Blogse stopt: einde van spinoza.blogse.nl
U heeft het een hele poos zonder nieuwe blogs moeten doen: ik was wegens ernstige ziekte (waarover het m.i. geen zin heeft hier uit te wijden) niet in staat te typen, te mailen en te bloggen. Ik vrees dan ook dat ik vele bezoekers ben kwijtgeraakt. Voor hen die deze maand nog eens kijken of spinoza.blogse weer actief is, heb ik een vevelende mededeling.
Net nu ik enigszins ben opgeknapt en van plan ben geleidelijkaan (zelfs vanuit het ziekenhuis) het werken aan dit Spinozablog weer op te pakken, lees ik de volgende mededeling van de provider van Blogse:
Lees verder...Algemeen bericht
***Stan Verdult kan voorlopig niet reageren op berichten of reacties op deze blog***
***Stan Verdult will not be able /until further notice/ to react on messages on this blog***
Bookface van Emile Jaensch met Spinoza
Emile Jaensch bezocht een dag of tien geleden het Spinozamuseum in Rijnsburg en maakte er deze fraaie boekface met Spinoza op de cover van Het Raadsel Spinoza van Irvin Yalom [cf.]:
Café Spinoza
Juffé had wellicht de smaak van Spinoza te pakken gekregen...
Eergisteren verscheen een mogelijk eerste korte recensie [cf.]
caute-zegel best veel als tattoo gebruikt
Op je schouder zoals Leon Kuunders [cf. blog] deed, of op je bovenarm, waar Shannon Dea hem liet plaatsen [cf. blog], mooi en fraai, maar op je been, zoals deze caute-tattoo van Luis PB [cf.]... ik twijfel of ik dat nou wel zo'n goede plaats vind... De tattoo zelf blijft wel fraai.
Op komst: de grote boekenroof van de nazi’s
Anders Rydell, Degrote boekenroof: een zoektocht naar Europa's verdwenen bibliotheken
verschijnt april Bij Atlas [cf.]
Het gaat om een vertaling uit het Zweeds: Boktjuvarna: Jakten på de försvunnabiblioteken. 2015 [books.google]
Lees verder...
Spinoza-beeld van Noah [van] Weers

Column Steven Nadler over "Wilders vs. Spinoza"
N.a.v. de verkiezingscampagne en de uitslag heeft Nadler vandaag een column of blog over Geert Wilders, die hij vergelijkt met Spinoza's tijdgenoot, de calvinististische theoloog Gijsbert Voet (Gisbertus Voetius), Hij wijst op Spinoza's arguments against a politics of fear. Aanbevolen.Recensie in Trouw van Schuyt's Spinozaboek

Een Spinoza-special van 40 jaar geleden
In het blog van 19-06-2011 reconstrueerde ik een overzicht van: "De herdenkingen van Spinoza's 250e sterfdag in 1927." Voor de herdenking van zijn 300e geboortedag in 1932 heb ik dat niet meer gedaan.
Ook voor 1977 (300e sterfdag) heb ik dat niet gedaan; wel bracht ik een aantal sprokkels. In 1977 werd op vele plaatsen in de wereld de 300e sterfdag van Spinoza herdacht. Door de Universiteit van Amsterdam werd bijvoorbeeld een grote Spinoza-tentoonstelling ingericht: Herdenkingstentoonstelling 1977 Wie was Spinoza? [cf.]. Er werden conferenties gehouden. En er kwamen publicaties. Eén daarvan was Speculum Spinozanum 1677-1977, waarvoor Siegfried Hessing de redactie voerde en bijdragen vanuit de hele wereld inzamelde. [cf.]
Toen ik gisteren het blog “Paul Kashap redigeerde als eerste een verzamelbundel met artikelen over Spinoza” aanvulde, ontdekte ik dat The Southwestern Journal of Philosophy, Vol. 8, No. 3, SPINOZA ISSUE (FALL, 1977) speciaal aan Spinoza was gewijd. Dit houd ik voor de geschiedenis van het spinozisme hier even vast.
Piratenpartij kaapt ook Spinoza
Béatrice Longuenesse op de Spinoza Leerstoel 2017
Sinds 1995 benoemt de afdeling wijsbegeerte van de Universiteit
van Amsterdam iemand op de Spinoza Leerstoel. Een belangrijke taak van de
leerstoelhouder is het geven van twee Spinoza Lezingen. The Spinoza Lectures
are given by high-profile thinkers of our time. They are intended for a wide
audience that would like to keep abreast of current developments in philosophy.
Dit jaar is Béatrice Longuenesse voor de Spinoza Leerstoel
gevraagd.
Béatrice Longuenesse is Silver Professor of Philosophy at
New York University and a fellow of the American Academy of Arts and Sciences.
She studied philosophy at the Ecole Normale Supérieure (Paris, France), the
University of Paris-Sorbonne and, as a visiting student, Princeton University.
She taught at Paris-Sorbonne, the Ecole Normale Supérieure, the University of
Besançon and the University of Clermont-Ferrand before joining the philosophy
department at Princeton University in 1993. She left Princeton for NYU in 2004. Ze bestudeerde en schreef vooral over Hegel en Kant. [NYU, wiki], o.a.
Béatrice Longuenesse, HEGEL’S CRITIQUE OF METAPHYSICS [Hegel et la Critique de la Metaphysique
[Librairie Philosophique] J. Vrin, Paris, 1981] translated by NICOLE J. SIMEK.
Cambridge University Press, 2007 [PDF]
Zij geeft de twee Spinoza Lectures op 11 mei en 9 juni 2017.
‘Graat-Spinoza’-schilderij een jaar op internet
Momenteel is er weer een Tefaf. Dat doet mij terugdenken aan
een jaar geleden, toen ik op 17-03-2016 met het blog
kwam: Spinoza op de TEFAF - met als ondertitel Ecce Spinoza [1]
Ik denk niet dat het ‘Graat-Spinoza’-schilderij er nu weer
hangt. Kunstzalen A. Vecht heeft Stand 149 met als omschrijving: Sculptures and
works of art, glass and ceramics, Impressionist and modern paintings [cf.]; daar past een aan Barend Graat toegeschreven schilderij uit 1666 niet bij.
Na het eerste volgde direct een aantal volgende enthousiaste
blogs over dit schilderij, maar toen sloeg – hoe meer ik ermee bezig was - de
twijfel toe en kwam ik nog diezelfde maand met het blog van 31-03-2016:
Kaddisj voor een "Graat-Spinoza"-schilderij… Ik nam afstand.
Theo Loevendie schreef zijn memoires
In NRC vandaag een interview van Mischa Spel met componist Theo Loevendie (86) n.a.v zijn memoires die bij Amsterdam University Press [AUP] zullen verschijnen: ‘Ik heb een avontuurlijk leven geleid’.
Spinoza komt in het stuk niet in voor, behalve dan dat Loevendie tijdens de repetitie ewn uitvoering van zijn Spinoza-opera (2014) blokfluitvirtuoos Erik Bosgraaf leerde kennen met wie een goede samenwerking tot stand kwam, waaruit o.a Nachklang voortkwam, een concert voor blokfluit en barokorkest, waarmee Erik Bosgraaf met Holland Baroque deze week op tournee gaat. Zie
Perfect Strings - Holland Baroque meets Theo Loevendie
Holland Baroque vroeg Theo Loevendie een nieuw blokfluitconcert te schrijven. Dat werd Nachklang.
In Loevendies Memoires van een componist, zal er wel meer aandacht voor Spinoza komen. Bij AUP is nog niets te vinden over de verschijning ervan.
De Dijns eigenzinnige, dissidente stem in het politieke debat
Vandaag heeft Trouw een recensie van Hannah van Binsbergen van het dit jaar uitgekomen boek van Herman De Dijn, Drie vormen van weten. Over ethiek, wetenschap en moraalfilosofie. Uitgeverij Polis / Pelckmans, 2017. De recensie laat zich vrij lezen want "Trouw.nl is vernieuwd. Ter kennismaking mag u nu gratis onze artikelen lezen."
De Radicale Verlichting opnieuw bekeken
Eind vorige maand, d.w.z. een week geleden, verscheen het boek waarover ik een jaar
geleden [blog van17-2-2016] mij afvroeg “Wordt het nog wat met The
Ashgate / Routledge Companion to the Radical Enlightenment?”
Een tweet bracht mij ervan op de hoogte, waarna ik de tweet van de uitgever zag en een tweet van
een van de auteurs van
Steffen Ducheyne (ed.), Reassessing the Radical Enlightenment. Routledge, 21-2-2017 n- books.google [Paperback: 9781138280045 £29.99]
Reassessing the Radical Enlightenment comprises fifteen new
essays written by a team of international scholars. The collection re-evaluates
the characteristics, meaning and impact of the Radical Enlightenment between
1660 and 1825, spanning England, Ireland, the Dutch Republic, France, Germany
and the Americas. In addition to dealing with canonical authors and celebrated
texts, such as Spinoza and his Tractus theologico-politicus, the authors
discuss many less well-known figures and debates from the period. Divided into
three parts, this book:
* Considers the Radical Enlightenment movement as a
whole, including its defining features and characteristics and the history of
the term itself.
* Traces the origins and events of the Radical Enlightenment,
including in-depth analyses of key figures including Spinoza, Toland, Meslier,
and d'Holbach.
* Examines the outcomes and consequences of the Radical
Enlightenment in Europe and the Americas in the eighteenth century. Chapters in
this section examine later figures whose ideas can be traced to the Radical
Enlightenment, and examine the role of the period in the emergence of egalitarianism.
This collection of essays is the first stand-alone collection of studies in
English on the Radical Enlightenment. It is a timely and comprehensive overview
of current research in the field which also presents new studies and research
on the Radical Enlightenment.
De TOC geeft een gedetailleerder beeld:
Lees verder...Rijnsburg krijgt kunstwerk met tekst van Spinoza
Wie meent dat Rijnsburgers niets met Spinoza hebben, heeft
het mis.
In de (tamelijk recente, cf.) Rijnsburgse
wijk Westerhaghe komt een kunstwerk, De Cirkel: een hekwerk met een tekst van
Spinoza. Bewoners van die wijk hebben hun keuze voor het kunstobject in hun
buurt gemaakt. Van drie ontwerpen kreeg het kunstwerk De Cirkel driekwart van
de stemmen. De gemeentelijke kunstcommissie heeft dit idee uitgewerkt.
Het kunstwerk bestaat uit twee halve cirkels, die samen één
cirkel vormen. De cirkel staat symbool voor het oneindige; de boom in het
midden van de cirkel staat symbool voor het voortzetten van energie. De boom
haalt zijn energie uit de aarde en de lucht en geeft deze energie aan ons door
in de vorm van zuurstof. De kunstenaar en de gemeente stemmen het soort boom nog
met elkaar af.
De tekst van Benedictus de Spinoza, die zelf op de grens van
het huidige Westerhaghe heeft gewoond, luidt: ‘De harten wint men door liefde en
edelmoedigheid, niet door wapens’ en staat symbool voor de diversiteit in de
wijk en voor saamhorigheid. [Cf. en cf.]
Of de vIndplaats erbij vermeld wordt, staat niet in de berichten,
maar die is: Ethica deel IV, Caput
XI:
Animi tamen non armis, sed amore et generositate vincuntur.
Spinoza's Vision Redux
Een herhaling waard - méér info in dit blog van 12-10-2012
Interessante inleidende essays op conferentie "Spinoza and Modern Jewish Philosophy"
In het blog van 23-12-2016: “Spinoza betekent veel voor nogal wat joodse Amerikanen” gaf ik informatie over een internationale conferentie over “Spinoza and Modern Jewish Philosophy”, georganiseerd door Michael Rosenthal, die op 21 en 22 mei 2017 zal worden gehouden. Zie ook deze recente tweet en hier het progamma. Inmiddels zijn op de website van de organisator enige korte inleidende essays geplaatst [cf.]:
van Steven Nadler: over Spinoza on the Divinity of Scripture [Cf.]
van Daniel Schwartz: Should the Ban on Spinoza Be Lifted? [Cf.]
van Michael A. Rosenthal: Prophets at War: Hermann Cohen and German Jews in the First World War. [Cf. Een aanrader.]
Een nieuw geloof? Geloof het of niet: filosoof word je in één dag.
Voor € 140,00 en deelname aan de cursus die filosoof en theoloog Lammert Kamphuis geeft van Vrijdag 7 april 2017 van 19:00 tot 21:30 en zaterdag van 10:00 tot 16:30 in The School of Life, Herengracht 215, Amsterdam word je, zo wordt beloofd, Filosoof in 24 uur! [cf.]
Spinoza wordt in het wervingstekstje niet genoemd, maar het plaatje ter illustratie belooft ook hem...
Spinoza op de markt

Michel Meissen's historische Spinoza-monoloog
Van de uitvoering van Michel Meissen's 'De waarheid is naamloos. Leven en denken van Benedictus Spinoza’ door Hans Peter Ligthart, begeleid door luitspel van Earl Christy, werd op de website van 't Historisch Theater een foto- en video-impressie geplaatst.
Ook in 2017 zal de monoloog nog enige malen worden opgevoerd.
Spinoza’s denken over oordelen en willen
Martin Lin [cf. dit blog en ook ditblog], bracht zijn in 2004 gepubliceerde artikel “Descartes
and Spinoza on Judgment” onlangs naar academia.edu. De locatie staat er niet in of bij vermeld,
maar die is te vinden in zijn CV en dan blijkt het om een bijdrage te gaan aan: Antonella
Del Prete (ed.), Il Seicento e Descartes:
Dibattiti cartesiani. Florence: Le Monnier Universita, 2004, 269-291 [cf.]
Ik neem hier zijn samenvatting:
I argue that Spinoza’s theory of judgment is, despite important differences,
more Cartesian than is sometimes supposed. In particular, Spinoza's theory of judgment
agrees with Descartes in that they both ascribe an important role to the will
in judgment. This emphasis on the will unites Descartes and Spinoza against the
traditional conception of judgment according to which judgment concerns the
logical form of thought and involves no psychological act. Despite this
important similarity Spinoza adapts Descartes' theory of judgment in order to
render it compatible with his naturalism and parallelism by identifying will
with intellect. I conclude by considering a problem case for Spinoza’s theory
of ideas: sense perception.
Vooral Spinoza’s (enigszins kort door de bocht gestelde) vereenzelviging
van wil en intellect maakt Lin in dit artikel goed duidelijker. Een fundamenteel
artikel waar veel van op te steken valt; goed dat het uit die toch wat ‘obscure’
vindplaats tevoorschijn werd gehaald. Voor mij was verrassend met de neus op ’t
feit gedrukt te worden dat ook voor Spinoza oordelen om een wilsact vragen
(bevestiging, ontkenning of opschorting), juist ook waar die volgens hem al in
een idea zelf te vinden zijn. Spinoza's meest originele bijdrage aan de
filosofie van de geest is immers het idee dat (ook) de geest gestuurd wordt
door natuurwetten (cf. ook de automa
spirituale in de TIE, II/32).
Welke plaats bezet Spinoza in de kritisch-wetenschappelijke Bijbelstudie?
Daar ik voor de Spinoza Kring Limburg komende maand het 7e hoofdstuk van de TTP, waarin Spinoza zijn methode van Bijbelexegese beschrijft, zal behandelen, was ik geïnteresseerd in de doorwerking van zijn aanpak op de latere zgn. kritisch-wetenschappelijke Bijbelstudie: Hoe was de receptie van Spinoza´s Bijbelkritiek?
Otfried Höffe, onder wiens
redactie verscheen Spinoza: Theologisch-politischer Traktat [Berlin:
Akademie Verlag, De Gruyter, 2014] schreef in het slothoofdstuk, “Ausblick:
Eine vorläufige Einschätzung”:
“Einige Spinoza-Freunde sehen im Traktat die „Geburtsurkunde
der historisch-kritischen Bibelwissenschaft" (Gawlick 1976, XXV). Damit
überschätzen sie dessen Innovation, denn unter den Philosophen darf man Hobbes
mit seinem Leviathan, auch mit De cive nicht vergessen. Zudem gibt es
eine ältere, nicht von Philosophen unternommene Schriftkritik. Ohne Zweifel
aber gehört der Theologisch politische
Trakte zu den frühen, überdies bedeutsamen Beiträgen der
historisch-kritischen Bibelwissenschaft. Und fraglos bewundernswert ist, wie
gründlich und in der Regel umsichtig Spinoza seine Vorschläge und deren Argumente
entwickelt, obwohl er bloß auf wenige der bald darauf selbstverständlichen
Hilfsmittel zurückgreifen kann.
Spinozas Überlegungen teilen allerdings das Schicksal aller historisch-kritischen Wissenschaften: Sobald neues Material auftaucht oder sich die Methoden verfeinern, gelegentlich aber auch nur wegen eines zweiten, umsichtigeren Blicks sind viele Aussagen sachlich überholt, heute daher nur noch von wissenschaftsgeschichtlicher Bedeutung. Dieser Umstand ist ambivalent. Er zeigt nämlich, wie stark die Entwicklunt mancher Wissenschaft, zumal deren Anfänge, von Philosophen mitgeprägt sie sich dann aber davon löst. Auch muß man sich fragen, warum ein Philosoph. hier Spinoza sich so stark auf nicht genuin philosophische, vielmehr einzelwissenschaftliche Aufgaben einläßt.” [p. 249]
In zekere zin een klassieker in dit veld is intussen de dissertatie van
Travis L. Frampton, Spinoza
and the Rise of Historical Criticism of the Bible. Bloomsbury Publishing, 2007 – books.google
Jaarlijkse aandacht voor Spinoza in Mundo Pensante
Volgende week is er in Sao Paulo weer een Spinoza-cursus in Mundo Pensante. [Cf.]
Elk jaar geeft Amauri Ferreira zo'n cursus. Cf. de blogs van 09-01-2014 en van 05-07-2015. In 2016 was die er waarschijnlijk ook, maar heb ik het signaleren wellicht even overgeslagen. En inderdaad, zo blijkt, ook toen was er weer een Curso de Filosofia: Corpo, pensamento e liberdade em Spinoza, Nietzsche, Bergson e Deleuze com Amauri Ferreira no Mundo Pensante, 04. juli 2016, São Paulo [cf.].
Sommige van Amauri Ferreira´s lezingen zijn op soundcloud geplaatst.
Was u al eens in het Spinozamuseum in Rijnsburg
In een tweet beveelt De Literaire Toerist een bezoekje aan aan het Spinozahuis in Rijnsburg. Dit blog geeft dat even door en voegt daaraan toe dat op deze site info over adres, openingstijden e.d. te vinden is.
"Indrukken zijn opmerkelijk volhardend" - een carnavalsoverweging
Terwijl van buiten de geluiden van de caranavalsslagers versterkt tot mij doordringen, schrijf ik dit bijpassend blog.
Morgen 27 febr. 2017 verschijnt in The New Yorker dit artikel van Elizabeth Kolbert over hoe redelijk lijkende mensen vaak volstrekt onredelijk zijn, onder de titel “That’s What You Think.” Vandaag verschijnt het op hun website met de titel
WHY FACTS DON’T CHANGE OUR MINDS. New discoveries about the
human mind show the limitations of reason.
Het sluit m.i. mooi aan op het blog van 12-02-2017 “Spinoza gaf 350 jaar geleden al een verklaring voor 'alternatieve feiten'”. En zoals de illustratie van Gérard DuBois laat zien, past het sowieso goed bij Spinoza’s denken over hoe we in onze gedachten in slavernij gebonden zijn.
Spinoza komt uiteraard niet in dat artikel voor. Elizabeth Kolbert bespreekt enige recente boeken met rapportages over sociaal-psychologische en cognitieve studies naar onze voorkeur voor bevestiging van onze indrukken en oordelen, over onze “hypersociabiliteit”, onze afhankelijkheid van andere geesten. Interessant om kennis van te nemen.
Lees verder...Spinoza’s vermeende 'Atheïsme'
Een paar dagen geleden gaf Yitzhak Y. Melamed een lezing in het kader van drie lezingen in de zgn. Jacob Perlow Series at Skidmore College: Three lectures on Baruch Spinoza (1632-1677)
His life, his philosophy, and the relation of both to Judaism. [Cf. & cf.]
Twee lezingen, van Michael Della Rocca en Hasana Sharp, volgen nog in maart. Het is aardig om kennis te nemen van de korte samenvattingen van die inleidingen. In die van Yitzhak Y. Melamed over "Spinoza’s ‘Atheism'" kan ik mij geheel vinden (komt overeen met blogs die ik schreef in verzet tegen Spinoza als atheïst zien).
The charge of atheism was brought against Spinoza by both his Christian contemporaries, and many of his eighteenth century readers (such as, F.H. Jacobi). In our times, Spinoza became a cult figure in certain circles due to his alleged atheism. In my paper, I will argue that Spinoza deserves neither the praises nor the condemnations bestowed upon him, and that the view of Spinoza as an atheist relies on a narrow minded conception of the divine in anthropomorphic terms. Relying on an analysis of both the TTP and the Ethics, I will argue that the chief claims of both works are unintelligible under the assumption of Spinoza’s atheism. I will further argue that the textbook version of the so-called “orthodox conception of God” (whose existence Spinoza denied) is an instance of conceptual colonialism, i.e., the uncritical application of the categories of a hegemonic culture (in this case, Western Christianity) on marginal cultures (here: Rabbinic thought).
Spinoza's tragic resources [?]

Zijn eerste boek, waaraan hij nu de laatste hand legt wordt
Interview met rabbijn Nathan Lopes Cardozo in NIW
Deze week verschijnt in het NIW een interview met Nathan Lopes Cardozo, die wordt beschouwd als een van de grootste joodse denkers van onze tijd. Ook is hij een rabbijn die de controverse niet schuwt. Omdat het oorspronkelijke interview veel langer was en er onvoldoende ruimte was, publiceert het NIW het hele interview heden op de website. De niet in de printversie van het NIW geplaatste passages staan in rood aangegeven. De rabbijn gaat onder meer in op de toekomst van Joods Nederland. Een gesprek over de halacha, vader-Joden, homoseksualiteit, nieuw jodendom, godsbesef en Spinoza.
Juist het gedeelte waarin hij over Spinoza en de ban spreekt, verschijnt alleen op de website. Die passage neem ik hierna over.
Lees verder...