RKD geeft informatie over het "Graad-Spinoza"-portret
Misschien omdat naar verwachting eind van de week NRC
Handelsblad met een artikel over het schilderij komt? Hoe dan ook, nadat het
record enige weken in bewerking was, geeft de website van de RKD, het Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis, heden informatie
over het betreffende object [cf.] – zonder de afbeelding. Gezien het mogelijk belang voor de
Spinozakunde, neem ik de gegeven informatie hieronder over. Daarna, aan het
eind van het blog dus, veroorloof ik mij een enkele opmerking.
[In de kop:]
Anoniem Noordelijke Nederlanden (historische regio) ca. 1675-1724
Portret van een man, ca. 1675-1724
Amsterdam, art dealer Kunstzalen A. Vecht
Objectgegevens:
Objectcategorie: schilderij
Drager/materiaal: doek, olieverf
Vorm/maten: staande rechthoek 47 x 40 cm
Signatuur/opschrift: opschrift linksonder: BGF / 1666
with monogram and date, encircled; compatable likeness of the monogram and
positioning of the date is to be found in the monogram and date featured in
Graat's "Portrait of a woman with three children", dated 1657 (M. van
der Hut, Barend Graat: zijn leven en werk, 2015, cat.nr. A10). However, the
rendering appears less spontaneous here and the closed circle surrounding the
apparently very carefully rendered monogram is atypical for the artist Barend
Graat (for example, compare with details of signatures and monographs as
illustrated in M. van der Hut, Barend Graat: zijn leven en werk, 2015, pp.
293-295).
Huidige
toeschrijving: Anoniem (Noordelijke Nederlanden (historische regio)) ca.
1675-1724
Bron: (2015)
Verworpen
toeschrijving: toegeschreven aan arend
Graat Bron: (2014-06)
June 2014: tentatively attributed to Barend Graat; various characteristics and
elements in style and technique are atypical for the artist's early artistic
capabilities (such as the general static nature of the sitter and the background;
the proportion of the figure within the compostion; the slight lack of
understanding of perspective and of architectural elements in the background;
the treatment of the scuplture and other details; the rendering of the
monogram); 2015: not attributable to Graat according to R.E.O. Ekkart, S.
Craft-Giepmans and C.L. van den Donk; December 2015: the work was not
incorporated (or mentioned) in M. van der Hut's 2015 monograph of the artist.
Datering: ca. 1675-1724 (1675 - 1724)
Onderwerp
Titel: Portret van een man
Engelse titel Portrait of a man
Onderwerpstrefwoorden: mansportret, kniestuk, zittend, hoofd naar rechts,
lichaam frontaal, wegziend, snor, document, beeldhouwwerk,
fantasie-architectuur, pyramide, berglandschap
Iconclass-code: 52A6
Truth; 'Verità' (Ripa)
Voorgestelden
Benedictus Spinoza (Baruch) de 1632-11-24 - 1677-02-21
Naam: Spinoza, Benedictus
(Baruch) de
Geboren: Amsterdam 1632-11-24
Overleden: Den Haag 1677-02-21
Functie: Filosoof (wijsgeer), brillenslijper.
Opmerking voorgestelde: The owner proposed the identification of the sitter as
Benedictus (Baruch) de Spinoza (1632-1677) in 2013. This proposed
identification was dismissed by R.E.O. Ekkart in June 2014, after sound
research into diverse sources and upon close inspection of the original by him
and the RKD Portrait Iconography Department (SC and CVD). NB: Ekkart is a
renowned (art historical) specialist regarding the portraiture of De Spinoza.
See for example: R.E.O. Ekkart, Spinoza in beeld : het onbekende gezicht
(Spinoza in portrait : the unknown face), Voorschoten 1999. However, the
sculpture depicting "The Truth" suggests that it could possibly be a
portrait of a philosopher.
Herkomst
Collectie(s)
art dealer Kunstzalen A. Vecht, Amsterdam
Amsterdam
2013 - Exhibited at TEFAF, Maastricht, March 2016 Maastricht as Dutch School, A
Portrait of a Man in a classical environment with a statue symbolizing Truth
Veiling(en)◦ Ader Nordmann (Paris) 2013-10-25, afb. kleurenreproductie, lotnr. 3
Tentoonstellingen en literatuur
Literatuur: Van der Hut 2015 [Margreet van der Hut, Barend Graat (1628-1709): zijn leven en werk. Leiden: Sidestone, 2015] , N.B. not incorporated in monograph catalogue and not mentioned in essays
[Van RKD]
______________________________
Twee vragen of opmerkingen
• Het afwijzen van de
toeschrijving aan Barend Graat is gebaseerd op een rapport van R.E.O. Ekkart,
S. Craft-Giepmans & C.L. van den Donk uit december 2015. Er blijkt bij deze
deskundigen twijfel te zijn aan de authenticiteit van monogram en datering.
Ook door de eigen datering (tot 15 jaar na het overlijden van Barend Graat),
wordt de twijfel aangegeven dat het een schilderij van Graat zou zijn.
Het is te hopen dat dit rapport openbaar wordt gemaakt.
• Wat ik me niet kan voorstellen is dat Rudi Ekkart ("a renowned (art historical) specialist regarding the portraiture of De Spinoza") de bijna 100 procent gelijkenis van dit portret met het zgn. Wolfenbütteler-portret, zoals ik gisteren in een video heb laten zien, kan zijn ontgaan. Dit blijft een zeer onbevredigend aspect van deze informatie. Het gaat hier onbetwijfelbaar om een afbeelding van Spinoza! Dit kan niet zomaar worden ontkend onder verwijzing naar zijn deskundigheid. Juist die grote bekendheid met de Spinoza-iconografie zou een lichtje hebben moeten doen opgaan. Dit schreeuwt om een nadere verklaring.
• Toegevoegd NB. In de loop van dezelfde dag is de informatie weer van de RKD-site verdwenen en werd wederom de eerdere tekst getoond: "Anoniem Noordelijke Nederlanden (historische regio) na ca. 1680 - Record in bewerking." Die datering, eerst na ca. 1680 en vervolgens tussen ca. 1675 en 1724 lijkt nattevingerwerk. Waar komt die stellige 1724 als terminus ante quem plots vandaan en waarom schuift de vroegst mogelijke datum nu plots met ca. 5 jaren naar voren?
Hier nogmaals die video.
Reacties
Ik ben in ieder geval volledig overtuigd.
Onbegrijpelijk dat er mensen zijn die niet
de overduidelijke gelijkenis zien.
Of Graat de schilder is, is een vraag voor de
technisch onderlegde kunsthistorici.
Cor Bouter 12-04-2016 @ 10:38