Resa von Schirnhofer (1855 - 1948) promoveerde op Spinoza – voor de vrouwenrechten!
_von_Schirnhofer_1892.png)
Zij was een kennis van Malwida von Meysenbug en Elisabeth
Nietzsche en bracht enige keren een aantal dagen door met Friedrich Nietzsche.
Op zijn uitnodiging bezocht ze hem in 1884 in Nice. Over haar ontmoeting met
Nietzsche in Zürich schreef ze in haar herinneringen "Vom Menschen
Nietzsche": "Zum letzten Mal sprach ich Nietzsche am 6. Mai 1887 als
er zu meiner Freude des Vormittags bei mir erschien." [Cf.]
Resa (Therese) von Schirnhofer was in Oostenrijk geboren, maar ging in 1882 naar Zürich als vrouwelijk pionierend student, daar vrouwen in die stad op de universiteit werden toegelaten. In januari 1889 promoveerde ze aan de universiteit van Zürich op:
Resa von Schirnhofer, Vergleich zwischen den Lehren Schelling's und Spinoza's. Zürich : Zürcher & Furrer [Dr.], 1889. - 85 pp. - Zürich, Univ., Diss., 1889
Haar dissertatie staat op Scholars Portal Books gedigitaliseerd; en is ook te vinden bij archive.org.
Haar korte curriculum vitae verscheen aan het eind van haar dissertatie [k.k is de afkorting voor "kaiserlich-königlich"]:
"Ich, Resa von Schirnhofer, bin geboren im Jahre 1855
zu Krems, Niederösterreich. Meine Eltern sind der k. k. Statthaltereirath a. D.
Wilhelm Ritter von Schimhofer und Therese von Schimhofer geb. Scharinger.
Nachdem ich den ersten Unterricht an den Schulen zu Znaym, Mähren, und Steyr,
Oberösterreich, genossen und nachher zwei Jahre Zögling im k. k.
Civil-Mädchen-Pensionat zu Wien gewesen, widmete ich mich während einiger Jahre
theoretischen und practischen Kunststudien an der Kunstschule des k. k. Museums
zu Wien. Im Herbste 1883 legte ich am Linzer k. k. Staatsgymnasium mein
Maturitätsexamen ab und studirte dann mit Unterbrechung eines Jahres, das ich
in Paris zubrachte, an der philosophischen Facultät der Zürcher Hochschule, von
der ich nach bestandener Prüfung im Januar 1889 zum Doctor promovirt
wurde."
Haar promotoren waren de professoren Dr. Avenarius en Dr. Kym. Over Avenarius had ik op 11 april 2013 een blog.
Ze schreef in 1937 haar herinneringen aan Nietzsche: "Vom Menschen Nietzsche". Deze werden, geredigeerd en ingeleid door Hans Lohberger, gepubliceerd in: Zeitschrift für philosophische Forschung. Meisenheim am Glan, A. Hain, Heft 22, 1969, pp 250-60 en 441-58 onder de titel Friedrich Nietzsche und Resa von Schirnhofer.”
Thomas H. Brobjer veronderstelde in zijn Nietzsche's philosophical context: an intellectual biography [2008], waarin hij vanaf p. 77 uitgebreid de bronnen van Nietzsche kennismaking met en kennis van Spinoza naging:
"Another possible stimulus for Nietzsche's interest in Spinoza in the last year or two before 1889 could have been Resa von Schirnhofer (1855-1948), whom Nietzsche met and socialized with in 1884 and later, and who wrote a doctoral disseration on Spinoza titled Vergleich zwischen den Lehren Schelling's und Spinozas (Comparison between Schellings and Spinoza's Teachings), vi+85 pages, which she defended on January 26, 1889. At least we know that Nietzsche showed an interest in her work and in June 1888 asked how it was progressing.” [books.google]
Zij doctoreerde omwille van de vrouwenrechten!
When Nietzsche asked Resa why she intended to get a doctorate, "I
explained that I set little importance on the title for myself, but in the
interest of women’s rights I did not want to leave the university without
having gotten the degree.” In letters to her Nietzsche’s sister Elisabeth she
writes that “she never married because she would have imposed two requirements:
great love from her partner and the provision of affluent circumstances. She
says that as it is usually impossible to have both of these in bourgeois
marriage, she soon resigned herself to not marrying at all.” [Van hier]
_____________
Haar bovenste foto is een uitsnede uit een foto, gemaakt in 1892 in het Laboratorium in Freiburg van Hugo Münsterberg (1863 - 1916) [Cf.] - deze portretfoto van haar breng ik voor het eerst naar internet. De foto daaronder is van hier.
Zie verder de paragraaf "Resa von Schimhofer (1855-1948)" in: Carol Diethe, Nietzsche's Women: Beyond the Whip. Berlin; New York: Walter de Gruyter, 1996, 90-95 - books.google
