Inutilis scientia Spinozana [41] Spinoza-postzegel in Spanje
Deze week zou Spanje deze postzegel in omloop hebben gebracht in de serie "The best writers of the History - Baruch Spinoza". Zo blijkt uit deze postzegel-verkoopsite, waarvan ik de afbeelding overnam. Dit is nog zo nieuw dat de website die alle zegels bijhoudt en die loopt tot 25 september, toen een zegel "Pope John Poul II [sic], 1920-2005" werd toegevoegd, dit nieuws nog niet heeft. Over enkele dagen eens zien of na paus Johannes Paulus II deze zegel met Spinoza daar is toegevoegd.
Étienne Bonnot de Condillac (1740 - 1780), bestrijder van Spinoza, vandaag "300 jaar"
V
andaag, 300 jaar geleden, werd Condillac geboren, die - al vroeg
opgenomen in de geestelijke stand - tot de Franse philosophes en encyclopédistes
zou gaan behoren, de kringen van Rousseau, Diderot, Marmontel, Alembert, Helvétius,
D'Holbach, Turgot, Buffon en Condorcet.
Hij baseerde zich op en populariseerde in Frankrijk het werk van John Locke. In zijn tweede werk Traité des systèmes van 1749 keerde hij zich tegen Descartes, Malebranche, Spinoza en Leibniz.
Het is niet mijn opzet in dit blog veel over Condillac te behandelen, daarover is op Internet voldoende te vinden, maar slechts om erop te wijzen dat juist dit jaar, waarschijnlijk met het oog op dat 300e geboortejaar, verscheen:
F. Philip, H. Lane, Philosophical
Works of Etienne Bonnot, Abbe De Condillac, Volume 1. Psychology Press,
2014 – books.google
Daarin is de vertaling opgenomen van Treatise on Systems {1749). En laat nou precies het tiende hoofdstuk, Condillac’s uitvoerige verwerping van Spinoza’s 1e deel van de Ethica, zich in z’n geheel laten lezen: 10 "Eight and Last Example: Spinozism Refuted" [cf. books.google rechtstreeks]
Lees verder...
André Cresson (1869 – 1950) schreef over veel filosofen, ook over Spinoza
Het begon met een cover [van hier] die mij nieuwsgierig maakte...
Professeur de philosophie aan vele Parijse Lycées en professeur
honoraire de Philosophie au Lycée
Louis-le-Grand schreef een behoorlijke hoeveelheid inleidingen over/op vele
filosofen, waaronder ook Spinoza. De Hathitrust Library heeft wel 50 titels
gecatalogiseerd [cf.]; Worldcat geeft zelfs vele honderden hits (daaronder wel dubbeltellingen
en vertalingen - cf.). Maar, zeer opmerkelijk, deze veelschrijvende filosoof heeft geen eigen
internetpagina, niet op Wikipedia noch elders. Terwijl, zo blijkt bij intensief
zoeken naar hem, wel in vele boeken – biografieën, memoires en
filosofie-overzichtswerken – op hem wordt teruggeblikt. Komt het misschien juist
door die veelschrijverij, dat hij daardoor wellicht niet meer serieus is
genomen en geen aandacht waard?
In dit blog, dat dus weer eens de eerste pagina op internet wordt over een
filosoof – omdat hij ook over Spinoza schreef – haal ik vanuit allerlei hoeken
en gaten verspreide brokjes informatie bijeen.
Z’n volledige naam was Jean Georges André CRESSON. Zijn vader de advocaat Ernest CRESSON (1824-1902) en zijn moeder Alice CHOPPIN (1835-1908) *)
Lees verder...Wittgenstein & Spinoza
Zo vaak zie je hen niet samen. Daarom vind ik het wel aardig hier te signaleren dat op woensdag 8 oktober a.s. in New York o.l.v. Etienne Balibar een panel discussie zal plaats hebben over het boek van Aristides Baltas, Peeling Potatoes or Grinding Lenses [cf. en cf. dit blog over het boek]
Kant & Spinoza
Idealistischer kun je het bijna niet formuleren dan zoals het onlangs verschenen boek van Omri Boehm, Kant's Critique of Spinoza [Oxford University Press/USA, May 2014 -cf. blog] wordt aangeprezen, n.l. dat "Boehm places the Critique of Pure Reason's separation of Thought from Being and Is from Ought in dialogue with the Ethics' collapse of Being, Is and Ought into Thought."
Ik vrees dat Michael Della Rocca zich hierin zeer kan vinden. Geef mij dan Richard Mason's benadering maar...
Enfin, mocht u toevallig binnenkort in Mexico moeten zijn, dan kunt u de presentatie van dat boek bijwonen op de Universidad Nacional Autónoma de México - Instituto de Investigaciones Filosóficas [cf.].
[Die zelfgemaakte Spinoza-postzegel naast de echte Kant-postzegel is te vinden bij de aankondiging van een conferentie in december 2013 op datzelfde instituut over Metafísica y política en Spinoza y Kant - cf.]
Richard Mason’s Spinoza’s God [2]
Mijn bespreking van Richard Mason, The God of Spinoza. A philosophical study (Cambridge University
Press, 1997), die ik in het vorige blog begon, kan ik m.i. niet beter vervolgen (en beëindigen) dan kort een
aantal thema’s aan te geven die het boek voor mij zo aantrekkelijk maken.
Fraaie Spinoza-tekening
De Indonesische vertaling van Sophie's World van Jostein Gaarder heeft deze fraaie afbeelding van Spinoza op pagina 386, zo blijkt uit onderstaande tweet. Of het origineel en alle andere uitgaven deze zelfde illustratie hebben weet ik niet; ik heb het boek nooit in handen gehad. Maar deze op internet verschenen afbeelding vraagt erom hier overgenomen te worden.
Inutilis scientia Spinozana [40] Spinozistisch gezelschapsspel
Het volgende is wellicht een idee voor een gezelschapsspel in Spinoza-kringen?
De website Zitate.eu geeft 11 webpagina's met citaten ( 266 Zitat(e) verfügbar) van, jawel, "Baruch de Benedictus Spinoza."
Ze werden van overal uit Spinoza's werk geplukt, vooral uit de Ethica uiteraard, overwegend in het Duits, een enkele in 't Engels of Frans.
Er staan geen vindplaatsen bij vermeld. Daar is dus door een Spinoza vriendenkring of in de pauze van een Spinoza-cursus, een wedstrijdje van te maken: wie weet waar in Spinoza een citaat te vinden is? Zoals:
• Begierde ist des Menschen Wesen selbst.
• Geistesfreiheit oder Geisteskraft sind Privattugenden, Sicherheit jedoch ist die Tugend des Staates.
• Happiness consists in being true to one's own nature.
De 1-minute opera van Theo Loevendie "Bericht van een aangekondigde dood - 02-05-2011"
Vandaag over drie weken, op 11 oktober 2014, zal in het Concertgebouw de première zijn van de Spinoza-opera van Theo Loevendie The Rise of Spinoza - In opdracht van NTR ZaterdagMatinee. [Er zijn nog een paar kaarten]
Ik
bracht ter voorbereiding blogs van de uit vier zangers bestaande 'cast':
• de Britse countenor Tim Mead die de rol van Spinoza zal vertolken [cf. blog];
• de Nederlandse sopraan Katrien Baerts die de rol van Clara van den Enden zal
vertolken [cf. blog];
• de Nederlandse bas-bariton Huub Claessens die de partij van Rabbijn Saul Levi
Morteira zal zingen [cf. blog]
• de Nederlandse tenor Marcel Reijans die Franciscus van den Enden zal brengen
[cf. blog]
Nu haal ik de 1-minute opera over Osama Bin Laden die op 30 november 2012 door "De Wereld draait door” als 7e Actuele Opera werd uitgezonden.
Titel: Bericht van een aangekondigde dood - 02-05-2011
Librettist: Abdelkader Benali
Componist: Theo Loevendie
Uitvoerenden: Charlotte Riedijk, Andre Mors, Bert Langekamp, Vasil Medea
Lees verder...
Via perardua via praeclara…
…sed rara
De moeilijk begaanbare weg is de voortreffelijke maar zeldzame weg.
Op dit tamelijk Spinozistische motto kom ik - ik stelde het, zoals herkend zal worden,
samen uit de laatste alinea van de Ethica
- naar aanleiding van het devies van de eclectische en traditionele filosoof en
bestrijder van Spinoza, Johannes Horthemels (1698-1776 - wiki)
Via trita via tuta
(de platgetreden weg is de veilige weg)
Dit lees ik op blz 245 van Henri Krops onvolprezen Spinoza-receptieboek, dat ik, zo liet ik gisteren weten, weer aan het herlezen ben.
Spinoza gaat het – ondanks zijn caute dat velen als zijn lijfspreuk zien – om het ware en voortreffelijke dat zeldzaam is.
Inutilis scientia Spinozana [39] Gebruik van Spinoza? (Je kunt ook overdrijven)
Onlangs maakte de AAS weer het programma bekend van de komende reeks “Séminaire de recherche sur Spinoza” die aan de Sorbonne in Parijs gehouden worden en die al vele jaren georganiseerd worden door Chantal Jaquet, Pascal Sévérac, Ariel Suhamy.
Mij vielen i.h.b. twee thema’s op:
5 mars: Sophie Laveran: Penser le virtuel: une limite du spinozisme? Dit deed me denken aan een aantal blogs met veel reacties waarop ik iets van Spinoza trachtte te verduidelijken aan de hand van de notie virtueel. Ik zou best willen weten hoe dat thema door Sophie Laveran behandeld wordt.
Maar nog meer viel mij het volgende op. Ik zag nu voor het eerst dat de naam eigenlijk Maxime Rovère is en niet Maxime Rovere, zoals je meestal tegenkomt – ook op dit weblog. Maar het gaat me om de inhoud van de mededeling:
2 avril: Maxime Rovère: Les usages de Spinoza comme penseur et comme personnage par plusieurs romanciers contemporains: Irvin Yalom, David Liss et Matthew Stewart. [zie ook hier]
Dit bracht bij mij tot enige verbazing. David Liss? [Cf. wiki]
Ik denk dat daarvoor alleen diens The Coffee Trader [New York, Random House, 2003 – books.google]
in aanmerking zou komen – een thriller die zich afspeelt in het Amsterdam van de 17e eeuw, in 1659 met name en wel binnen de Portugees-joodse
gemeenschap; en het gaat over de nieuwe koffiehandel. Het boek is ook in het
Nederlands vertaald, Handelaar in koffie
[Luitingh-Sijthoff, 2003].
Omslag: Interieur met doorzicht naar gang en kamer van Samuel van Hoogstraten (ca. 1660), collectie Musée du Louvre.
Lees verder...Spinoza voert prospectus uitgifte ISVW-certificaten aan
Degenen die de ISVW-cursuskrant thuisgestuurd krijgen, ontvingen vandaag de Prospectus Eenmalige Uitgifte Eeuwcertificaten.
Voor het in juni van dit jaar geopende filosofenpad in Leusden, maakte kunstenares Hadewijch Ouwendijk kleuretsen van vijf filosofen: Aristoteles, Erasmus, Spinoza, Rousseau en Sloterdijk [cf. blog]. Van deze etsen werden certificaten gedrukt die worden ingelijst en kunnen voor €500 aangeschaft worden. Wie ze alle vijf tegelijk bestelt (à €2.500) ontvangt tevens een originele ets naar keuze.
Wat is de opzet?
In februari 2016 zal de ISVW, de Internationale School voor Wijsbegeerte in Leusden, 100 jaar bestaan. En om een toekomst met zeker nog
eens honderd jaar veilig te stellen, wil men een tweede nieuwe vleugel met weer 40 luxe kamers bijbouwen om daarmee inkomsten te genereren die besteed kunnen
worden aan het educatieve werk op het vlak van de filosofie. Die kamers krijgen
namen van filosofen. Zo komt er onder meer
een Spinoza-suite. Om aan de benodigde investeringsmiddelen te komen bedacht men
de eenmalige uitgifte van eeuwcertificaten van de Internationale School voor
Wijsbegeerte – een creatieve vorm van crowd funding.
Richard Mason’s Spinoza’s God [1]
Hoewel ik niet denk dat er een bezoeker van dit Spinoza-blog
is die erop zit te wachten wanneer ik nu eindelijk eens met de weergave van mijn
leeservaring kom van dit boek van Richard Mason, The God of Spinoza. A philosophical study (Cambridge University Press, 1997), zit ik al dagen,
weken eigenlijk, tegen het afronden van mijn concepttekst aan te hikken. Daar
ik hier van af wil zijn (en ik dit blog toch in eerste instantie voor m’n eigen
plezier schrijf), besloot ik vandaag om er maar eens aan te beginnen.
Ik heb het boek inmiddels diverse malen gelezen, zowel van kaft tot kaft, als vervolgens dan weer eens dit, dan weer eens dat hoofdstuk. In meerdere rondes nam ik het boek tot mij. En ik kan er maar niet genoeg van krijgen. Zo spreekt Mason’s benadering mij inmiddels aan. Wat is er veel van die uitlegger van Spinoza op te steken.
Een aantal jaren geleden legde ik het boek nog enigszins teleurgesteld terzijde, daar ik de indruk kreeg dat het mij geen antwoord gaf op mijn vragen en ook daar ik de – achteraf gezien tamelijk onterechte - indruk had dat de auteur Spinoza voor een eigen karretje wilde spannen, n.l. dat Spinoza meer positiefs in religie zag dan tegenwoordig door velen wordt aangenomen (ik was, denk ik, toen nog niet aan die zienswijze toe, nu meen ik dat ook *) én vooral daar de auteur in Spinoza een religieus mens zag (aan die zienswijze moet ik nog steeds wennen). In de kantlijn van het zesde hoofdstuk over 'openbaring' tref ik wel zes keer het woordje ‘aap’ aan, waarmee ik aangaf te menen de auteur op een mij niet zinnende bedoeling te betrappen (daar leek de aap uit de mouw te komen). Volkomen foutief, voortkomend uit te veel wantrouwend lezen, merkte ik nu bij herlezing. Na dat hoofdstuk had ik toen geen zin meer in het boek, las alleen nog het slothoofdstuk en legde het weg – zonder dat ik de behoefte voelde erover te bloggen.
Lees verder...Inutilis scientia Spinozana [38] cover verraadt apart boek
Kan die cover wel op een boek over Spinoza? In ieder geval lijkt me dit een heel apart boek:
Massimo Adinolfi, Continuare Spinoza: un'esercitazione filosofica. Editori Internazionali Riuniti, 2012 - 255 pp [Doorgaan Spinoza. Een filosofische oefening]
kreeg een cover met het deel van een van de vijf schilderijen van Paul Cézanne met de titel De kaartspelers, waarvan gezegd wordt dat er voor één ervan de hoogste prijs ooit betaald is door de koninklijke familie van Qatar, die het in 2011 voor $250 miljoen kocht en het nu ergens in het paleis heeft hangen. Van de vier andere hangt er één in Musée d’Orsay en één in het Metropolitan Museum of Art. [Cf. of cf.]
Lees verder...Krop’s Spinoza-boek niet genoeg te prijzen
Voor ik zelf toe was aan mijn bespreking van het gigantische
boek van Henri Krop, Spinoza. Een
paradoxale icoon van Nederland (Bert Bakker, Amsterdam 2014), vroeg ik een
aantal bezoekers van dit blog of ook zij hun leeservaring zouden willen geven.
Dat deed tot nu toe alleen Siebe Thissen van wie ik op 3
mei 2014 “Het raadsel Spinoza” kon plaatsen.
Na geruime tijd bracht ik eind
juni en begin juli mijn leeservaring in vier blogs [I, II, III, IV]. Waarom ik daarvoor wat tijd nodig had, heb ik in het
eerste blog toegelicht.
Ik had echter om ook andere leeservaringen gevraagd, niet alleen om andere
invalshoeken te krijgen, maar vooral ook om gedurende een langere periode de
aandacht op dat boek gevestigd te houden. Ik vond dat het boek veel aandacht
waard is. Tot mijn spijt moet ik constateren dat die andere besprekingen niet
meer gekomen zijn (maar misschien zit er ergens nog iets in het vat). Ik vraag
me af of het intussen al ergens in een wetenschappelijk blad besproken is. Zou
het kunnen zijn dat tijdschriften als De Zeventiende Eeuw, De Achttiende Eeuw, De
Negentiende Eeuw misschien vinden dat het boek teveel eeuwen beslaat en te weinig alleen
over “hun eigen eeuw” gaat?
Oproep aan moslims om IS af te wijzen bestrijden of IS bestrijden?
Zonder Spinoza's naam te noemen kun je wellicht toch laten zien door zijn filosofie geraakt te zijn, denk ik.Maandag drukte Trouw de volledige Abel Herzberglezing af waarnaar op de voorpagina werd verwezen met de kop "Moslim hóeft IS niet af te wijzen". Het betrof slechts een kleine passage in die lezing, die als in het voorbijgaan werd gezegd, maar die zo wel landelijke bekendheid kreeg. [PDF van de lezing op de website van de gemeente Amsterdam].
Vandaag heeft de opiniepagina van Trouw een tuiltje reacties op die lezing, waaronder die van deze blogger. Ik neem hem in dit blog op, hoewel Spinoza's naam niet valt.
Het gaat beide burgemeesters om de publieke zaak - om de vrede en de rust in de staat, zoals Spinoza het zou formuleren: hoe om te gaan met adhaesie getuigen voor IS resp. oproepen tot afstand nemen van IS. Daar zullen we door het besluit van de regering om als Nederland deel te nemen aan de bestrijding van IS in Irak, de komende tijd vaker mee geconfronteerd worden.
Hier mijn ingezonden brief:
Lees verder...benedictusdespinoza.nl weer veilig (of wie weet altijd al veilig geweest)
De oplettende bezoeker van dit Spinoza-blog zal al hebben opgemerkt dat in de kop de link naar benedictusdespinoza.nl weer is opgenomen.
Medio januari 2009 was ik die website begonnen om er op een meer systematische manier informatie aan te kunnen bieden. [Cf.] Maar er kwamen problemen met besmettingen (malware), die me veel werk kostten en op 14 oktober 2011 ging ik over naar een andere provider [cf.]. De problemen leken goed geattaqueerd te zijn.
Niet veel later waarschuwde mijn beveiligingsprogramma dat de site besmet zou zijn en ontraadde bezoek. Ik schrok en had er genoeg van, gaf het onheilsbericht door in een blog van 9 november 2011 "benedictusdespinoza.nl gehackt!" en haalde de link uit de kop. Sindsdien heb ik niets meer aan de website bijgehouden. Het enige waarvoor ik hem nog gebruikte was dat ik er er nieuwe PDF's op publiceerde. Deze situatie duurt nu al bijna drie jaar.
Tot ik onlangs van een deelnemer aan de SKL tot mijn verrassing hoorde dat hij dat zo'n interessante site vond. Toen ik daarop onlangs de url weer eens ingaf, zag ik tot mijn volgende verrassing dat mijn beveiligingsprogramma (nog steeds hetzelfde Trend Micro Titanium Maximum Security) nu geen waarschuwing meer afgaf. Wat er de afgelopen jaren echt aan de hand was, weet ik niet (mischien heeft Trend Micro wel een fout gemaakt).
Enfin, ik durf het weer aan om de url aan te bieden en zal binnenkort weer enig onderhoud erop plegen (b.v. aanvullen met nieuw uitgekomen boeken e.d.). Ben benieuwd hoelang deze website in deze nieuwe situatie in z'n bestaan zal weten te persisteren.
Laatste stuiptrekking religiestudies: "religie is overal"
De studie theologie aan de Universiteit van Leiden, waarom die oudste universiteit van Nederland door Willem van Oranje in 1575 juist werd opgericht, bestaat daar (net als in Utrecht) niet meer als zelfstandige studierichting. Twee jaar geleden, in 2012, verdween uit Leiden de predikantenopleiding van de Protestantse Theologische Universiteit die in de VU te Amsterdam en Groningen geconcentreerd werd. Dit jaar verdween de opleiding “Godgeleerdheid” helemaal – twee hoogleraren werden ontslagen, twee in andere functies naar andere opleidingen verplaatst. Kortom, theologie als zelfstandige opleiding is er niet meer. En hoe vergaat het ‘religiestudies’?
Het zelfstandige “Instituut voor Religie” werd deze zomer
beëindigd en een veel kleiner en onzelfstandig “Centre for the Study of
Religion” (LUCSoR) kwam ervoor in de plaats, vallend onder het “Institute for
Area Studies” (LIAS) – beide instituten hebben hetzelfde management team [cf.].
“Religie is overal! Zo luidt de missie van het Leiden University Centre for the Study of Religion (LUCSoR) dat nu van start gaat.” En de website gaat verder:
Lees verder...Aandacht voor Spinoza in Quærendo ruim verdubbeld
Op 16 mei 2013 had ik het blog “Israël de Paul (1630 – 1680) drukte de Tractatus
theologico-politicus en de Opera Posthuma”.
Het was toen tamelijk groot nieuws dat de drukker van die werken van Spinoza opgespoord was. Uit e-mail-contact dat ik met Rindert Jagersma had, begreep ik dat gepoogd zou worden om over het onderzoek dat hij samen met Trude Dijkstra had gedaan een artikel geaccepteerd te krijgen door Quærendo.
Quærendo (BRILL) is a leading peer-reviewed journal on the history of books and manuscripts in Europe, especially the Low Countries and its neighbours.
Welnu, dat is gelukt. Het laatste nummer van Quærendo - Volume 43, Issue 4 – is in z’n geheel een soort Spinoza-special [cf.]. Het bestaat uit de volgende artikelen:
Lees verder...Gilles Deleuze & Spinoza in meervoud
Naar aanleiding van het blog van gisteren waarin ik een citaat bracht van Gilles Deleuze uit zijn Spinoza: Practical Philosophy [1988, oorspr. Frans 1970] realiseerde ik mij dat ik in de loop der jaren al heel wat blogs over Deleuze heb gebracht. Het leek me handig, al was het maar voor mijn eigen studie (ik zie mij binnenkort wel weer eens met Deleuze bezighouden), die blogs bij elkaar te zetten. Daarbij heb ik niet de blogs meegenomen waarin alleen maar zijn naam valt of heel weinig wordt meegedeeld.
Hier deze lijst in tijdsvolgorde:
Lees verder...Metallbildhauerin Heidemarie Wenzel, geïnspireerd door Spinoza
Heidemarie Wenzel (1955), bildende Künstlerin, Metallbildhauerin, lebt und arbeitet in Münster/Alverskirche [cf. haar website]. Al vanaf 2004 maakt zij metaalobjecten, waarbij ze zich liet inspireren door filosofen en dichters en vooral door Spinoza.
"Der Geist', Textinstallation aus Guss-Buchstaben, Mäße
variabel, 2013
Momenteel doet zij mee aan een herdenkingstentoonstelling, ALLEZ LES BOULES - Hommage zum 100. Geburtstag von Ernst Hermanns. Naar aanleiding van een bericht daarover ontdekte ik haar bijzondere werk.
Anlässlich des 100. Geburtstags von Ernst Hermanns treten sieben ehemalige Schüler aus seiner Zeit als Akademieprofessor in einen künstlerischen Dialog mit dem Werk Hermanns' [Otto Boll, Harald Busch, Heinz Jahn, Rolf Nolden, Stefan Pietryga, Christoph Rust und Heidemarie Wenzel].
Im Kloster Bentlage, im Kunstmuseum Gelsenkirchen und in der Kunsthalle Recklinghausen wird 2014/2015 dieser Dialog mit je eigenen Schwerpunkten in einer ausführlichen Ausstellungsreihe präsentiert.
Heidemarie Wenzel bracht hiervoor twee objecten die ze in 2005 maakte in en maakte voor deze gelegenheid een nieuwe installatie. Zij schrijft:
Lees verder...Martin Skogsbeck's "Spinoza in Love"
[Cf. mijn bespreking in dit blog & my review here in English]
Nog niet eerder had ik het ontdekt, dit boek dat al in juli van dit jaar zou zijn verschenen. Maar door tweets van de auteur zag ik, toen ik weer eens #Spinoza op twitter keek, dat verschenen was
Martin Skogsbeck, Spinoza in Love. CreateSpace Independent Publishing Platform; 1 edition, July 25, 2014 - ISBN 978-1500264277 - cf. Amazon - de blurp:
"Who was Spinoza? The famous philosopher’s ideas are well documented but little is known of the man behind them. What was he like as a person? What events shaped the course of his life? Was he ever in love? Spinoza in Love gives answers to these questions. Building on the few historical facts available, the novel weaves a colourful fictional story of passion, drama and deceit, carefully researched to be utterly plausible. But there is more to this book than a gripping love story from 17th century Holland. Along the way, Spinoza’s philosophy is presented and rendered both intelligible and engaging. By the end of a compelling tale, the reader will be familiar with the ideas of one of the greatest thinkers of western philosophy."
Ik meld het voor wie er mogelijk nieuwsgierig naar wordt.
Lees verder...Deleuze-citaat over Spinoza's 'philosophy of life'
Ene Matthew heeft op tumblr.com een blog die hij als naam meegaf: ”the groans of creation” [het gekreun van de schepping] [Cf.] *)
D
aarop plaatst hij citaten, niet als tekst maar, zoals dat
op Thumbler makkelijk gaat, opgenomen in een plaatje. Een week geleden bracht
hij twee citaten uit Gilles Deleuze’s “On the Difference Between the Ethics and a Morality" - het tweede
hoofdstuk van zijn: Spinoza: Practical Philosophy
[1988, oorspr. Frans 1970]
Ik kon die actie wel waarderen en daarom heb ik het tweede plaatje (zie onderaan) weer omgezet in gewone tekst, want op zo’n afbeelding zit toch teveel storende achtergrond (zeker voor oudere ogen).
Ik heb zelfs (daar ik het morsus conscientiate niet vertrouwde) Deleuze’s boekje uit mijn Spinoza-boekenkast gehaald, waar het alweer veel te lang (sinds 2008) verstopt staat. Het citaat staat op p. 26 (en het moest natuurlijk, zoals ik al vermoedde, morsus conscientiae zijn dat we aantreffen in 3/DefAff 17 - teleurstelling vertaalt Krop, maar in eindnoot ook wroeging; spijt vertalen Van Suchtelen en Vermeulen; de meest letterlijke vertaling is: de beet of steek van het geweten, kortom gewetenswroeging; Gewissensbiß vertaalt Stern). **)
Enfin, ik houd het boekje weer eens in ’t zicht. Hier dan het citaat:
Lees verder...
Henri Meschonnic (1932 - 2009) Spinoza, poème de la pensée
Vanwege deze mooie titel van zijn boek over Spinoza maak ik dit blog over deze Franse dichter, vertaler, criticus, taaltheoreticus en polemist. Hij was laureaat voor de Prix Max Jacob (1972) en de Prix Mallarmé (1986). Hij ontving in Straatsburg in 2006 de literatuurprijs Jean Arp (nadien Prix Nathan Katz genoemd) voor zijn hele œuvre. In april 2009 overleed hij aan leukemie. Voor een overzicht van zijn werk verwijs ik naar wikipedia of vele andere sites. Hier gaat het me alleen erom dat Meschonnic ook dit werkje schreef:
Réflexion sur la pensée du langage de Spinoza, son rapport avec la poésie, l'éthique, la politique, ou encore la religion ; philosophie qui a pour enjeux de faire de la pensée un moyen de critique et de liberté, de lutter contre le dualisme entre le langage et la vie, de déthéologiser l'éthique pour historiciser l'humain [Cf.]
Dit klinkt nog eens anders dan klagen over de geometrische orde.
Zie twee citaten die Marcella Leopizzi optekende uit de mond van Henri Meschonnic *)
Syliane Malinowski-Charles – belangwekkend Spinoza-geleerde
Als u in het zoekvenster van dit weblog de naam van Syliane
Malinowski-Charles ingeeft, krijgt u aardig wat links naar blogs te zien. Tot
heden was er echter nog geen (aanleiding voor een) apart 
blog over deze Spinoza
scholar - professeure adjointe & cheffe de la section philosophie van het Département
de philosophie et des arts van de Université du Québec à Trois-Rivières [cf.].
Tot nu…., want gisteren plaatste Karel D’huyvetters een blog over haar die hij omschrijft als “een uitzonderlijke spinoziste met een grote eruditie en een diep filosofisch inzicht.”
Je kunt het oorspronkelijke hoofdstuk voor $29.95 / €24.95 / £19.95 bij Springer aanschaffen… Abstract: Syliane Malinowski-Charles undertakes to clarify the ontological status of inadequate ideas and passive affects in Spinoza by questioning the identity of the subjects of which Spinoza speaks when referring to the subjective and objective realities of a mode. Against the surprisingly widespread view which holds that for Spinoza, inadequate ideas and passive affects are “nothing,” she argues that they must have a share in Deus sive Natura and shows how our subjective, physchological mind is intrinsically related to the logical, abstract one in God’s intellect, of which it is a “part.”
Karel D’huyvetters’ vertaling in het Nederlands echter wordt gratis geleverd en is op zijn website als PDF te vinden [zie aldaar]. Aan het eind van dit blog maak ik wel een opmerking over zijn vertaling.
Op het aloude verwijt aan Spinoza dat hij de relatie tussen God en de modi onevenwichtig heeft gesteld, daar tenslotte alleen de enige substantie zou bestaan en de modi uiteindelijk niet meer dan illusie zouden zijn, kortom over in hoeverre individuen en hun verbeelde, inadequate kennis realiteit toekomt, heeft zij een interessante benadering: n.l. dat naast de adequate ideeën ook de inadequate ideeën in God bestaan. Lees aldaar hoe…
Lees verder...Alexandre Kojève (1902 – 1966) legt uit hoe "Spinoza's system is the perfect incarnation of the absurd"
Russisch-Frans politiek filosoof Alexandre Kojève studeerde
in Duitsland filosofie en verdedigde bij Karl Jaspers in Heidelberg zijn
doctorsthese over “De religieuze filosofie van Vladimir Solovyov". Zijn colleges
over Hegel die hij in de dertiger jaren in Parijs gaf, en waarin hij
hegeliaanse concepten in de continentale filosofie integreerde, hadden op de
twintigste-eeuwse Franse filosofie grote invloed. Als Frans ambtenaar had hij
een belangrijke rol in de vormgeving van de Europese Gemeenschap. Hij was
bevriend met Leo Strauss met wie hij zijn leven lang een filosofische dialoog
onderhield.
Op Generation-online.org is de passage te vinden die hij over Spinoza schreef in zijn
An Introduction to the
Reading of Hegel [Ithaca, NY: Cornall University Press, 1969 - p. 117-123]
Cf. ook bij books.google
Ik neem die tekst hier over:
Lees verder...Brazilië beschikt eindelijk over alle werken van Spinoza
Mij was onbekend dat Brazilië (of überhaupt het Portugese taalgebied) ondanks de al vele jaren bestaande activiteiten op het vlak van het Spinozisme – cf. b.v. de Braziliaanse site en uitgever van Revista Conatus - Filosofia de Spinoza - niet over de complete werken van Spinoza beschikte. Maar als straks in november voor de tweede maal het Colóquio Internacional Spinoza in Rio de Janeiro zal worden gehouden [cf. blog], zal Brazilië voor het eerst over een complete editie van vertalingen van alle werken van Spinoza beschikken en daarmee voorlopen op Nederland!
Editora Perspectiva brengt een vierdelige complete editie uit. Zie daarover het artikel “Todos os títulos e os muitos nomes de Spinoza” van Úrsula Passos. Al verschenen zijn de eerste drie delen, en nog deze maand verschijnt het vierde en laatste deel.
Deel 1: de Korte Verhandeling; deel 2 de PPC en CM; de TP, de brieven, de biografie door Colerus; deel 3 de TTP en deel 4 de Ethica én (voor het eerst in het Portugees) het Compendium van de grammatica van de Hebreeuwse taal!!!
Theodor Holman ziet de Ethica als een sprookjesboek
In zijn Parool-column van vandaag, 20 sept. 2014, "Zogenaamde heilige boeken horen in de bibliotheek, naast Mein Kampf", doet Theodor Holman op z'n theovangoghs een duit in het zakje n.a.v. Wilders voorstel om de Koran uit de Tweede Kamer te verwijderen. In het blog van 18 september verwees ik naar het idee van George Knight om dan maar meteen alle boeken te verwijderen: ook de Bijbel en de TTP.
Holman laat weer eens zien een waar vriend en opvolger van Theo van Gogh te zijn door maar wat te kletsen. Zo schrijft hij:
"De Ethica van Spinoza ligt ook bij die Heilige Boeken, maar Spinoza was geen echte atheïst. Voor atheïsten en antitheïsten zoals ik ligt er niets, want politiek vindt men ons nog steeds gevaarlijk. Waarom? Omdat we inderdaad geen respect hebben voor sprookjesboeken die alleen maar oproepen of hebben opgeroepen tot oorlogen en haat."
Ethica met bril
Aldo van Zeeland nam op 15 september 2014 deze foto van bril op de Ethica en plaatste deze op Flickr.
De Ethica is geopend bij Propositio XXII van Pars Tertia. Het is duidelijk dat het om de dubbeltalige uitgave Latijn - Nederlands van Henri Krop gaat bij Uitgeverij Bert Bakker. Mooi om zo Spinoza's beide bezigheden (Ethica concipiëren en lenzen slijpen) zo in één beeld te vatten (hoewel we niet weten of hij behalve voor microscopen en misschien telescopen ook voor brillen glazen sleep).
[Op 't spoor gekomen via hier]
Spinoza van Navo Art
Van de in Berlijn wonende en onder de schuilnaam van Navo Art werkende kunstenaar kwam ik hier op "Fine Art America" deze afbeelding tegen, getiteld "Spinoza And Dicing Times".
Ik geef dat hierbij even door - sans paroles (dus ook de 'opdruk' van fine art america heb ik verwijderd...).
Inutilis scientia Spinozana [37] Bijbaan als filosoof
Op de achterpagina van Trouw wisselen de columnisten Schouten en Ephimenco elkaar af. Vandaag schrijft Schouten - over aanschaffen van een nieuwe bril. De eerste alinea luidt aldus (vet toegevoegd):
"Ook opticiëns moeten aandacht trekken en zien rond te komen. En omdat ze niet zoals de grootste lenzenslijper uit de geschiedenis, Baruch Spinoza, een bijbaan als filosoof hebben, gooien ze het over een andere boeg. Ze proberen ons wijs te maken dat zelfs voor bankrovers een bril belangrijker is dan de zojuist veroverde buit, of ze beloven ons enorme aandacht en service als we bij hen een oogprothese kopen. Er zijn er die je een tweede of zelfs een derde bril gratis aanbieden, en weer anderen trekken bij wijze van verkooppraatje je leeftijd in euro's af van de verkoopprijs, zodat het toch nog fijn is om stokoud te zijn."
Die passage dient hier uiteraard gesignaleerd en bewaard te worden. Je vraagt je af welke opticiënketen als eerste Spinoza in de verkoop gaat inzetten.
Spinoza-kattebelletje aan een bankje in Amsterdam
Vandaag liet Google-afbeeldingen deze foto zien van een bankje, ergens in Amsterdam, waaraan iemand vorige week met een flink stuk stevige tape een papier had bevestigd met deze tekst:
"Spinoza was een genie en méér dan dat een vriendelijk mens"
Voorzitter van de Tweede Kamer heeft Spinoza's TTP tussen haar boeken
Bij zijn afscheid in 2012 uit de Tweede kamer schonk Boris van der Ham (D'66) kamervoorzitter Gerdi Verbeet (PvdA) een exemplaar van Spinoza's Theologisch Politiek Traktaat [cf. blog].
De opzet was om het leesplankje van de voorzitter naast de Bijbel en de Koran wat evenwichtiger te maken. Ik vroeg me wel eens af of na de voorzitterswisseling die TTP daar nog steeds zou staan. Blijkbaar is dat het geval, als deze foto die ene George Knight plaatste bij zijn pleidooi: "Verwijder Bijbel, Koran en Spinoza uit Tweede Kamer" van recente datum is. [Cf. zijn blog en tweet]
Knight doet zijn voorstel n.a.v. van - weer eens - het "ordevoorstel" van Geert Wilders om de Koran te verwijderen. Van de weeromstuit vindt Knight dat dan maar beter al die boeken daar weggedaan kunnen worden. Ik heb geen moeite met zijn suggestie ,want wie zal daar in die vergaderzaal ooit een van die boeken inkijken? Ze staan daar louter als symboliek - een ritueel. [Zie hier Boris van der Ham n.a.v. zo'n eerder voorstel van Wilders in juni 2013]
Harold Henry Joachim (1868 - 1938) schreef "A Study of the Ethics of Spinoza"
Het blog van gisteren over George L. Kline (1921 -) "On
the infinity of Spinoza’s attributes" werd aanleiding voor dit blog. Kline
vertelde dat hij m.b.t. wat hij in zijn
artikel behandelde op het spoor was gezet door Harold H. Joachim's Study of the Ethics of Spinoza (Ethica
Ordine Geometrico Demonstrata) uit 1901.
Kline vermeldt in zijn laatste paragraaf: “It will be evident to readers familiar with the Spinoza literature that my interpretation of the infinity of the attributes is indepted to a suggestion put forward by H.H. Joachim in 1901. According to Joachim, the term ‘infinite’, as applied to attributes, means ’complete’: ’each Attribute is “infinite” in suo genere: it is in itself the full, all-inclusive expression of that character of Reality wich it is.” [p. 23] Substance, Joachim claims, is infinite in the sense of complete, all-inclusive, and self-contained; Spinoza’s God includes ‘all Attributes’. His nature is “absolutely complete [i.e. infinitum I], includes all [infinita II] essential positive forms of being, and cannot be conceived as in any way limited.” [p. 28, 41] [de notities tussen hoekige haken verwijzen naar Klines eigen toelichting [cf. blog].
Wikipedia leert ons over Joachim: “was a British idealist
philosopher. A disciple of Francis Herbert Bradley, whose posthumous papers he
edited, Joachim is now identified with the later days of the British Idealist
movement. He is generally credited with the definitive formulation of the
coherence theory of truth, in his book The
Nature of Truth (1906). He was also a scholar of Aristotle and Spinoza.” [Cf.] Hij
schreef zoals gezegd:
"Spinoza's achtbaan" komt eraan
De Wereldbibliotheek laat heden weten dat deze aanvankelijk voor februari 2014 geplande uitgave [cf. blog] op 14 november zal verschijnen:
De uitgever schrijft: "Spinoza en zijn werk komen tot leven in dit fantasierijke beeldverhaal, met tekeningen van beeldend kunstenaar Saskia Pfaeltzer en tekst van Erik Bindervoet, bekend van eigenzinnige vertalingen van de Ulysses (James Joyce) en The Beatles.
Janus Dullemondt, een slimme maar enigszins onzekere leraar wiskunde aan een middelbare school, is groot bewonderaar en kenner van Spinoza’s Ethica. Hij wil zijn leerlingen duidelijk maken wie Spinoza was, wat hij ons kan leren en waarom dat belangrijk is. Hij neemt ze mee in een filosofische achtbaan die hen langs leven en leer van Spinoza voert, en vertelt waarom Spinoza's Ethica zelfs een belangrijke rol speelt in hun eigen leven.
– Tering! Wat een kapot goed verhaal!
– Dank je, Evert. Ik denk dat ik er zelf ook wel wat van heb opgestoken.
In Spinoza's achtbaan weten Saskia Pfaeltzer en Erik Bindervoet eigentijds en toegankelijk te verbeelden en verwoorden waarom de leer van Spinoza nog altijd actueel is."
Lees verder...George L. Kline (1921 -) "On the infinity of Spinoza’s attributes"
N.a.v. de recente posts, vooral die van Henk Keizer, over hoe ‘infinitis attributis’ in de godsdefinitie van Spinoza te vertalen (veel te vaak kom je “oneindig vele attributen” of “oneindig aantal attributen” tegen), wil ik hier wijzen op het zeer gedegen artikel “On the infinity of Spinoza’s attributes” van George L. Kline, dat hij bijdroeg aan Siegfried Hessing (Ed.), Speculum Spinozanum 1677 – 1977 [Routledge & Kegan Paul, London/Henley/Boston, 1977, p. 333 – 352]. Een zeer gedegen artikel, waarin hij nagaat in hoeverre Spinoza bepaalde begrippen als natuur, ratio, absolutum / absolutê (resp. bijvoeglijk naamwoord en bijwoord), infinitus /-infinitê (resp. bijvoeglijk naamwoord en bijwoord) hanteert.
Hij ontwaart twee betekenissen van absolutum en van infinitum bij Spinoza, welke laatste hij
typeert als infinitum I en infinitum II, waarbij het eerste staat voor ‘perfect
zonder beperking’ en het tweede voor ‘alles zonder uitzondering’.
Na uitvoerige
toelichting met bewijsplaatsen in Spinoza’s teksten, teveel om hier allemaal te
behandelen, komt hij dan met de volgende betekenis van de godsdefinitie:
Pros en cons van de Spinoza-prijs
Van de Radboud Universiteit ontving dit jaar niemand een Spinoza-prijs. Ze vielen buiten de boot. Of dat de aanleiding was voor Paul van den Broek om op de website van Vox, "Onafhankelijk magazine van de Radboud Universiteit Nijmegen", bij gelegenheid van "20 jaar Spinozapremies" dit prijzenfestival eens tegen het licht te houden, weet ik niet, maar gisteren schreef hij over de blijdschap, "de hoera’s voor Nijmegen," [cf.]
en vandaag over de droefenis, ofwel over "drie schaduwzijdes" van die prijs [cf.].
Daarbij deze fraaie illustraties van Marjolein van Diejen.
Daar moet hier dan uiteraard even op gewezen worden.
Spinoza kende naast deze basisaffecten (droefheid en blijdschap) ook nog het derde basisaffect van de begeerte. Of er nog een derde artikel komt over hoe de RU toch die prijs begeert en z'n best blijft doen wetenschappers ervoor voor te dragen? Wie weet. Benieuwd naar de illustratie die daar dan bij zou worden verzonnen.
Lees verder...Boeken over Descartes en Spinoza
Weer maar eens enige boekaankon-digingen. Binnenkort zal verschijnen:
Roger Ariew, Descartes and the First Cartesians. Oxford University Press, November 2014 (estimated)
Vandaag vertelt de auteur al e.e.a. over z'n boek op het blog van OUP: "The construction of the Cartesian System as a rival to the Scholastic Summa."
Daarin blijkt dat, zoals te verwachten uiteraard, ook Spinoza aan bod komt, in ieder geval "Spinoza’s Metaphysical Thoughts". [Cf.]
Maar nóg meer over Spinoza en het cartesianisme is op komst, want bij dezelfde uitgever, OUP, zal in februari 2015 (estimated) dit boek verschijnen:
Alexander X. Douglas, Spinoza and Dutch Cartesianism. OUP
Voor de cover van het eerste boek is een deel gebruikt van dit schilderij uit 1884: Dispute of Queen Cristina Vasa and René Descartes, by Nils Forsberg (1842-1934) after Pierre-Louis Dumesnil the Younger (1698-1781) [van wikipedia]
Yitzhak Y. Melamed bespreekt boek Joseph Almog
Vandaag heeft NDPR het review door Yitzhak Y. Melamed van
Joseph Almog, Everything in Its Right Place: Spinoza and Life by the Light of Nature, Oxford University Press, 2014, 143pp., $45.00 (hbk), ISBN 9780199314393. [cf. signalement op eerst dit blog en dan dit blog]
Melamed heeft gemengde indrukken bij het boek: ""The book is marked by the freshness of an independently thinking mind, a mind which appears at some moments to be celebrating a quasi-religious "new-birth." Maar hij proeft ook een "New Age" attitude.
"There are plenty of insightful moments. Almog's explication of Spinoza's view of men as completely imbedded in nature -- just as the wave is "part of" the sea -- as well as his attempt to spell out an ethical foundation free from the metaphysical fairy-tales of humanism (such as Kant's "homo noumenon") are, to my mind, the most valuable and deep contributions of the book. But since it is clear that Almog does not even attempt to engage considerable parts of Spinoza's metaphysics, I think it would be proper to see the book as a certain kind of contemporary Spinozism. Still, I have to admit that I am far more impressed by Spinoza's Spinozism. Why? Because it is far bolder. Almog domesticates many of Spinoza's most daring and innovative theses, such as the absolute infinity of God/Nature and the nature of eternity and time. Almog is averse to the existence of Platonic atemporal realms (132, n. 9), but a close reading of Spinoza's discussion of eternity would show that it has very little to do with such Platonism. Similarly, Almog's view of Spinoza's Nature as limited to the kind of entities that are accessible to the human mind -- bodies and minds (or modes of the attributes of extension and thought, in Spinoza's terminology) -- asserts precisely the kind of anthropocentrism that Almog (rightly) takes Spinoza to challenge. "Nature is as rich as anything could ever be," Almog aptly writes (7). But why should we limit the richness of nature to the capacities of our mental glasses (especially if we have strong reasons/arguments to ascribe an absolute infinity of attributes to God/Nature)?"
Lees verder...Even een herinnering aan Bijlmer Spinoza Festival - alweer vijf jaar geleden
Maandag 29 juni 2009 had AT5 dit item, waarbij genoteerd werd: "Tientallen Amsterdammers kwamen de afgelopen maanden bijeen bij een tentoonstelling over Spinoza in de Bijlmermeer.
Het kunstwerk is vandaag, tot grote spijt van de bewoners van de flat Kruitberg waar het stond, afgebroken. Wij namen kort daarvoor nog een kijkje."
In mijn blog van 9 juli 2009, "Bijlmer Spinoza Festival is nu echt voorbij" had ik al eens naar deze video verwezen, maar ik vind het wel aardig er nog eens naar te verwijzen: vijf jaar geleden is het alweer - zo snel als de tijd gaat (vooral als je ouder wordt...).
De schepping van God door de mens
Aanleiding voor dit blog is het aardige essay van Maarten Boudry, filosoof aan de Gentse Universiteit, getiteld: “Het magische drieletterwoord. Bestaat God? Nou, dat ligt eraan. God is wellicht dood, maar 'God' is onsterfelijk” [gisteren in Trouw; ik hoop dat iedereen tot die pagina toegang heeft en niet alleen abonnees *)]. Hij verwijst daarin niet naar Spinoza, dus voer ik die hier in.
God is uiteraard niet dood. Wie of wat nooit heeft bestaan en geleefd (anders dan als verbeelding waarin geloofd is), kan niet in de echte werkelijkheid aan z’n einde komen (alleen die verbeelding kan ‘uitsterven’ - door zuivering van het verstand of door vergeten).
Als ik dit zo opschrijf heb ik uiteraard een bepaalde ‘God’ voor ogen: de traditionele Bijbelse monotheïstische God van Abraham, Isaac en Jacob, zoals Pascal vol pathos kon stellen, maar die voor Spinoza veel te antropomorf (en teleologisch) bedacht was.
Maar ‘God’ als term voor de (metafysische) grond voor het zijn van alles, als de alomvattende, oneindige en volstrekte (absolute) werkelijkheid heeft even uiteraard eeuwig bestaan, nemen filosofen vanouds aan, en in ieder geval Spinoza ging daarvan uit. Dit is voor hem zo’n vanzelfsprekende algemene eeuwige waarheid, dat zijn godsbewijzen zo kort zijn en bijna laconiek klinken. Hij hoeft immers niemand te overtuigen van wat hij of zij al weet. Immers, stelling 1/11, “God, oftewel een substantie die uit een oneindig aantal attributen bestaat die ieder de eeuwige en oneindige essentie uitdrukken, bestaat noodzakelijk.” Ontken dit maar eens, stel u dan voor (als u dat kunt) dat God niet bestaat. Dan zou zijn essentie dus niet het bestaan inhouden, wat een absurde gedachte is. Dus bestaat God noodzakelijk.
En dat vormt dan Spinoza’s voornaamste bewijs.
De zondagse e-gazet #Spinoza now van Aviva Dierckx
Ze is nog niet te ontdekken in de lijst van sympathisanten van
Spinoza in Vlaanderen [Cf.], maar al geruime tijd, om precies te zijn sinds 4
augustus 2013, brengt Aviva Dierckx elke week een verzameling nieuwtjes over Spinoza
en Spinozana op #Spinoza
now
Ze is nationaal voorzitter van de Vereniging van Liberale Vrouwen in België [cf. wiki], voor het blad Volksbelang waarvan ze een soort column heeft [cf. b.v. febr. 2014 PDF of juli 2014 PDF]. Haar foto nam ik uit dat blad.
Ook al lijkt ze dit blog nog niet ontdekt te hebben, een aantal blogs komen wel in haar e-zondagskrant voor, maar dan via en sinds de twitteraccount die Leon Kuunders maakte. Ik krijg de indruk dat ze niet zelf internet afspeurt om wekelijks (bijna) alle Spinozistische nieuwtjes te bundelen, maar dat dit via het programma dat ze gebruikt tamelijk of geheel automatisch gebeurt. Ze is blijkbaar goed thuis in en wellicht nogal gek op het gebruiken van apps, want zo maakte ze in 2011 deze Spinoza in zijn tijdskader.
Ze zit ook op Twitter, waarop ze elke week via een tweet op het uitkomen van een nieuwe #Spinoza now wijst.
Sinds ik de belangstelling voor Spinoza van Aviva Dierckx
ontdekte en in haar een verwante geest vermoedde, ga ik er af en toe kijken wat
ik zoal gemist heb van alles wat bij haar te vinden is.
En het werd tijd, zo meende ik, dat ik eens een blogje aan haar
wijdde.
Spinoza & Leibniz (weer een Frans boek)
De vraag wat Spinoza voor Leibniz betekende of betekend moet hebben, leverde weer een boek op in een taal (Frans) waarin al vele boeken over dit onderwerp geschreven zijn. Het lijkt een onuitputtelijke bron voor secundaire literatuur.
Raphaële Andrault, Mogens Laerke, Pierre]François Moreau (dir.), Spinoza et Leibniz. Rencontres, controverses, réceptions. PUPS [Collection: Étrides Spinozistes], 2014 - 390 p,
"Cet ouvrage est consacré à l’un des problèmes les plus féconds de l’histoire de la philosophie : la manière dont la pensée de Spinoza se réfracte dans celle de Leibniz. La question, qui est depuis trois cents ans un objet de discussion, continue toujours de nourrir de vifs débats et à stimuler l’imagination des romanciers. La rencontre leibnizienne avec Spinoza est à la fois caractéristique et originale dans les archives de l’histoire intellectuelle. Caractéristique, parce qu’elle est emblématique de la façon dont un système de pensée peut en refuser un autre tout en consacrant beaucoup de soin à l’étudier, à tel point que les lecteurs se demanderont parfois s’il n’a pas malgré lui emprunté à cette doctrine qu’il a tellement fréquentée pour la réfuter. Original, parce que dans le cas de Leibniz et Spinoza, l’opposition comme le rapprochement supposent un troisième terme, le cartésianisme, dont chacun peut se réclamer en partie mais en partie seulement – la confrontation s’effectuant alors dans un jeu triangulaire qui se compliquera encore dans les références croisées des disciples et des adversaires. À cela se rajoute une longue histoire de la réception où l’étude de Leibniz et de Spinoza a souvent servi de champ de bataille pour des débats contemporains.
Ce volume rassemble quinze nouvelles contributions à ce long débat, qu’il enrichit par la prise en compte des avancées les plus récentes en matière d’édition et de commentaire."
Het formaat is iets afwijkend: 16 x 24
Zeven jaar Spinoza.blogse.nl – toegepast Spinozisme?
Vandaag zeven jaar geleden begon ik dit blog en ik hield het dus redelijk lang vol. Met de Spinozaliefde of in ieder geval met de conatus van deze blogger om in het bestaan van zijn blog te volharden zit het dus wel goed, zo lijkt het, ondanks externe bedreigingen soms. Zou ik wellicht ook last kunnen krijgen van “the seven-year itch”? De tijd zal het leren.
Naar aanleiding van het blog dat ik gisteren maakte over de net gestarte Hogeschool voor Toegepaste Filosofie, die z’n website lardeerde met speelse Spinoza-plaatjes, vroeg ik mij af wat toegepaste filosofie zou kunnen zijn. We kenden tot heden diverse vormen van ‘praktische filosofie’ in de vorm van (al dan niet quasi) therapie, probleemverheldering, reflectie op handelen of kritisch analyserende gesprekken in allerlei organisatorische verbanden, ook het geven van cursussen filosofie kan daar onder vallen of weergave van gesprekken over maatschappelijk spelende thema’s in een “Filosofisch Elftal”, zoals in dagblad Trouw. Is dat hetzelfde als ‘toegepaste filosofie’? Wordt in die genoemde voorbeelden filosofie toegepast? Dat lijkt twijfelachtig. Je komt namelijk redelijk vaak de opvatting tegen dat het bij filosofie vooral om het telkens weer stellen van vragen gaat en niet zozeer om het antwoorden – niet om resultaten. Hetgeen toch een tamelijk mager resultaat lijkt te zijn.
Lees verder...Jarig Jelles’ “Voorreeden” bij De Nagelate Schriften van B.d.S. in hertaling van Karel D’huyvetters
Zoals bekend was de voormalig koopman en vriend van Spinoza,
Jarig Jelles (1620-1684) de auteur van de uitgebreide ”Voorreeden” (welke 40 bladzijden telt) van De Nagelate schriften van B.d.S. [te zien bij DBNL - afbeelding rechts exemplaar in Museum Het Spinozahuis].
Dat hij de auteur was stond niet in de uitgave van 1677 vermeld, maar uitgever Jan Rieuwertsz maakte dat bekend in de korte biografie die hij toevoegde aan de uitgave van Jelles’ Belydenisse des algemeenen en christelyken Geloof, vervattet in een Brief aan N.N. [=Spinoza], Amsterdam, 1684.
Zoals we bij Henri Krop in zijn Spinoza. Een paradoxale icoon van Nederland vanaf blz. 77 kunnen lezen, deed Jelles er in die “Voorreeden” alles aan om de overeenstemming van Spinoza's filosofie met een ‘redelijk christendom’ aan te tonen.
Die tekst werd (enigszins aangepast) vertaald door Lodewijk Meijer tot de “Praefatio" van de B.d.S. Opera Posthuma. Die “Voorreeden” is, voor zover mij bekend, alleen maar heruitgegeven door Fokke Akkerman, eerst samen met A.G. Hubbeling in LIAS VI, 1979 [“The preface to Spinozas’s posthumous works 1677ans its author Jarig Jelles(ca 1619/20 – 1683)”]. En daarna in 1980 als hoofdstuk VI in Akkermans proefschrift: Studies in the posthumous works of Spinoza on style, earliest and modern edition of some textst.” Uit een notitie bij de hoofdstukomschrijving van het proefschrift en uit de inleiding bij de LIAS-uitgave bleek dat de bezorging van de tekst en de filologische noten van de hand van Akkerman waren, en dat Hubbeling verantwoordelijk was voor de aantekening over Jelles, het overzicht van de inhoud en een lijst met citaten uit de Bijbel.
Lees verder...Jeremias Meyer Hillesum (1863 - 1943) erelid van de Ver. Het Spinozahuis
J.M. Hillesum was veertig jaar, van 1890 tot 1930, conservator van de in Amsterdam gevestigde Bibliotheca Rosenthaliana. Deze bibliotheek was ontstaan uit een gift van de Amsterdamse joodse bankier George Rosenthal (1828 – 1909). Die had in 1880 de wereldberoemde collectie hebraïca en judaïca van zijn vader, die in Duitsland rabbijn was, aan de stad Amsterdam geschonken. Deze George Rosenthal had ook het geld geschonken waarmee het huis in Rijnsburg waar Spinoza van 1660-1663 gewoond had, kon worden aangekocht en tot museum worden gemaakt. En eveneens kon met zijn financiële steun Spinoza’s bibliotheek worden gereconstrueerd.
J.M. Hillesum verrichte als conservator van de Bibliotheca
Rosenthaliana onmisbare hulp bij het opsporen en aankopen van deze boeken.
Reden voor de ledenvergadering van 23 mei 1907 van de Ver. Het Spinozahuis om hem tot erelid te benoemen.
Aldus is te lezen in het voortreffelijke boek van Henri Krop, Spinoza. Een paradoxale icoon van Nederland
(blz. 402). Verder lezen we daar nog dat Hillesum over Spinoza’s Hebreeuwse grammatica
schreef in het eerste nummer van het Chronicon
Spinozanum. Daar niet, maar wel in het hoofdstuk dat Krop bijdroeg aan Dutch
Jewry in a Cultural Maelstrom, 1880-1940 [cf. books.google] is verder nog te lezen dat hij overigens geen studie
maakte van Spinoza’s filosofie.
Spinozapremies 2014 uitgereikt
Voorbije dinsdag 9 september 2014 werden in de Nieuwe Kerk in Den Haag de spinozapremies 2014 uitgereikt, dit gebeurde voor de 20e keer en deze keer in aanwezigheid van koning Willem-Alexander.
Zie hier het blog met de aankondiging van: Vier laureaten NWO-Spinozapremie 2014.
Op onderstaande foto: koning Willem-Alexander, geflankeerd door (v.l.n.r.) staatssecretaris Sander Dekker (OCW), laureaten Theunis Piersma, Mark van Loosdrecht, Corinne Hofman, Dirk Bouwmeester en NWO-voorzitter Jos Engelen. [Foto: NWO/Sascha Schalkwijk, cf.]
[klik hier voor een grotere foto of hier voor een nog grotere]
Spinoza op de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie
Gisteren begon na lange voorbereiding de Hogeschool voor Toegepaste Filosofie (HTF). De HTF is de eerste beroepsopleiding Filosofie op hbo-niveau in Nederland. "De HTF verzorgt hoogwaardig beroepsonderwijs in de filosofie en bereidt studenten voor op een beroep in de journalistiek, het onderwijs of op het gebied van beleid en bestuur. Daarnaast is het mogelijk een vrije studierichting te kiezen, gericht op het werken als zelfstandig ondernemer. Daarmee willen wij een brug slaan tussen de reflectie die de filosofie biedt en de eisen die het maatschappelijke leven stelt."
En wie een kijkje neemt op de website, ziet deze geheel in het teken staan van Spinoza.
Beluister tenor Marcel Reijans die volgende maand Franciscus van den Enden vertolkt
Bezoekers van dit weblog zal niet ontgaan zijn dat over een maand, op zaterdag 11 oktober 2014, de opera The Rise of Spinoza van Theo Loevendie in de NTR ZaterdagMatinee in het Concertgebouw Amsterdam in première zal gaan.
Theo Loevendie in 2010 [Cf. blog]
Ik bracht blogs van de uit vier zangers bestaande 'cast':
de Britse countenor Tim Mead die de rol van Spinoza zal vertolken [cf. blog];
de Nederlandse sopraan Katrien Baerts die de rol van Clara van den Enden zal vertolken [cf. blog];
de Nederlandse bas-bariton Huub Claessens die de partij van Rabbijn Saul Levi Morteira zal zingen [cf. blog]
Nu dan, als laatste, de Nederlandse tenor Marcel Reijans die Franciscus van den Enden zal brengen. In november vorig jaar
was een eerste voorpremière van hem te horen [cf. blog] maar die is nu niet meer te beluisteren.
Voor ik Youtube-video's van hem hierheen haal, eerst hier de afbeelding die hij in zijn tot nu toe laatste tweet, die van 29 augustus, bracht:
"New opera by Theo Loevendie: this season's 'Not to be missed concerts' article in the Volkskrant this morning. Looking forward to it!" - zie hier zijn website.
Is Rosi Braidotti een Spinoziste?
Gisteren bracht ik in een blog een deel van een tekst van professor Rosi
Braidotti. [Zie haar pagina bij Geestesweten-schappen van de Universiteit
van Utrecht, haar website,
haar facebookpagina]
In een van de laatste van haar vele boeken, The Posthuman [John Wiley & Sons, 2013 – books.google] noemt Rosi Braidotti Spinoza "my favourte philosopher" [aan het begin van chapter 2]
Maar in de video die ik aan het eind naar binnen haal, horen
we haar duidelijk zeggen dat Gilles Deleuze haar favoriete filosoof is. En daarin
geloof ik haar eerder.
Ik heb via books.google eens door een aantal van haar boeken heen gebladerd en
dan is te zien dat haar behandeling van Spinoza – en wellicht haar hele Spinoza kennis - vooral indirect is: via
Deleuze, Genevieve Lloyd, Moira Gatens, Antonio Negri, Agamben, Arne Naess en anderen. Nergens heb ik haar op een eigen en
rechtstreekse behandeling van een thema uit Spinoza kunnen ‘betrappen’. Nergens
verwijst ze naar een werk van Spinoza, altijd alleen maar naar secundaire literatuur.
Vooralsnog lijkt zij mij eerder een Spinozist
uit de tweede hand.
Haar werk bestaat uit vele titels, maar daarbinnen lijkt er zeer veel overlap – zeker wat haar behandeling van Spinoza betreft.
Lees verder...Spinoza Kring Limburg oefende weer Ethica 4/45s
Het zal wellicht een goede gewoonte worden. Zo'n één keer per jaar probeert de Spinoza Kring Limburg om niet alleen de Ethica te bestuderen, maar deze ook in praktijk te brengen.
"Het voegt dus een wijs man de dingen te gebruiken en er zooveel mogelijk van te genieten, (niet tot overzadiging toe, want dat is geen genieten meer). Het voegt, zeg ik, een wijs man, zich matiglijk met aangename spijs en drank te verkwikken en te laven, evenals met geuren en lieflijkheid van groenend kruid, met fraaie kleedij, muziek, kampspelen, tooneelvoorstellingen en dergelijke zaken, waarvan een ieder gebruik kan maken zonder een ander te schaden." - Ethica 4/45s, in de oude vertaling van Van Suchtelen.
Zoals Saskia Pfaeltzer in haar blauwe Spinoza-borden ook Spinoza's vriendenkring in beeld bracht...
... zo probeerde gisterenavond de Spinoza Kring Limburg dit in een gezamenlijk diner in Hotel-Restaurant "In den Hoof" aan de Akersteenweg in Maastricht na te volgen.
Rosi Braidotti over Eeuwigheid in de tijd
In het verlengde van enige recente blogs, citeer ik hier een deel van een paragraaf uit het artikel van de aan de universiteit van Utrecht docerende filosofiehoogleraar Rosi Braidotti, “The Ethics of Becoming Imperceptible.” *)
Uit het hele artikel blijkt dat Deleuze Braidotti's lievelingsfilosoof is. In het hierna geciteerde, waarin een poging wordt gedaan te duiden wat Spinoza met “het deel van geest dat eeuwig blijft” bedoeld kan hebben, baseert zij zich grotendeels op een studie van Genevieve Lloyd uit 1994 die ik daarom aan het eind uit de bibliografie bij het artikel overneem.
Lees verder...Spinozahuis op Open Monumentendag
Het Spinozahuis, Spinozalaan 29, Rijnsburg (uit omstreeks 1650) is één van de monumenten die op zaterdag 13 september 2014 tijdens Open Monumentendag gratis zijn te bezoeken tussen 10.00 uur en 17.00 uur.
Zie méér info hier, alwaar een fietsroute te downloaden is die o.a. langs het Spinozahuis voert.
Spinoz@Night volgt Spinoza te Paard op
Op vrijdagavond 3 oktober 2014 start in café Dudok te Den Haag Spinoz@Night. Het volgt Spinoza te Paard op. Het wordt een nieuwe talkshow van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek, waarin men kan kennismaken met "wetenschappers die de wereld kunnen veranderen."
Spinoz@Night wordt gepresenteerd door Eva Jinek en Winfried Baijens. Aan de talkshowtafel ontvangen ze een aantal van de topwetenschappers die in de afgelopen 20 jaar de NWO-Spinozapremie hebben ontvangen.
Een kaartje voor Spinoz@Night kost €12,50. Dit is inclusief het eerste drankje. Er is een beperkt aantal plaatsen dus wacht niet te lang!
Meer in formatie hier.
Spinoza en de Islam – naar een overzicht
Opzet van dit blog is slechts om te wijzen op een, lijkt me, interessant overzichtsartikel van Youcef DJedi, « Spinoza et l’islam: un état des lieux » [In: Philosophiques. Volume 37, numéro 2, automne 2010, p. 275-298] dat in z’n geheel op internet te vinden is [zie onder de link erheen].
Ik kwam het tegen toen ik wat meer informatie zocht over de
Tunesische filosoof Youssef Seddik [foto rechts] die afstudeerde op « Le déterminisme du
désir et la liberté de l’amour chez Avicenne et Spinoza » [cf. wiki]. Gisteravond kwam hij
voorbij in een uitzending op Deutschlandfunk, “Tunesien und die lange
Geschichte des arabischen Herbstes,” - hier na te luisteren podcast en achtergrondartikel, waarin: "Es verwundert nicht, dass Youssef Seddik seine Diplomarbeit in den Sechziger Jahren über den Bibelkritiker Spinoza geschrieben hat. Seddik selbst ist ein Freigeist, Zeit seines Lebens hat er sich mit der Aufklärung ebenso beschäftigt wie mit dem Koran. Seine eigene liberale und individuelle Lesart des Islam will er sich nicht nehmen lassen. Eine Lesart, die er im neuen Tunesien gefährdet sieht. Durch Fundamentalisten, die mit einfachen Botschaften eine frustrierte und in weiten Teilen unkritische Jugend manipulieren."
Het is al enige tijd geleden dat ik blogs had over “Spinoza
en de Islam” [cf. blog
van 23 jan. 2011 met een overzicht van zulke blogs].
En nu stuitte ik op
het gedegen overzichtsartikel uit 2010 van Youcef DJedi, « Spinoza et l’islam:
un état des lieux ».
Beluister bas-bariton Huub Claessens die volgende maand Rabbijn Saul Levi Morteira vertolkt
Na het blog over de Britse countenor Tim Mead die de rol van Spinoza zal vertolken in de opera The Rise of Spinoza van Theo Loevendie, die op zaterdag 11 oktober 2014 in het Concertgebouw Amsterdam in première zal gaan, en het blog over de Nederlandse sopraan Katrien Baerts die de rol van Clara van den Enden zal vertolken, nu over de bas-bariton Huub Claessens die de partij van Rabbijn Saul Levi Morteira zal zingen.
Hubert Claessens studeerde aan het Conservatorium van Maastricht waar hij Cum Laude afstudeerde in Zang, Opera en Klassieke Saxofoon. In 1986 ontving hij de Edmond Hustinx Prijs. [Zie hier meer over hem]
Beluister Huub Claessens die in een tv registratie van de Johannes Passion van Johann Sebastian Bach de rol van Christus zingt (hij komt direct na de Evangelist)
Lees verder...The Spinoza Web - still slowly developing
Op 25 juli 2014 had ik het blog "The Spinoza Web - nog geen website, wel op twitter". Er verschijnt af en toe een tweet over de 'voortgang' van de ontwikkeling van de website. [Cf. TheSpinozaWeb]
Gisteren werd een nieuwe afbeelding in de kop geplaatst: een boek over Spinoza. Niet te zien is van wie (irritant, als ik een boek zie wil ik altijd meer zien: zeker de auteur).
Waarom ik dit blog hieraan wijd is dat een tweet van gisteren toegeeft dat het allemaal wel erg langzaam gaat: "We are still slowly developing our digital repository on #Spinoza."
Zouden ze meedoen aan het kunstproject “Do less, slowly”? [Cf.]
Beluister sopraan Katrien Baerts die volgende maand Clara van den Enden vertolkt
Nadat ik een blog had over de Britse countenor Tim Mead die de rol van Spinoza zal vertolken in de opera The Rise of Spinoza van Theo Loevendie, die op zaterdag 11 oktober 2014 in het Concertgebouw Amsterdam in première zal gaan [er zijn nog kaarten], breng ik in dit blog de Nederlandse sopraan Katrien Baerts die de rol van Clara van den Enden zal vertolken. [Cf haar bio).
Beluister haar hier als Thérèse met de aria "Non Monsieur mon mari" uit 'Les mamelles de Tirésias' van F. Poulenc
[Live recording of the Queen Elisabeth Competition for Voice]
Lees verder...Jaarlijks berichtje over David Ives's toneelstuk New Jerusalem over Spinoza
Al vaak heb ik een blog gewijd aan opvoeringen van het toneelstuk van David Ives New Jerusalem. The Interrogation of Baruch De Spinoza at Talmud Torah Congregation: Amsterdam, July 27, 1656
Het is een blijver, schreef ik een jaar geleden [Cf. blog]. Vooral (en wellicht uitsluitend) opgevoerd door joodse toneelensembles in de VS van Amerika. Ik hoop dat het ooit eens in Nederland op de planken zal worden gebracht. Zie mijn "E-mail met voorstel aan het Holland Festival" [Cf.].
Sinds dat blog van een jaar geleden, is het stuk van 15 maart tot 15 april 2014 door de Harold Green Jewish Theatre Company gebracht [Cf.]. En van 18 oktober tot 9 november staat het op de rol van de Minnesota Jewish Theatre Company [Cf.]
Zo'n één keer per jaar hoop ik als archivaris van het Spinozisme hierover te berichten. Als u in het zoekvenster op David Ives zoekt, krijgt u eerdere berichten, maar als u hierop klikt krijgt u een mogelijk overweldigender indruk van de vele opvoeringen.
Inutilis scientia Spinozana [36] Garberfest en Spinozacartoon
Op het agenda-overzicht van de VHS lezen we:
"Ter ere van Daniel Garber wordt op 19 en 20 september op de Princeton University een Garberfest: Early Modern Philosophy Conference gehouden, georganiseerd door Steven Nadler e.a."
De link erheen was afgekort en dan werkt ie niet [hier de verbeterde link], dus zocht ik verder op de website van Princeton University en kwam dit affiche tegen dat ik al eerder zag, maar toen negeerde. Nu echter leerde het me meer...
Of de cartoon een beetje lijkt op Daniel Garber kunt u zelf bekijken op diens pagina.
Lees verder...Spinoza’s Compendium grammatices linguae Hebraeae
Tijdens de VHS-zomercursus van 2013 verzorgde Jossi Efrat een inleiding over het door Spinoza geschreven compendium over de Hebreeuwse grammatica. De tekst reikte Jossi als handleiding uit. Daar er weinig over het Compendium grammatices linguae Hebraeae, te vinden is *) leek het mij nuttig Jossi’s tekst via dit blog een verdere verspreiding te geven. Jossi gaf daarvoor graag toestemming. Zie aan het eind van dit blog een link erheen.
Het Compendium grammatices linguae Hebraeae is nooit in het Nederlands vertaald, ook niet in De Nagelate Schriften. De samenstellers ervan schrijven in hun “Voorreeden”:
Lees verder...Er is nog plaats op laatste Spinoza-excursies
Zoals ik al eerder meedeelde is Jossi Efrat van plan te stoppen met de excursies "In de voetsporen van Spinoza" die hij vele jaren organiseerde.
Ik deed tweemaal, in 2009 en 2014 verslag van zo'n boeiende excursie naar plaatsen waar Spinoza geweest is [zie hier een overzicht van de laatste blogs] en kan deelname echt aanbevelen. In één dag die plekken bezoeken hééft iets voor een liefhebber van Spinoza, mede daar Jossi vele gegevens verschaft, onder andere aan de hand van een mapje met afbeeldingen van oude gravures en kaarten.
Die twee laatste data zijn: 7 en 21 september 2014. Zie in dit blog het programma en meer informatie over deze boeiende excursie.
Jossi (links) bij het graf van rabbijn Menasseh Ben Israel op de
Sefardische begraafplaats Beth Haim in Ouderkerk a/d Amstel
Beluister de countertenor die volgende maand Spinoza vertolkt
De Britse countenor Tim Mead zal de rol van Spinoza vertolken in de opera The Rise of Spinoza van Theo Loevendie, die op zaterdag 11 oktober 2014 in het Concertgebouw Amsterdam in première zal gaan. [Er zijn nog kaarten].
Ben benieuwd naar de aria's die Theo Loevendie voor hem gecomponeerd heeft.
Hier is Tim Mead te beluisteren in Flavio's aria "Starvi accanto e non languire" uit de 3e akte van Handel's opera Flavio, re di Longobardi (HWV 16, 1723).
Deze maand op Youtube gezet (Recorded in 2010 with the Early Opera Company conduced Christian Curnyn, the recording of the full opera is available from Chandos).
Lees verder...The Bloomsbury Companion to Spinoza deze maand als paperback
Een tweede en herziene editie van de Continuum Companion to Spinoza (hardback 2011 kostte toen $ 190) verschijnt deze maand als paperback en nu als The Bloomsbury Companion to Spinoza.
Er is nu een uitgebreidere inhoudsopgave en een index aan toegevoegd (misschien omdat ik indertijd liet weten die te missen).
Op 31 juli 2014 kwam de EPUB eBook en PDF eBook uit ($ 25.89)
Op 25 september 2014 verschijnt de paperback ($ 27.96)
[Cf. Bloomsbury - cf. recenste blog]
Nog enige exemplaren van Henri Krop's Ethica-vertaling
Daar blogse een reactie van 1 september op het blog van 7 augustus "Ongehoord! Spinoza's Ethica in de ramsj" niet meer onder "laatste reacties" vermeld (wat irritant) geef ik voor belangstellenden dat bericht hier in een apart blog door. We weten intussen dat deze uitverkoop van restanten van de zesde druk niet is daar het boek geheel uit de handel wordt genomen, maar daar er eind van het jaar een nieuwe druk zal verschijnen.
Arno v Zuylen ontving de volgende "tip van een VHS-vriend":
nog een zestal exemplaren Henri Krop - Ethica (uitg Bert Bakker) verkrijgbaar bij
Boekhandel Het Martyrium - van Baerlestraat 170 - Amsterdam (nabij Museumplein)
www.hetmartyrium.nl
Prijs € 17,50 + eventueel € 5,-. porto
Stephen West doceert gepassioneerd over Spinoza
Onder "lees verder" geef ik iets meer info over de spreker Stephen West (misschien handig dat al aan te klikken alvorens de poscast te starten), maar eerst haal ik zijn praatjes over Spinoza dit blog binnen:
Episode #033 ... Spinoza pt. 1 - From Baruch to Benedicto
On this episode of the podcast, we learn about Baruch De Spinoza. We find out why it was not only life-threatening to have an unpopular opinion during the time Spinoza lived, but also potentially very profitable. We also question whether religion is really to blame for the violent acts that are committed on its behalf, and find out why Spinoza was exiled from his community and forced to live a life of solitude. Finally, we read excerpts from Spinoza’s correspondence with his ex-friend Albert Burgh regarding Christianity and find out whose arguments hold the most water (spoiler alert: Spinoza wins). All this and more on the latest episode of Philosophize This!
/
Episode #034 ... Spinoza pt. 2 - Force of Nature
On this episode of the podcast, we continue learning about Spinoza, this time focusing on his concept of God. We begin by asking ourselves whether or not Stephen’s English bulldog Charlie is part of God, and analyzing the implications of our answer. Next, we discuss the concept of “substance” and what Spinoza thought the only one true substance was (hint: it’s not water). Finally, we consider how Spinoza’s concept of God/Nature impacts his thoughts on free will and why he would say Stephen has no choice but to imitate a drunk person singing “I Love Rock and Roll” every time he drives past that certain billboard. All this and more on the latest episode of Philosophize This!
Lees verder...
Theo van der Nahmer (1917 - 1989) had Spinoza-penning in een uur klaar
Met dank aan Stefan van Trigt die in een reactie op dit blog meedeelde dat de daar afgebeelde penning op de voorkant van De Beeldenaar [1983 Nr. 4 (juli-augustus)] stond afgebeeld en in dat nummer beschreven werd, ben ik in staat dit blog te maken, mede daar de Maastrichtse bibliotheek de jaargangen van dat blad ingebonden in het magazijn heeft staan.
Het was mij onbekend, maar uiteraard heeft ook de penningkunst zijn maandblad [website]. Ik zag het voor het eerst en leerde dat er ook nog de MUNTkoerier bestaat ["Het enige en geheel onafhankelijke maandblad in de Benelux voor verzamelaars van munten, penningen en papiergeld" - website]
Jeffrey Bell over Richard Mason en "Spinoza or Leibniz"
Al jaren geleden las ik op het blog “Aberant Monism” van
Lees verder...
Richard Mason (1948 – 2006) Why Spinoza?
In deze reeks blogs over Richard Mason wil ik graag ook een tekst van Mason zelf opnemen. Daarvoor komt zijn korte essay “Why Spinoza?” zeer in aanmerking. Het laatste hoofdstuk (Chapter 11) van zijn The God of Spinoza (1997) droeg deze titel en daarin gaf hij een soort van samenvatting van hetgeen hij in dat boek had geschreven. Diezelfde titel gaf hij mee aan het artikel dat hij bijdroeg aan het populaire filosofiemagazine Philosophy Now Issue 35 met het thema Heresy [March/April 2002]. Zie hier, maar…“This article is available to subscribers only.” Men kan er echter met behulp van Google toch eenvoudig bijkomen en ik ben dan ook zo vrij het hier, als een hommage aan hem, in deze reeks blogs over hem op te nemen. Hopelijk wordt mij dat door de rechthebbenden niet euvel geduid.
Hij biedt in kort bestek een knap overzicht over Spinoza’s zgn. rationalisme, over z'n zgn. achterstelling van epistemologie, over z'n determinisme en z'n radicale ideeën over politiek en religie. Ja, Spinoza is “of remarkable interest in his own right.”
Spinoza-1932-penning aangeboden
Ik meld even voor de belangstellende dat Mevius.nl al enige dagen een exemplaar van de bekende Spinoza-penning van P. Turin uit 1932 aanbiedt (geen gekke prijs: €80). Hij is zo te zien nog niet verkocht. Zie hier en hier. Ik betaalde er begin dit jaar meer voor (zie dit blog).
Richard Mason (1948 – 2006) zijn werken over Spinoza
Na een eerste blog, waarin ik mijn speurtocht naar informatie over Richard Mason schetste, kon ik, nadat ik 'hem gevonden' had in een tweede blog een ín memoriam' of 'levensbericht' over hem brengen. Daarin worden zijn werken genoemd, maar in dit blog wil ik die nog eens vermelden. In bijna alle werken (eigenlijk alleen op de laatste, Cambridge Minds, na) komt Spinoza voor en z'n hoofdwerken gaan voornamelijk over Spinoza. Ook zijn enige artikelen
vermeld. Uit de titels wordt al wel duidelijk dat Mason zowel logicus als godsdienstfilosoof was en groot kenner van Spinoza.
Ben Nadler maakte een Spinoza-portret
Ben Nadler is maker van comics & illustrations.
Born and raised in Madison, Wisconsin, Ben Nadler is a cartoonist and illustrator living in Seattle, WA. He has a Bachelor's of Fine Arts in Illustration from Rhode Island School of Design.
Hij maakte een Portrait of Baruch Spinoza, waarvan hieronder een stukje. De hele tekening is hier op zijn website te vinden.
Zou hij familie van Steven Nadler zijn die aan de Wisconsin University in Madison doceert?
De vier adviseurs over Spinoza's ban zijn bekend
Op 26 mei 2014 had ik een blog n.a.v. het artikel van Steven Nadler, "Judging Spinoza", in The Stone van 25 mei 2014, de opiniepagina van The New York Times voor filosofen en andere denkers. Hij vertelde daarin dat hij een van vier adviseurs was die in 2012 door de Portugees-joodse gemeenschap van Amsterdam om advies werd gevraagd inzake de kwestie van het al dan niet teniet doen van de ban. Hij geeft de argumenten die ertoe leidden dat door hem geadviseerd werd om dat niet te doen en om de ban de ban te laten.
Helen Hattab, zo bleek in een reactie, had op Facebook laten weten ook als adviseur gevraagd te zijn.
In een artikel in The Jewish Chronicle Online van 28 augustus j.l. "Why Baruch Spinoza is still excommunicated", doet Simon Rocker het verhaal over hoe de Haham, Dr Pinchas Toledano, hoofdrabbijn van de Portugees-Israëlietische Gemeente te Amsterdam, "a number of international Spinoza scholars" om advies vroeg over de eventuele heroverweging van de ban. Uit het stuk van Nadler weten we dat het om vier Spinoza scholars ging.
Rocker vermeldt de namen van de twee andere adviseurs: de Hebrew University scholar Yosef Kaplan die tegen herroeping adviseerde ("history cannot be changed") en... Dr Piet Steenbakkers, van de Utrechtse universiteit. Die was kennelijk voorstander van het herroepen van de ban, want zou hebben geadviseerd: "it would put to rest a vexed issue and… be a homage to an original thinker of whom the Portuguese-Jewish community has reason to be proud."
Rabbijn Toledano besliste om de ban de ban te laten.
Lees verder...Richard Mason (1948 – 2006) a unique Spinoza scholar
Nadat ik in het vorige blog, “Op zoek naar Spinoza scholar Richard Mason,” heb laten zien hoe ik deze informatie op het spoor kwam, neem ik hier het ‘in memoriam’ over dat zijn collega en vriend John Naughton over hem schreef. Het geeft een duidelijk beeld van deze bijzondere Spinoza geleerde, over wie Herman De Dijn schreef: “Mason succeeds in presenting Spinoza’s thought in its extraordinary simplicity and at the same time this study [Spinoza: Logic, Knowledge and Religion] is a channel for Mason to question the major tenets of the standard analytical tradition. It is clear that this is not only a book for students of Spinoza but also an intervention in contemporary analytical debates.” [Cf.]
De kwalificatie “a unique Spinoza scholar” is van Piet Steenbakkers [op dezelfde website, Cf.]
Obituary for Richard
Mason
Richard Mason Fellow
of Wolfson since 1994
Born 19 August 1948 – Died 1 June 2006
Lees verder...
