Weer een boek van Kolakowksi
In de loop van de tijd worden telkens 'nieuwe' boeken van Leszek Kolakowski (1927-2009)uitgegeven, doordat verspreide opstellen, vaak niet eerder in het Engels vertaald, aan het Angelsaksische publiek worden voorgelegd. Over The Two Eyes of Spinoza (2005) schreef ik enige blogs (zie zoekvenster) .
Een tijdje geleden had ik het uitkomen van dit boek gesignaleerd, maar dat nog niet in een blog gedaan. Een mooie review, "Why Kolakowski Matters", dat vandaag verscheen op Frontpage Magazine van iemand die kennelijk net zo weg is van Kolakowski als ik ben, Vladimir Tismaneanu, geeft mij aanleiding op dit boek (dat ik niet las) te wijzen. Het review geeft een impressie van het boek zelf, maar plaatst dit mooi in de biografie en eerdere werken van de van origine Poolse filosoof.
Leszek Kolakowski, Is God Happy? Se
lected Essays. Basic Books, 2013 - 237 pp ISBN 9780465075744 [books.google] Zijn dochter Agnieska Kolakowska bracht weer een aantal verspreide teksten bijeen, die ze vertaalde en van een inleiding voorzag. Uit die inleiding haal ik deze passage:
"His [Leszek Kolakowski’s] PhD in 1953 had been on Spinoza. His book on Spinoza, Freedom and Antinomies of Freedom in the Philosophy of Spinoza [Warschau, 1959, recent heruitgegeven, maar nooit vertaald] was an analysis of all the aspects — moral, metaphysical, anthropological, political and cognitive — of Spinozan freedom, its limits and the insuperable contradictions in which Spinoza's idea of freedom was entangled. Some of the topics which had been central there are also an important theme in his later writings: Spinoza's conception of philosophy as the study of man and the nature and limits of freedom and toleration. He wrote of Spinoza's philosophy as an attempt '... to interpret classical problems of philosophy as problems of a moral nature, to reveal their hidden human content; in other words, to present the problem of God as a problem of man, the problem of heaven and earth as a problem of human freedom', and saw his metaphysics as 'a search for man's place in the world, a place he must find in order to be able to live without despair, bitterness or false hopes'. In particular the vast annals of the conflict between faith and reason in religious thought — of the 'emancipation of faith from reason and of reason from faith' and of the various attempts to reconcile the two — were a subject to which he returned in a variety of different contexts, historical, religious and political. It is, of course, in the context of the Augustinian theory of Grace and predestination, a prominent theme in his book on Pascal and the Jansenists, God Owes us Nothing. The present volume includes a short essay on Pascal, in dialogue font, entitled 'An Invitation from God to a Feast'."
* * *
Alleen in het hoofdstuk "Crime and Punishment" wordt Spinoza even gememoreerd in dit boek, waar we lezen:
“None of the practical reasons offered for punishment seem to require the notion of responsibility, at least if this notion implies freedom of choice. One may always argue, like Spinoza, that such a notion is irrelevant: do we not kill poisonous snakes without asking whether they enjoy liberum arbitrium, or even if we are certain that they do not? Do we not remove a stone from the road when it impairs our movement? On this view, punishing criminals does not differ from these sorts of practical measures.”* * *
Toevoeging 8 september 2013
Groot artikel van John Connelly over Kolakowski dat in The Nation (gedrukte versie) op 23 september 2013 zal verschijnen, maar dat op 7 september 2013 al op de website verscheen: Jester and Priest: On Leszek Kolakowski -
How the great Polish philosopher went from being an anticlerical scourge to an apostle of John Paul II. [Hier]
Fraaie zin:
The “Absolute can never be forgotten,” for God is “present even in our rejection of Him."
