Wat is er terecht gekomen van Mosje Steinmehl’s borstbeeld van lachende Spinoza in Jeruzalem?

Het volgende bericht verscheen in het Nieuw Israelietisch Weekblad van 9 maart 1979 (zo is te zien in het krantenarchief van de KB): “In Jeruzalem en in Den Haag zal maandag 12 maart 1979 om 17.05 uur Nederlandse tijd worden bekend gemaakt, dat de Israëlische beeldhouwer Mosje Steinmehl de Spinozaprijsvraag heeft gewonnen. In het kader van het cultureel verdrag tussen Israël en Nederland hadden het Israëlische ministerie van cultuur waar dr. J. Melkman zo nauw aan was verbonden, en het Nederlandse ministerie van crm een prijsvraag uitgeschreven voor een borstbeeld van de wijsgeer Baruch d'Espinoza.

Sinds David Ben Goerion in 1956 heeft aangedrongen op eerherstel van de in 1656 door de Portugees Israelietische Gemeente te Amsterdam in de ban gedane joodse wijsgeer, is in Israël de belangstelling voor hem aanzienlijk toegenomen. Dat heeft ertoe geleid dat men in Jeruzalem op het voorplein van het Israël Museum tegenover de Knesset een borstbeeld van Spinoza wil onthullen. In Israël is een prijsvraag uitgeschreven.

De Israëlische beeldhouwer Mosje Steinmehl, internationaal vermaard met zijn Tel Avivs beeld van Alfred Einstein en zijn Maimonidesbeeld in Toledo, heeft enige tijd in Amsterdam doorgebracht om sfeer op te doen en modellen te bestuderen in de stad waar Spinoza heeft rondgewandeld. Tïjdens het recente bezoek van minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken werd Mosje Steinmehl in besloten kring als prijswinnaar aangewezen. Besloten werd eerst maandag, de joodse verjaardag van Spinoza, officieel de prijswinnaar bekend te maken. Uit Israël ontvingen wij een foto van het door Mosje Steinmehl vervaardigde Spinozabeeld. Anders dan het ernstig kijkende borstbeeld van Spinoza in Nederland, toont de Israëlische Spinoza een lachend gezicht. „Daarmee heb ik willen uitdrukken hoe blij een ieder is dat deze Spinoza in Jeruzalem staat," motiveert Mosje Steinmehl, die zijn prijs van 10.000 pond heeft afgestaan aan de onder voorzitterschap van dr Henriette Boas staande Biss (Bond van Ingezonden Stukken Schrijvers).”

Foto met onderschrift: "Een lachende Spinoza in Israel: zonder ban(deau)" [zie hier]...

... maar die in werkelijkheid (zie reactie van Herman Terhorst) van Henriëtte Boas is, van wie hier nog een foto...

                                                   ... en die wel wat op Spinoza lijkt te lijken...

Tot zover het bericht uit 1979. Over Mosje Steinmehl of zijn Spinoza-borstbeeld is op internet helemaal niets te vinden. Zou het allemaal wel doorgang hebben gevonden? Was het misschien een witz? Ik houd me aanbevolen voor meer informatie hierover.

Reacties

Bekend is vanouds de 'lachende Democritus', op wie Spinoza ook zelf zinspeelt in brief 30 met "als die beroemde spotter nog leefde". Ook heb ik ooit in China een fantastisch beeld gezien van de 'lachende Boeddha'. Maar een lachende Spinoza, dat is nieuw voor mij.

Ernstig gemeend? Dit is toch gewoon een portret van Henriette Boas? Of heb ik iets gemist?

Herman, knap gezien. Je verklaart hiermee mijn onbegrip dat dit plaatje door 't NIW in '79 werd gebracht als de foto van het 'Spinoza-borstbeeld' dat zed uit Israel ontvangen hadden. Ik vond het al een zeer merkwaardig plaatje en verklaarde het voor mezelf als een foto van een soort voorstudie van hoe de kunstenaar zich het te maken Spinoza-beeld voorstelde o.i.d.. maar inderdaad, dit is Miss Biss herself, Henriette Boas.
Ik ga de foute inscriptie nu weghalen, maar zal het plaatje laten staan. En ik zal een link naar het kranteartikel toevoegen.