens, and Harris is not — contrary to their noisy assertions — based on physical science. It is a philosophical argument, and one that is not as strong as the argument for theism." National ReviewVriend Burton plaatste ter ondersteuning van vriend Feser deze wel aardig gemaakte video op YouTube:
The music is from Lord Britten of Aldeburgh's interesting War Requiem, Op. 66, and features the great Russian soprano Galina Vishnevskaya, accompanied by the London Symphony Orchestra & Chorus under the direction of the composer, recorded in 1963.
0:13: Richard Dawkins, Daniel Dennett, Christopher Hitchens & Sam Harris, in turn, intone the pieties of evangelical atheism.
1:28: They confederate together.
1:48: They talk (and talk, and talk) amongst themselves.
2:13: Hieronymus Bosch!
2:27: Raffaello Sanzio!
Heinrich Heine's (1797 - 1856) innovatieve Spinoza-interpretatie
Uitgeverij Atlas bracht vorige week, 45 jaar nadat de vertaling in Nederland was uitgebracht, opnieuw Heine’s boek “Over Duitsland” op de markt. Dat werk bundelde zijn twee grote essays ‘Religie en filosofie in Duitsland’ en ‘De romantische school’. Ik las het boek vooral, daar ik wist dat Heine erin ook over Spinoza schreef. En hoe! Wegwijs gemaakt door Willi Goetschel zie ik in dat hij dat nóg scherper en betekenisvoller doet dan ik er zelf in eerste instantie in las. Ik zal dat hierna beschrijven.
Heinrich Heine was de zoon van een joodse kleinhandelaar. Van 1810-1814 deed hij het lyceum in Düsseldorf en was daarna een jaar leerlingkoopman in Frankfurt am Main. Toen het wat minder ging met de zaak van zijn vader, werd Heinrich naar zijn rijke bankiersoom in Hamburg gestuurd om te zien of hij in het commerciële leven een carrière kon maken. Tevergeefs. Met behulp 
van die oom studeerde Heine aan de universiteit van Bonn rechten, week uit naar Göttingen vanwege een duel en studeerde vervolgens van 1821 tot 1823 in Berlijn, waar hij o.a. colleges bij Hegel liep. Hij studeerde in 1825 wel af in de rechten, maar was meer geïnteresseerd in literatuur. Hij debuteerde in 1821 met 'Gedichte'. In 1827 maakte hij de oversteek naar Engeland, walgde van het in zijn ogen liederlijk adellijke gedrag en verwerpelijke materialisme en keerde spoedig teleurgesteld naar Duitsland terug. Vier jaar later, in 1831, reisde hij af naar Parijs om er journalist te worden. Het werd zijn uiteindelijke verblijfplaats. Parijs was in die tijd een broeinest van nieuwe ideeën. Hij schreef over culturele en politieke zaken, reisbundels en boeken over Duitse literatuur en filosofie. In Over Duitsland, uit 1835, probeerde Heine met de twee grote essays ‘Religie en filosofie in Duitsland’ en ‘De romantische school’ de Fransen een inkijk te geven in de sociaal-historische en culturele, vooral literaire geschiedenis van Duitsland sinds de tijd van Luther.
On Joy, Sadness and Desire (2)
Zaterdag 9 mei wordt om 21:00 u in SMART Project Space de expositie geopend "On Joy, Sadness and Desire", welke deel uitmaakt van de kunstmanifestatie "My name is Spinoza".
Deelnemende kunstenaars zijn: Sebastian Diaz Morales | Tim Etchells | Freee | Mathilde ter Heijne | Pia Lindman | Ioana Nemes | Mark Titchner.
Bezoekers kunnen die zaterdag van 22:00 – 24:00 uur deelnemen in Pia Lindman’s 'installatie' waarbij zij de bezoekers filmt.After party with DJ Bin, Amerikan Teenager and Duo Total from 22.30 - 03.00 hrs
Amsterdam ex-Wereld Boekenstad
Vanavond is het feestelijke slotfeest en komt een einde aan het jaar waarin Amsterdam door de UNESCO was aangewezen als Wereld Boekenstad. De fakkel wordt overgedragen aan Beiroet. De directeur Lidy Klein Gunnewiek van het projectbureau vertelt dat Beiroet ook wel voelt voor het thema vrijheid van meningsuiting en voor ’t idee van iconen. “Misschien zelfs met Spinoza: die is tot ver over de grenzen bekend en geliefd.” Zo is vandaag te lezen in Trouw. We zullen zien of dat uitkomt en of we daarvan iets kunnen merken.
Spinoza, Anne Frank en Annie M.G. Schmidt waren de iconen van Amsterdam Wereld Boekenstad. Je kon teksten lezen als: Amsterdam is ‘Stad van Spinoza’. Spinoza is in Amsterdam tot zijn revolutionaire denkbeelden gekomen en heeft hier het grootste gedeelte van zijn leven doorgebracht. Spinoza heeft echter nooit de erkenning gekregen die hij verdient.
Ik ben eens nagegaan welke activiteiten in dit jaar betrekking hadden op Spinoza. Aan de meeste heb ik op dit weblog wel aandacht besteed.
Lees verder...Leesgroep over Spinoza in hotel de Filosoof
Op 5 achtereenvolgende donderdagavonden vanaf 7 mei (aanvang 20.00 uur) worden het boek van Miriam van Reijen, Spinoza. De geest is gewillig, maar het vlees is sterk, alsmede een aantal brieven van Spinoza in een leesgroep besproken.Locatie: Hotel de Filosoof, Anna Vondelstraat 6, Amsterdam.
Kosten voor deelname: 37 Euro (inclusief kopieën van brieven van Spinoza)
Deelname aan leesgroep: vooraf opgeven (beperkt aantal deelnemers).
Begeleiding: drs Dries Boele (http://home.kpn.nl/boele097)
Huiswerk: Per keer zullen we ca 45 pagina's bespreken.
Aanschaffen: Miriam van Reijen, Spinoza. De geest is gewillig, maar het vlees is sterk. 2008. Uitgeverij Klement, Kampen.
Aanmelden voor leesgroep `Spinoza’, stuur een e-mail naar: driesboele@wxs.nl
Hotel De Filosoof
Hoe men Spinoza's Theologisch-politiek traktaat dient te bestuderen volgens Leo Strauss
Op 28 februari had ik een uitgebreid blog over 'Leo Strauss tegen Spinoza'. Het minste wat je van Strauss' bemoeienis met Spinoza kunt zeggen is, dat hij zich erg diepgaand met hem heeft beziggehouden. Hij moet, ondanks zijn sterke kritiek, ook flink wat bewondering voor Spinoza hebben opgebracht. Hij had, zeg maar, wellicht een ambivalente houding tegenover zijn onderwerp.
Zijn 'How to study Spinoza’s Theologico-Political Treatise uit 1948 werd in 1952 opgenomen in de essaybundel Persecution and the art of writing. Daaruit heeft Adrie Hoogendoorn dit artikel vertaald als: Hoe men Spinoza's Theologisch-politiek traktaat dient te bestuderen.
In het artikel betoogt en beargumenteert Strauss dat in Spinoza's Tractatus Theologico-Politicus een verborgen, esoterische, betekenislaag voor de goede verstaander, is te vinden onder een makkelijker te begrijpen en meer naar buitengerichte, of exoterische, betekenislaag. Hij strooide de oppervlakkige lezer a.h.w. zand in zijn ogen, waardoor die zou denken dat het allemaal wel meeviel en niet in de gaten zou hebben dat een atheïstische Spinoza met zijn boek eigenlijk een radicale religiekritiek en verlichtings- of bevrijdingsboodschap bracht.
Maar alleen al de direct volgende bestrijdingen bij het uitkomen in 1670 van Spinoza's boek weerleggen eigenlijk het verborgen zijn van deze 'gevaarlijke boodschap'. Die lag al meteen op straat - ook voor de bevooroordeelde en te snelle lezers.
Deze twee-boodschappen-bewering van Strauss is uitvoerig bestreden maar ook tamelijk invloedrijk geweest.
Daar, zeker in studies over de TTP, nog veel naar dit artikel wordt verwezen, in instemmende of weerleggende zin, is het nuttig dat het voor geïnteresseerden ook makkelijk toegankelijk wordt gemaakt; zowel door een vertaling als door plaatsing ervan op internet.
Afgelopen periode stelde Adrie Hoogendoorn zijn vertaling beschikbaar aan leden van de Ver. Het Spinozahuis. Vandaag wordt het als pdf-bestand beschikbaar gesteld op benedictusdespinoza.nl, wegens besmetting echter van die site is het op 27 april 2015 naar een veiliger omgeving verplaatst: PDF.
Lees verder...
Gemengde gevoelens over een workshop 'Psychologische thema's in Descartes en Spinoza'
Met enige somberte blik ik hier terug op de studiebijeenkomst van gisteren in Utrecht (hier op dit weblog de aankondiging). Ik vind het leuker om te bloggen over een bijeenkomst waar ik enthousiast over kon zijn, dan een waar ik met een katerig gevoel vandaan kom.
Ja, een gegeven paard mag je niet in de bek kijken, maar het spreekwoord heeft soms wellicht een beetje ongelijk. De bijeenkomst werd gratis aangeboden aan geïnteresseerden en leek alles van een publieksbijeenkomst te zullen hebben. Zo’n bijeenkomst waarbij wat Spinoza aanbeval: ad captum vulgi loqui – zou worden gesproken naar het bevattingsvermogen van het volk. Bij de aankondiging werd er niets over geschreven dat het anders bedoeld was. Maar op de meeste ogenblikken leek het meer een bijeenkomst van specialisten die het er soms behoorlijk scholastisch aan toe lieten gaan.
Ruim de helft van de zaal werd gevuld door leden van de Spinozavereniging die je uiteraard ook niet mag onderschatten. Maar specialisten in de vroeg-moderne filosofie en de logica van de 16e en 17e eeuw zullen de meesten toch niet zijn. Daar had iets meer rekening mee gehouden kunnen worden.
Otto Ernst's (1862 - 1926) alter ego Asmus-Semper kan niet met Spinoza uit de voeten
Otto Ernst Schmidt (later noemde hij zich alleen nog Otto Ernst) werd geboren als zoon van een sigarenmakersfamilie en groeide in armelijke omstandigheden op. Zijn onderwijzers herkenden zijn leergierigheid en talenten en stimuleerden hem door te leren, waardoor hij zichzelf kon opwerken tot het onderwijzersberoep. In 1883 werd hij leerkracht aan diverse Hamburgse scholen. In 1887 huwde hij zijn collega Helmy Scharge met wie hij vijf kinderen kreeg. In 1891 stichtte hij de Hamburgse "Literarische Gesellschaft" en in 1893 gaf hij samen met Leo Berg en Constantin Brunner het literatuurkritische tijdschrift “Der Zuschauer” uit. Naast zijn leraarschap schreef hij en trad hij op als voordrachtskunstenaar. In 1901 durfde hij het aan alleen nog van de kunst te leven. Hij stierf op 63-jarige leeftijd.
Volgens Jethro Bithell, (Modern German Literature 1880-1950) gaf hij ermee de aanstoot tot een wederopleving van de Bildungsroman. Het gaat over een held die zich uit de arbeidersklasse opwerkt tot een onderwijzer, een beroep dat in die tijd geassocieerd werd met cultuur en invloed. [hier]
Lees verder...Laatste bijeenkomst TTP-cursus Spinozahuis
Gisteren was de laatste van vier studiebijeenkomsten, georganiseerd door de Ver. Het Spinozahuis in de IVKO-school in Amsterdam. [Zie hier op dit weblog de aankondiging ervan].
Eigenlijk zou dr Marin Terpstra de inleiding verzorgen over de vraag: hoe verhoudt de TTP zich tot de politiek in de 21e eeuw. Hij was echter wegens persoonlijke omstgandigheden verhinderd.
Drs. Miriam van Reijen was bereid gebleken om hem te vervangen. Zij is geen begenadigd spreker die de toehoorders meevoert in een meeslepend betoog in de richting van een bepaald uitzicht op Spinoza's politieke filosofie. Maar wat zij brengt is wel heel gedegen voorbereid en ze is wel zo goed in Spinoza's denken thuis dat zij in staat was om zich op korte termijn voor te bereiden op deze lezing. Ik hoop dat zij haar tekst straks vrijgeeft om op de website te plaatsen. Er kwam té veel in kort bestek aan de orde om maar te proberen er iets van in een blog als dit samen te vatten.
Lees verder...
Nederlandse vertaling van de Tractatus Politicus compleet op internet
Vandaag is voor het eerst de Tractatus Politicus van Spinoza in Nederlandse vertaling in z’n geheel op internet te raadplegen. Het gaat om de vertaling van W. Meijer die in 1901 bij S. L. van Looy in Amsterdam verscheen. Het is nog steeds de enige complete vertaling die ook nog steeds goed te lezen is.
Vorig jaar werden i.v.m. de voorjaarscursus van de Ver. Het Spinozahuis over de Tractatus Politicus de hoofdstukken 6 t/m 11 op de website geplaatst, waarbij de volgende mededeling werd geplaatst:
Enkele hoofdstukken uit W. Meijers vertaling van de Tractatus Politicus zijn gescand en in tekst omgezet. De overige (eerste vijf) hoofdstukken zijn in een recentere vertaling van Wim Klever beschikbaar in Hoofdstukken uit de Politieke Verhandeling, Boom, Amsterdam/Meppel 1985.Deze hoofdstukken zijn daar als html-bestand apart op te halen.
Door deze aanpak is echter tot heden Spinoza’s TP niet compleet in een Nederlandse vertaling op internet te raadplegen, waardoor we in Nederland achterliepen t.o.v. de Engelstalige landen; en ook de Franstalige.
Aan deze achterstand komt vandaag dus een einde door het werk van Arno van Zuylen die voor de digitalisering zorg droeg. Daarvoor onze erkentelijkheid en dank!
Dit resultaat is vandaag als één PDF-bestand gepubliceerd. Het webadres (url) is: http://www.benedictusdespinoza.nl/Spinoza__TP_Meijer.pdf
In een colofon aan het einde van het document worden nadere mededelingen over de werkwijze gedaan.
Logica: nieuwe cursus Open Universiteit - ook voor spinozisten
In de recent begonnen Spinozareeks van de Open Universiteit [zie eerder in december op dit weblog] stelt deze na de cursus over Spinoza van prof.dr. P.M.L. (Piet) Steenbakkers en die van prof. dr. Jaap van Marle over Middelnederlandse letterkunde als literair erfgoed, waaraan ook prof. dr. Frits van Oostrom meewerkte, sinds deze week de cursus Logica in actie van Spinoza-prijswinnaar en wiskundige prof. dr. Johan van Benthem online beschikbaar op de speciale website www.spinoza.ou.nl – gratis.
Van Benthem is van opleiding wiskundige en nu hoogleraar filosofie aan Stanford University, universiteitshoogleraar pure en toegepaste logica aan de Universiteit van Amsterdam en ‘visiting professor’ aan de Chinese universiteit Sun Yat-Sen.
Zijn cursus kan via www.spinoza.ou.nl in afzonderlijke hoofdstukken en als eBook-variant in z'n geheel gedownload worden.
Lees verder...Kunst en het gebruik van Spinoza
In dit blog breng ik een plaatje zonder tekst en een tekst zonder plaatje bijeen, daar het een bij het ander paste en beide tot grotere duidelijkheid komen. Het speelt zich af in 1993.
Ik kwam de tekst tegen op de website van de Leonard and Bina Ellen Art Gallery in Montreal. Daarop een onderdeel met korte kunstbeschouwingen: Ways of thinking.Bij de tekst die ik daarop aantrof en die ik hierna overneem, zocht ik de bijbehorende afbeelding van een andere galerie, ook in in Montréal, Québec, Canada: Galerie René Blouin.
De illusie van God [L'illusione di Dio] - Spinoza op het wereldtoneel
Vanavond gaat tot 19 april 2009 in het Teatro India van Rome een theaterstuk, geschreven en geregisseerd door Adriana Martino, getiteld: De illusie van God, L’illusione di Dio [ofwel The God Delusion].
Het wil inspelen op de almaar groeiende belangstelling voor godsdienst en de angst voor fundamentalisme. Op, kortom, het – ondanks de Verlichting - weer uiterst actuele thema van de relatie tussen geloof en rede, en de daarmee samenhangende relatie tussen secularisme en religie.
Het stuk zal beginnen met de klaroenstoot waarmee Baruch Spinoza met zijn Theologisch-politiek traktaat in de 17e eeuw de orthodoxe joodse en vooral christelijke theologie schokte. [van hier]
Petitie voor groepshuwelijk als (spinozistisch?) kunstproject
De Telegraaf en Het Parool en wellicht ook andere kranten hebben dit bericht:
Kunstenaar wil groepshuwelijkAMSTERDAM - De kunstenaar Francisco Camacho wil eind september een petitie aan het parlement aanbieden die ervoor pleit het burgerhuwelijk open te stellen voor groepen. Het Groepshuwelijken Initiatief is onderdeel van de kunstmanifestatie My name is Spinoza.
Dat heeft een woordvoerder van Camacho maandagavond bekendgemaakt in het VPRO-programma De Avonden. Met de kunstmanifestatie, die plaatsvindt van mei tot en met september, wil een groep kunstenaars de vrijheidsgedachte van de filosoof Baruch Spinoza (1632-1677) verspreiden en onder de publieke aandacht brengen. Spinoza had een vragende en onderzoekende houding waarin het collectief van kunstenaars zich erg herkent.
''Een vrije burger moet in staat zijn om te kunnen beslissen met hoeveel mensen hij of zij het leven wil delen'', stelt Camacho. Hij hoopt met het project een discussie op gang te brengen over de wijze waarop de Nederlandse staat zorg draagt voor de vrijheid van zijn burgers.
Camacho wil via de website www.groepshuwelijken.nl meer dan 40.000 handtekeningen verzamelen. Hiermee kan hij via een burgerinitiatief een voorstel in de Tweede Kamer indienen om de wet op dit punt te veranderen. De afgelopen dagen hebben al een paar duizend mensen de petitie getekend. (ANP, Het Parool, De Telegraaf)
En ja hoor: petities.nl telt vandaag al 274 ondertekeningen. De eerste, die van de kunstenaar zelf, dateert al van 28-09-2008. Hij is er dus al een tijd geleden mee gestart. De publiciteit rond het Spinozakunstproject zal het een flinke push geven. Een van de ondertekenaars is een ander entertainmentproject
Barnett Newman (1905 - 1970) had affiniteit met Spinoza
Net als De Stijl (zie op dit weblog) had ook Barnett Newman iets met Spinoza.
Het meest bekend werd Barnett Newman wel door zijn schilderij Who is afraid of Red, Yellow and Blue? (1966, een titel die refereert aan Mondriaan). Het werd in 1986 in het Stedelijk Museum Amsterdam door een vandaal in stukken gesneden. Toen het in 1991 na restauratie werd teruggehangen ontstond er een groot tumult. Na onderzoek bleek de restaurateur de verfroller gehanteerd te hebben. Het was volgens kenners onherstelbaar vernietigd, daar het ‘mystieke trillende’ rood, dat laag na laag met zorgvuldige ‘strelingen’ er door de schilder op gestreken was, geheel verdwenen was.
[van wiki]
Dit deed Jos de Mul schrijven in ‘Het sublieme verlangen’: "Als we de reacties in herinnering roepen die de moedwillige beschadiging van dergelijke abstracte iconen bij veel voorvechters van de moderne kunst oproepen - ik denk hierbij aan de heftige emoties die de beschadiging van Who is afraid of Red, Yellow en Blue van Barnett Newman opriep, een heftigheid die in het verleden slechts heiligschennis vermocht op te roepen - dan kunnen we moeilijk anders concluderen dan dat de moderne kunst voor velen inderdaad een religieus aura bezit." [van hier]
Lees verder...Tentoonstelling Spinoza Amsterdammer reist verder
Van 1 mei t/m 30 juni '09 weer een Tentoonstelling Spinoza en Amsterdam, nu in de Bibliotheek Bijlmer (Amsterdam Zuidoost)
[van uitburo]
Wetenschap versus religie - n.a.v. een filosofiecafe
Komaan, dacht ik dit weekend, laat ik het ook eens proberen: een filmpje maken en dat op YouTube plaatsen. En natuurlijk moest het iets met Spinoza van doen hebben. Ik bezocht een bijeenkomst van het Filosofiecafé Maastricht en ging ook even langs de O.L.Vrouwekapel... Zie hier het product mijn huisvlijt dat ik de titel meegaf:
Wetenschap versus religie - n.a.v. een filosofiecafé
waarbij vergeten was er ook Spinoza bij te halen...
Enlightenment Contested als cadeautje van de paashaas
Onlangs heeft korte tijd op sribd.com het boek van Steven B. Smith, Spinoza’s Book of Life, Freedom and Redemption in the Ethics gereed gestaan om te downloaden, maar na enkele dagen was het er weer weggehaald en krijgt men te lezen: “This content was removed at the request of L. Klein”. Kennelijk was het daar dus illegaal heen geüpload.
Sinds vandaag (of misschien gisteren) staat daar gratis te downloaden het boek van Jonathan Israel, Enlightenment Contested. Philosophy, Modernity and the Emancipation of Man 1670-1752. Geen scans, maar kennelijk een origineel bestand dat bij de uitgever zelf of de auteur vandaan komt. Misschien staat het daar dan dus legaal? Je kunt dat nergens aan zien.
Het is een pil van 1009 pagina’s die je uiteraard niet aan het beeldscherm gaat zitten lezen - het boek is trouwens als paperback voor minder dan €30 in de boekwinkel te koop – maar voor degenen die digitaal willen zoeken of tekstdelen willen citeren is het uiteraard erg handig om tevens over het boek in digitale vorm te beschikken en delen makkelijk te kunnen kopiëren. Dus u, bezoeker van dit weblog, kunt uw slag slaan en Enlightenment Contested binnenhalen, waarvoor hier de url.
Lees verder...De drie goden volgens Spinoza
... een paasbijdrage van dit weblog...
Op 7 en 8 mei a.s. wordt aan de Birkbeck Universiteit van Londen een symposium gehouden onder de titel ‘Thinking with Spinoza: Politics, Philosophy and Religion’ [zie hier]. Vragen die aan de orde komen:
Does religious pluralism undermine political co-operation? Does religion differ from superstition? What is the scope of philosophical knowledge? Can it live alongside religious faith? How can states combine pluralism with solidarity? How deeply does political co-operation depend on imagined narratives? These and other themes of Spinoza’s seminal Theologico-Political Treatise will be discussed
Onder de sprekers is Etienne Balibar, auteur van Spinoza and Politics waarover ik onlangs dit blog had, verder van The Philosophy of Marx en co-auteur van Reading Capital en van Race, Nation, Class.
Over het onderwerp ‘drie goden’ in verband met Spinoza hoor je niet gauw. Vandaar dus dat Wim Klever toen hij kennisnam van deze bijeenkomst, zich direct zijn stuk herinnerde dat hij midden 2008 schreef, de titel 'Drie goden' meegaf en aan de redactie van de opiniepagina van NRC Handelsblad zond. Hij wilde zich ermee mengen in de discussie over spraakmakende en goedverkopende boeken van atheïsten als Richard Dawkins, Christopher Hitchens en Daniel Dennett, die zo lijkt het een publiciteitsoffensief begonnen. In de heersende discussie wilde hij een entree van Spinoza bewerkstelligen, maar had geen succes. De redactie van NRC’s-Opiniepagina nam het namelijk niet op. Misschien was die redactie niet in staat om het te begrijpen en durfde het daarom niet aan? Waarschijnlijk wil zij het niveau van de krant laagdrempelig houden en het lezers dus niet te moeilijk maken.
Lees verder...Beatrix opent internationale kunstmanifestatie met Spinoza: Open Source Amsterdam
Hare Majesteit de Koningin opent zaterdag 9 mei 2009 de eerste internationale kunstmanifestatie in de openbare ruimte van Amsterdam. Open Source Amsterdam is de titel van dit unieke evenement, dat plaatsvindt in de Bijlmermeer. Van 9 mei t/m 11 juli vormen 16 kunstwerken van 15 kunstenaars uit buiten- en binnenland, internationaal gevestigd en aanstormend talent, een drie kilometer lange kunstroute tussen NS station Bijlmer-ArenA en metrostation Kraaiennest. Na 11 juli blijven vijf werken staan, deze vormen de start van een collectie internationale kunst in de openbare ruimte van de Bijlmer. Deze collectie wordt aangevuld met werken uit de volgende biënnale in 2011. Koningin Beatrix zal als eerste de bijzondere kunstroute betreden.
Lees verder...
Richard Goldstone begint vandaag in Den Haag als Spinoza Fellow
Voormalig aanklager van het Joegoslavië en Rwanda Tribunaal, Richard Goldstone, is vandaag begonnen als Spinoza Fellow in Den Haag. Dit betekent dat hij de komende drie maanden woont en werkt in Den Haag aan een thema verbonden met vrede en recht.
Tijdens deze periode geeft de heer Goldstone een aantal lezingen en masterclasses in Den Haag en zal hij een blog bijhouden op www.internationaljustice.nl over zijn ervaringen en werkzaamheden in Den Haag. Op die website is ook een korte interview met hem te beluisteren (mp3), waarin de 'Haagse Vredesfilosoof' vertelt dat hij wel voor vrede, maar geen filosoof is. Via onderstaande banner naar zijn weblog.
Goldstone buigt zich in deze periode over de samenhang tussen internationaal humanitair recht en de internationale mensenrechten. Het doel van het project is om te komen tot een toepasbare conventie over misdaden tegen de menselijkheid.
Het kunstzinnig updaten van Spinoza-teksten
Het Amsterdamse kunst-dollen met Spinoza gaat beginnen. Vanaf vrijdag 10 april is deze winkel op de Overtoom 93 te zien (of wellicht nu al). Dit loopt vooruit op de tentoonstelling "On Joy, Sadness and Desire" die 9 mei van start gaat en waarvan dit een onderdeel is.
Onderdeel van Spin[Freee]oza (shop windows and balloons)
Spin[Freee]oza (Shop Windows and Balloons) is een project dat kunstenaarscollectief Freee (Engeland) in opdracht van SMART Project Space realiseert als onderdeel van de tentoonstelling On Joy, Sadness and Desire.
Er volgen méér winkels waarop nog meer teksten van Spinoza worden... ehh.. geupdate, zoals
Lees verder...Tweemaal Jeroen Bartels over Spinoza
Recent had ik meerdere blogs over komende activiteiten in Amsterdam naar aanleiding van de aangekondigde Spinozamanifstatie. O.a. over het project Spinoza Superster uit de gouden eeuw op Mediamatic.net. Twee dames, waarvan één alleen een voornaam heeft, Jelte Timmer en Zepha, hadden wat stellingen en vragen voorbereid in de hoop reacties uit te lokken. Zo staan daar deze stellingen:
· ° Er bestaat slechts één substantie, met één en dezelfde natuur· ° Wie vrij is schrijft zichzelf de wet voor
· ° Het doel van de staat is de vrijheid
Na twee weken blijk ik de enige die er heeft gereageerd. Vandaag heb ik er een reactie gepost op die tweede stelling. Die zint mij niet. Ik herkende er de hand van Jeroen Bartels in. We hadden op dit weblog al eens een discussie over zijn toespraak ‘Spinoza over vrijheid’ tijdens de Spinozadag op 23 november 2008 in Paradiso.
Daar nu net die zin - Wie vrij is schrijft zichzelf de wet voor – door die dames uit die toespraak is gedestilleerd, moest ik er wel op reageren (gedetermineerd, nietwaar). Ik had eerst gedacht die tekst ook hier op dit weblog te plaatsen, maar doe dat toch niet. Ik gun die dames hun project. Misschien is er een bezoeker van dit weblog die daar eens een kijkje wil nemen en wellicht behoefte voelt te reageren?
Ik ben zelf niet erg te spreken over de stijl van mijn stukje (het zou sappiger moeten), maar een weerlegging mocht niet achter blijven. Wie weet komt er een herkansing n.a.v. verdere reacties. Ga voor de voortzetting van het debat over Bartels s.v.p. naar Mediamatic.
Lees verder...Wim Klevers Retractationes
In het najaar van 1995 was er groot nieuws over de ontdekking van aantekeningen in een uitgave van Spinoza’s Opera Posthumus in bezit van de Leidse Universiteitsbibliotheek, vanuit de kring rond Spinoza, die misschien wel op de meester zelf teruggingen.
Wie wat meer over deze affaire te weten wil komen leze op despinoza.nl enige artikelen die indertijd in Trouw verschenen: 4 oktober, 5 oktober en 14 oktober 1995.
Zoals de regelmatige bezoeker van dit weblog kan weten, bracht ik vorige maand een bezoek aan Wim Klever (zie hier mijn verslagje). Tijdens onze ontmoeting kwam ook die affaire aan de orde. Dit werd aanleiding voor Wim Klever om zich nog eens met die kwestie van toen bezig te houden. Hij keek er op terug en schreef met ‘Randglossen in de Leidse Opera Posthuma heroverwogen’ aan zijn retractationes (heroverwegingen) *), waarin hij toegeeft fouten te hebben gemaakt. Hij beschrijft waarin hij ongelijk had. Maar in zijn terugblik onderstreept hij nogmaals het grote belang van datgene waarin hij gelijk had.
Hij eindigt zijn stuk dan ook met een klacht over het treurige gegeven dat er sinds die affaire nog steeds geen verdere studie naar die randglossen is verricht.
Vandaag is ‘Randglossen in de Leidse Opera Posthuma heroverwogen’ op benedictusdespinoza.nl gepubliceerd.
Het belang van dit stuk is niet dat het de affaire nog eens oprakelt, of dat het een apologie zou zijn (integendeel: Wim Klever trekt het boetekleed aan), maar dat het een gedegen inhoudelijk pleidooi is dat de ogen wil openen voor het belang van de kantlijnnotities in de Leidse OP voor de Spinoza-kunde.
Het is te hopen dat dit nawoord over de affaire aanleiding mag worden dat deze draad nog eens wordt opgepakt.
Lees verder...Spelen met Spinoza op YouTube
Gisteren heeft een 18-jarige Argentijnse scholier(e), zich noemende Bertichel, wat met Spinoza gedold en het resultaat op YouTube geplaatst. Zonder geluid. Misschien iets om uw Spaans op te halen?
Lees verder...On Joy, Sadness and Desire
Volgens de pas opgestarte website spinozamanifestatie.nl zal er bij SMART Poject Space op 09 mei 2009 21.00 uur een tentoonstelling worden geopend onder de naam of het thema On Joy, Sadness and Desire.
Spinoza dus!
Op de website van SMART Poject Space is hierover nog niets te vinden.
Spinoza in Alexander Kluge's 'Poetic power of theory'
In het kader van het kunstproject Public Space With A Roof toont Smart Cinema i.s.m. het Goethe Institut Amsterdam in april een reeks films van Alexander Kluge.
Op 23 april 18:00 uur zal de film 'Poetic power of theory: a compilation of short films about Aristotle, Heidegger, Spinoza, Marx, Nietzsche and Kant' worden getoond. (Toegang gratis)
Alexander Ernst Kluge is in 1932 geboren in Halberstadt. Nadat hij zijn studie tot jurist had voltooid, ging hij aan de slag als assistent van de filmregisseur Fritz Lang. Al snel kreeg Kluge naamsbekendheid en regisseerde hij meer dan twintig films. Ook heeft de Duitser een aantal televisieprogramma’s geproduceerd. Daarnaast is Alexander Kluge schrijver. Voor zijn literaire werk ontving hij in 2003 de Büchner-Preis. (Zie o.a. wiki en duitslandweb.nl)
Lees verder...Art Amsterdam, Tijdelijk Museum Amsterdam en Spinoza Manifestatie 2009 druk met Spinoza in de weer
Maastricht mag dan de Tefaf hebben, in Amsterdam wordt dit jaar de 25e beurs voor hedendaagse kunst gehouden. Tot 2006 voerde deze beurs de naam KunstRAI, vanaf dat jaar werd het Art Amsterdam. Het is een groot project waaraan tientallen binnen- en buitenlandse galeries, kunsthandels, kunsttijdschriften en kunstenaarsinitiatieven meedoen.
Maastricht kent al vele jaren in mei de KunstTour. Amsterdam organiseert tijdens Art Amsterdam nu al enige jaren het 'Tijdelijk Museum Amsterdam'. Dat beschouwt Amsterdam gedurende die periode even als museum, waarvan de instellingen voor hedendaagse kunst de museumzalen vormen, met de routes van plek naar plek als museumgangen.
Het lijkt allemaal op elkaar, maar is toch anders. Waarom ik er hier aandacht aan geef, heeft ermee te maken dat dit jaar Spinoza op een of andere manier door deze evenementen wordt... eh... omarmt.
Spinoza et la politique / Spinoza and politics van Balibar
Over twee weken is weer de laatste voorjaarsbijeenkomst over de TTP van de Vereniging Het Spinozahuis. Dan zal het onderwerp voor dr. Marin Terpstra en de deelnemers zijn: hoe verhoudt de TTP zich tot de politiek in de 21e eeuw?
Ik ben van plan dan ter voorbereiding in ieder geval het boek gelezen te hebben van Etienne Balibar, Spinoza and politics (1998 en 2008; oorspr. Spinoza et la politique, 1985).
Ik ontdekte dat het een paar dagen geleden bij freebooksource op internet is geplaatst (zie hier). Het kan daar als PDF-tekst worden binnengehaald.
Vittoria Martini volgt en beschrijft het Bijlmer Spinoza-Monument
De Italiaanse kunsthistorica, Vittoria Martini, zal gedurende de duur van "Het Bijlmer Spinoza-Monument", van 2 mei to 28 juni 2009, aanwezig zijn bij en verslag doen van het kunstproject van Thomas Hirschhorn [zie hier op dit weblog] dat plaats zal hebben tijdens en deel zal uitmaken van zowel het 'Street of Sculptures'-project in de Bijlmermeer, als de Kunstmanifestatie My name is Spinoza [zie hier op dit weblog].
Centraal daarin staat een tentoonstelling over het leven en werk van de Amsterdamse denker, waarvoor de Bibliotheca Philosophica Hermetica verschillende documenten uitleende. Verder het theaterstuk 'Spinoza', 'Eine Ontologiekomödie in 26 Bildern' van Marcus Steinweg, dat voor de gelegenheid in het Nederlands is vertaald. We hoeven ons Hirschhorn niet als Spinozakundige voor te stellen: hij verwerkt en behandelt filosofische theorie in zijn werk als de andere materialen die hij gebruikt, zoals karton en plakband.
De 'Spinoza car', geparkeerd in de Rue Henri Murger in Aubervilliers, waar Thomas Hirschhorn woont, zal naar het Bijlmer Spinoza Festival vervoerd worden.
Lees verder...My name is Spinoza - komende kunstmanifestatie in Amsterdam
Het werd tijd dat de tijdelijke website die voor deze manifestatie was voorbereid eindelijk eens gevuld werd met informatie over de kunstmanifestatie in Amsterdam die van 8 mei tot september 2009 wordt gehouden. Daarmee is afgelopen vrijdag een begin gemaakt: 3 april is http://www.spinozamanifestatie.nl/ gelanceerd. [Ik vermelde op dit weblog op 23 november dat tijdens de Spinozamanifestatie in Paradiso deze grote kunstmanifestatie werd aangekondigd en wees op 10 december op het begin met de tijdelijke website]
Hierna uit het persbericht:
Op 8 mei 2009 start de grootscheepse kunstmanifestatie My name is Spinoza. Overal in Amsterdam zal het publiek in exposities, performances, interventies, talkshows en optredens ontdekken of het gedachtegoed van deze invloedrijke filosoof, bijna 400 jaar na dato, nog standhoudt.
Lees verder...
Hubertus G. Hubbeling (1925 - 1986) en Spinoza
Zoveel zal ieder die zich in Nederland ook maar enigszins met Spinoza bezig houdt weten: Hubbeling heeft veel betekend voor de Spinoza-kunde, niet alleen in Nederland maar ook internationaal.
Wiep van Bunge had het zelfs over de sleutelrol die Hubbeling heeft gespeeld in de na-oorlogse Spinoza-renaissance in Nederland (zie aan het eind van dit blog).
Huib Hubbeling studeerde theologie en filosofie in Groningen, Basel en New York. Promoveerde in 1956 aan de Rijksuniversiteit Groningen in de theologie. Om in filosofie te kunnen worden aangesteld promoveerde hij in 1964 eveneens aan de RUG in de filosofie. Spinoza’s methode, godsbegrip en historische invloed hadden Hubbelings bijzondere belangstelling. Juist door zijn tweede dissertatie, Spinoza's Methodology (Assen 1964), werd hij internationaal bekend. Hij werd wetenschappelijk hoofdmedewerker voor analytische filosofie en in 1967 hoogleraar in de godsdienstwijsbegeerte en de ethiek, beide aan de Rijksuniversiteit te Groningen. Voor meer biografische gegevens en zijn betekenis verwijs ik naar wiki en het In memoriam-artikel in het Nederlands theologisch tijdschrift van A.F. Sanders.
Het had mij al eens verbaasd, dat in de reeks Philosophia Spinozae Perennis, waarvan Hubbeling de redactie voerde, twee boeken over Constantin Brunner voorkwamen. Maar nu ik lees dat zijn eerste proefschrift over Emil Brunner ging (in 1956; in de theologie) begrijp ik dat beter. En misschien kwam hij wel via de ene Brunner op de andere en via deze Brunner tot Spinoza? Overigens kom je Constantin Brunner in de Spinozaliteratuur nauwelijks nog tegen.
Dat ik hier mijn indrukken over dit blauwe Spinoza-boekje wil geven, hangt samen met een reactie onlangs op een blog van mij van Bertus de Keizer (zie hier). Het accent zal daardoor ook vooral op de vermeende theologische kant van Spinoza komen te liggen.
Hubbelings Spinoza-boekje, deze Ambo uit 1989, is nog altijd antiquarisch te verkrijgen. 
Het was toen de derde herziene druk. Het colofon vermeldt niet dat het oorspronkelijk als monografie bij Het Wereldvenster in 1966 uitkwam, daar in 1978 een tweede druk kreeg (cover rechts) en dat de herziening in de derde druk, die bij Ambo drie jaar na Hubbelings overlijden uitkam, alleen de aanpassing van de bibliografie betrof (door Guido van Suchtelen). Het boekje werd in het Duits (1978) en Spaans (1981) vertaald.
Verder noteer ik als memorabel dat Hubbeling de aantekeningen bij de Spinoza-Briefwisseling schreef.
ClubSpinoza Webseite heeft ook een ClubSpinoza Blog
Al eerder heb ik op dit weblog opmerkzaam gemaakt op de nog maar kort geleden begonnen Spinoza-website van Hans Müller in Duitsland.
Misschien heb ik hem op een idee gebracht, maar de dag erna is hij begonnen met een weblog bij zijn site: de ClubSpinoza Blog. Ik ontdek dat nu pas en zie tot mijn verrassing dat hij er een link op mijn weblog heeft overgenomen. Ik zet zijn blog straks ook hier tussen de links in de rechterkolom (althans als ik merk dat hij er niet mee gestopt is).
Ik ga er de komende periode af en toe wat van lezen, heb al gezien dat er interessante vondsten te doen zijn. Successievelijk heeft er teksten die hij elders publiceerde in ondergebracht. En daaruit blijkt dat hij al aardig wat jaren bezig is.
Lees verder...Harry Wolfson 'The Philosophy Of Spinoza' Volume I op internet
Vandaag ontdekte ik weer iets dat ik hier gaarne doorgeef.
De klassieker van Harry Austryn Wolfson: The Philosophy Of Spinoza Vol I & II (1934) is in de herdruk van Harvard University Press (1983) nog altijd te koop, maar staat nu (althans deel I) ook op internet.
Hoe vaak zie je in de literatuur niet naar dit werk verwezen worden. Ikzelf beschik over een uitgave met de twee delen in één band van Meridon Books uit 1958.
Je kunt van alles op Wolfson (the late professor of Jewish Literature and Philosophy in Harvard University) tegen hebben, met name dat hij misschien iets teveel ernaar neigt Spinoza te reduceren in de richting van allerlei (laat) Middeleeuwse joodse filosofen, maar door zijn grote kennis van die literatuur is het wel een buitengewoon erudiet en kostbaar werk met een heel eigen 'inkijk' op Spinoza's achtergrond.
Het eerste deel is ook op internet in diverse formaten te downloaden. In de vorm van scans, maar toch als tekstbestand te doorzoeken. De techniek staat voor niets, lijkt het. De betere bibliotheken en archieven beschikken tegenwoordig over programmatuur waardoor de scans die hun aanzien als scan blijven behouden, toch worden geconverteerd tot tekst en als tekst te doorzoeken en te kopiëren zijn.
Lees verder...Alles over Kunstmanifestatie My Name is Spinoza
Voor m'n eigen gemak, maar ik laat er iedere bezoeker van dit weblog graag van meeprofiteren, heb ik hier alle informatie over de komende Amsterdamse kunstenaarsaandacht voor Spinoza op een rijtje gezet. Vanuit dit blog, dat ik tijdelijk bovenaan makkelijk aanklikbaar houd, is zo snel te navigeren binnen dit weblog en naar de diverse A'damse websites.
Klik op 't logo voor de link naar de externe website of op een blog met datum voor de berichten erover in dit weblog
[blog 26 mei '09 Wat is My Name is Spinoza nu aan het doen?]
[blog van 21 mei '09 Een rondleiding door het Amsterdam van Spinoza]
[blog van 14 mei over Spinoza Redux in Lloyd Hotel]
[blog van 10 mei over de opening van My Name is Spinoza 8 mei 2009 in Mediamatic]
[blog van 9 mei Job Koelewijn's Spinoza Mondial Reading Performance in Trouw]
[blog van 07-05-'09 met advertentie en een kritische vraag: Hoeveel Spinoza in de Amsterdamse kunstmanifestatie?]
[blog over website online 5-4-'09]
[nadere informatie 10-12-'08]
[eerste aankondiging 23-11-'08]
Het Bijlmer Spinoza Festival, 'een kunstwerk van Thomas Hirschhorn’,
van 2 mei tot 28 juni 2009 [Opm. De website zou 'continuously updated' worden, maar dat valt tegen. Er is erg weinig toegevoegd en de laatste update is alweer van twee weken geleden, terwijl over een week de zaak begint]
[blog 28 mei Miriam van Reijen op het Bijlmer Spinoza-Festival]
[blog van 23 mei '09 Harde Uitspraken op Spinoza Festival; project van Robert Pennekamp i.s.m. Thomas Hirschhorn]
[blog van 14 mei met iets van een tussentijds voortgangsbericht]
[blog 05-05-'09 over de openingsfoto's]
[blog 05-04-'09 Vittoria Martini volgt en beschrijft het Bijlmer Spinoza-Monument]
[blog van 02-05-'09 over de opening]
[blog 23-02-'09 Website Bijlmer Spinoza Festival online]
[en 't allereerste blog 04-05-'08 - een jaar geleden]
Open Source Amsterdam. Bijlmermeer 9 mei t/m 11 juli
[blog 10-04-'09]
Van 1 mei t/m 30 juni '09 Tentoonstelling Spinoza en Amsterdam, in de Bibliotheek Bijlmer (Amsterdam Zuidoost)
[blog 14-04-'09]
Lees verder...
'De Stijl' en Spinoza (2)
Voorbije zondag had ik een uitvoerig blog over De Stijl en Spinoza.
Ik vermeldde daarin een artikel, Spinoza et "De Stijl" van dr. Cornée Jacobs én schreef erbij: dat artikel heb ik niet. Prompt kreeg ik daarna van Wim Klever de scans van het niet zo lange artikel. Mevr. Jacobs gaat ermee akkoord dat ik deze in een pagina bijeen heb gebracht en via de website aanbiedt. Ik vermeld dit straks in het betreffende blog, maar maak er tevens hier een apart berichtje van voor degenen die daar wellicht niet meer gaan kijken.
Door onderstaand plaatje aan te klikken komt u bij die scans
Robert Pippin Spinoza Hoogleraar 2009 - Herman de Dijn Erasmus Lecturer
Een van de toonaangevende Hegelspecialisten in de huidige academische wereld, professor Robert B. Pippin, is dit jaar door de Amsterdamse Faculteit Wijsbegeerte gevraagd voor de Spinoza Leerstoel. Pippin is verbonden aan de University of Chicago.
Op donderdag 9 april en donderdag 14 mei zal hij twee lezingen verzorgen, met als titel Hegel’s Concept of Self-Consciousness.
In de eerste lezing zet hij de these van de Duitse filosoof Hegel uiteen dat zelfbewustzijn eigenlijk begeerte is en niet, zoals vaak wordt beweerd, een observerend metabewustzijn.
De lezingen vinden plaats in de Aula van de Universiteit van Amsterdam, Oude Lutherse Kerk, Singel 411 (hoek Spui), Amsterdam. De zaal is geopend vanaf 19.30 uur en de toegang is gratis (reserveren is niet nodig).
Aanvang van de lezingen: 20.15 uur. De voertaal is Engels. [van hier]
Foto van hier. De veelgevraagde spreker sprak in Wheaton College "On Nietzsche’s claim that Psychology is First Philosophy: The Problem of Self-Deception." (zie de lijst met een deel van de spreekbeurten)
