Karl Löwith (1897 – 1973) "Spinoza. Deus sive natura"

Deze in München geboren Duitse filosoof, protestant, maar van joodse afkomst, was student bij Heidegger. In 1928 ‘habiliteerde’ hij bij Heidegger met Das Individuum in der Rolle des Mitmenschen. Löwith moest Duitsland verlaten vanwege het Nationaal-Socialistische regime, en in 1933 hielp Heidegger hem aan een fellowship in Rome, waar hij van 1934 tot 1936 woonde.*) In 1936 trok hij naar Japan, dat hij wegens de alliantie van Japan met het Derde Rijk in 1941 verliet voor de VS. In 1952 keerde hij terug naar Duitsland en werd op voorspraak van Gadamer benoemd tot professor in de filosofie in Heidelberg, wat hij bleef tot zijn emiritaat in 1964.

Het meest bekend werd hij met Von Hegel zu Nietzsche, waarin hij de neergang van de Duitse Klassieke filosofie beschrijft, en Weltgeschichte und Heilsgeschehen. Zur Kritik der Geschichtsphilosophie, waarin hij de problematische relatie tussen theologie en geschiedenis aan de orde stelt. Hij ziet een tweespalt tussen de antieke cyclische geschiedenisopvatting en het joods-christelijke geschiedenisbegrip dat eschatologisch, profetisch en teleologisch is. Hij behoort tot degenen volgens wie het secularisme in een dialectische beweging direct voortkwam uit de religieuze traditie.

In een tekst van Theo H. Zweerman kwam ik het volgende citaat van Löwith over Spinoza tegen. Voor K. Löwith heeft de geschiedenis van de moderne filosofie zijn culminatie in Spinoza. Hij schetst Spinoza's filosofie als een naturalisme:

  

"Nur wenige haben in unserer Zeit die Grösse Spinozas begriffen, die darin liegt, dass er mit einer fast übermenschlichen, wenn nicht unmenschlichen Absage an menschliche Schwäche der einen Natur aller Dinge ihre Wahrheit zurückgab."

K. Löwith: Gott, Mensch und Welt in der Metaphysik von Descartes bis zur Nietzsche. Göttingen, 1967, p. 250.
[Daarin hoofdstuk "Spinoza: Deus sive natura", 197-251]

Citaat aangetroffen in: Theo H. Zweerman: Spinoza en de hedendaagse kritiek op het humanisme als ideologie. Mededelingen XXXIV vanwege Het Spinozahuis. Brill, Leiden, 1975, p. 19 eindnoot 16 [books.google].

Zweerman noteert bij het citaat: De woorden "übermenschlich" en "unmenschlich" zinspelen op woorden van Goethe, welke Löwith reeds geciteerd had op p. 201

In Italië is dat hoofdstuk apart uitgegeven: Karl Löwith "Spinoza. Deus sive natura". Donzelli Editore, Roma 1999

*) Zie hier PDF met de Engelse vertaling van twee bladzijden uit Karl Lowith, Mein Leben in Deutschland vor und nach 1933 (Stuttgart: Metzler Verlag, 1986) 56-58 - een terugblik van Löwith op een bezoek dat Heidegger in 1936 aan Rome bracht om er een lezing over Hölderlin te geven. Ze hadden een ontmoeting met elkaar, waarbij Heidegger zijn swastika-speld bleef dragen.

 

VoorkantKarl Löwith: Meaning in history. Phoenix books. University of Chicago Press, 1957

Hierin niets over Spinoza, terwijl als je het thema ziet...

"Modern man sees with one eye of faith and one eye of reason. Consequently, his view of history is confused. For centuries, the history of the Western world has been viewed from the Christian or classical standpoint—from a deep faith in the Kingdom of God or a belief in recurrent and eternal life-cycles. The modern mind, however, is neither Christian nor pagan—and its interpretations of history are Christian in derivation and anti-Christian in result. To develop this theory, Karl Löwith—beginning with the more accessible philosophies of history in the nineteenth and eighteenth centuries and working back to the Bible—analyzes the writings of outstanding historians both in antiquity and in Christian times."

___________________

Het boek van Richard Wolin, Heidegger’s Children, bespreekt: Hannah Arendt, Karl Lowith, Hans Jonas en Herbert Marcuse

de.wikipedia

Mooi overzichtsartikel op Goethe Institut: German, Jew, Philosopher – Karl Löwith

spinoza | 24-04-2011 | 22:48 | Link | Reacties (0)