Spinoza Monument in Amsterdam, informatie over -
Ik zie weer aanleiding om een blogje over het Spinoza Monument in Amsterdam te maken. De aanleiding is: ik ontdekte heden dat de maker, Nicolas Dings, op zijn site uitvoerige informatie biedt over 'the making of'; ook een brochure, die de Stichting Spinoza Monument heeft laten maken, is als PDF-bestand op zijn website geplaatst en te downloaden.
Nicolas Dings bij een model
Het bestuur van de Stichting Spinoza Monument (ik had dit nog nergens anders gezien) bestaat uit (of moet ik zeggen bestond uit?):
Pieter de Jong, voorzitter
Hester Alberdingk Thijm, vice-voorzitter
Christopher Wijsenbek, penningmeester
Nora Tan, bestuurslid
Thérèse van Schie, bestuurslid
In de brochure zijn de toespraken opgenomen die bij de onthulling op 24 november 2008 werden gehouden door burgemeester Job Coen en wethouder van cultuur, Carolien Gehrels. Ook staat er een toelichtende tekst in van de kunstenaar.
Van docent Geschiedenis van de filosofie aan de Faculteit der wijsbegeerte van de Erasmusuniversiteit te Rotterdam, Henri Krop, is een tekst opgenomen over de spreuk die in het podium, het voetstuk waarop Spinozabeeld en Icosaëder, gebeiteld is: ‘Het doel van de staat is de vrijheid.’ Aan het eind van dit blog geef ik de Latijnse tekst en een vertaling.
Jammer is dat juist in deze tijd waarin weer zo dikwijls over de vrijheid van meningsuiting wordt gediscussieerd en met name over de vraag of er grenzen aan gesteld of te stellen zijn, niet duidelijk is aangegeven dat juist Spinoza duidelijke grenzen stelde: wanneer namelijk het spreken opruiend werd en op zou roepen tot ongehoorzaamheid aan de overheidsregels.
Jammer is ook (maar daar zal Krop niet verantwoordelijk voor zijn) dat gedrukt staat dat het citaat "De menselijke handelingen niet bespotten, niet betreuren, niet veroordelen, doch begrijpen" uit de Tractatus theologico-politicus zou zijn, terwijl het uit de Tractatus politicus stamt. Dat is een vergissing die je wel vaker op internet tegenkomt.
Een beeld uit de werkplaats
Er zijn ook kleine exemplaren gemaakt. Als relatiegeschenk?
De Latijnse tekst uit hoodstuk XX van de Tractatus theologico-politicus luidt:
Non, inquam, finis reipublicae est homines ex rationalibus bestias, vel automata facere, sed contra ut eorum mens, et corpus tuto suis functionibus fungantur, & ipsi liberâ ratione utantur, & ne odio, ira, vel dolo certent, nec animo iniquo invicem ferantur. Finis ergo Reipublicae revera libertas est.
Niet, zo benadruk ik, is het doel van de republiek om mensen van redelijke wezens tot dieren of automaten te maken, maar integendeel om te zorgen dat ze volledig naar geest en lichaam kunnen functioneren, vrij hun verstand gebruiken en elkaar niet met haat, toorn en bedrog bestrijden, noch elkaar met giftige geest het leven zuur maken. Het doel van de Republiek is dus eigenlijk de vrijheid.
Reacties
Beste Stan,
Je ziet stelt een foutieve bronvermelding vast: "De menselijke handelingen niet bespotten, niet betreuren, niet veroordelen, doch begrijpen" komt niet uit het (de) Tractatus theologico-politicus , maar uit het (de) Tractatus politicus. Deze altijd en overal (zou toch een kwestie van goede wil moeten zijn, zie Kant) geldende uitspraak staat ook op de mooie poster voor de Spinozadag op 14 november 2010 (opgenomen in je “Spinoza in cartoons en illustraties”) en hangt aan de muur van mijn werkkamertje. (Ik mag er graag naar kijken). Op dit affiche wordt als bron voor het citaat gegeven: Ethica 4. Voorrede. Ook fout.
Hoe verklaar jij deze verwarring? Verkeerd delegeren, ambtenaren, onkunde, of slecht lezen.
Herman Terhorst 17-08-2011 @ 13:20
Vorig jaar heb ik de ASK gewezen op de foutieve citering. Dat konden ze in hun persbericht nog corrigeren, maar de affiche was toen al gemaakt. Zie dit blog:
http://spinoza.blogse.nl/log/nogmaals-spinozadag-2010-spinoza-en-het-verschil.html
Herman, ik zie verwantschap tussen ons. Elke dag zie ook ik dit fraaie affiche dat ik (A4-groot ingelijst) op mijn slaapkamer heb hangen - en ook mij bevalt het zeer. (We lijken wel pubers...)
Ben benieuwd met wat voor affiche de ASK dit jaar komt. Ik neem aan dat er binnenkort nadere meededelingen volgen over de komende Spinozadag.
Wat die fout betreft: kan te maken hebben met te makkelijk dingen van internet plukken en dat niet checken. Makkelijk iets aannemen (eerste kennissoort) en niet checken of het wel klopt - zoiets zal het zijn.
Stan Verdult 17-08-2011 @ 14:40