Spinoza hoeft niet als 'Boeddha van de lage landen' gezien, maar parallellen lijken er wel te zijn

Dôgen KigenBijna een jaar geleden, op 7 februari 2014, had ik een blog over "Spinoza en de Boeddhanatuur naar Masao Abe's uitleg van Dogen Kigen (1200–1253)". Naar aanleiding daarvan had ik contact met Stefan van Weers, student aan de VU Master Theology & Religious Studies, specialisatie “Teaching Religious Diversity”. Hij was enthousiast over dat blog dat precies zijn twee interesses raakte: (zen)boeddhistische filosofie en westerse filosofie, i.h.b. Spinoza. Hij stuurde mij een eerste klad toe van een vergelijkende studie waaraan hij werkte –precies over die tekst van Masao Abe. Ik vroeg of ik die in het vervolg op dat blog mocht publiceren, maar hij wilde zijn stuk liever definitief afwerken en daarna mocht ik het publiceren.

Welnu inmiddels heeft hij zijn premasterscriptie met goed gevolg afgerond én vandaaruit een artikel in het 4e kwartaalnummer 2014 van Tijdschrift voor Filosofie gepubliceerd gekregen. Nu acht hij de tijd rijp om zijn stukken verder te verspreiden, wat ik bij deze graag doe.

In zijn stuk waagt hij zich aan een kritische studie van de wijze waarop Masao Abe (1910 -­ 2006), een van de filosofen van de Japanse Kyotoschool, een comparatieve studie wijdde aan centrale concepten van Dôgen (1200 -­ 1253), filosoof uit de zenrichting van het mahâyânaboeddhisme, en de filosofie van Spinoza (1632 -­ 1677): n.l. het concept Boeddhanatuur van Dôgen enerzijds en het concept God–Substantie–Natuur van Spinoza anderzijds.

Het komt er wat Stefan van Weers betreft op neer dat Masao Abe tot een sterker verschil tussen beide concepten komt door het substantie-concept van Spinoza niet treffend en scherp genoeg te pakken. In feite lijkt hij Spinoza twee verschillende substantie-noties toe te dichten. Volgens Van Weers lijken de overeenkomsten tussen Spinoza en Dôgen dus sterker. En hij doet een pleidooi dat meer van dit soort vergelijkende studie tussen Spinozisme en Boeddhisme wordt gedaan. Mede daarom wil hij zijn aanzet graag verder verspreiden.

Ik heb zijn artikel met grote interesse gelezen en breng het via dit blog graag verder:  

De titel van zijn Premasterthese luidt: "Dôgens Boeddhanatuur en Spinoza’s Substantie/God/Natuur: Een evaluatie van de vergelijking door Masao Abe" [hier het PDF]

De titel van zijn TvF-artikel luidt: "Spinoza’s God–Substantie–Natuur en Dôgens boeddhanatuur: een evaluatie van Masao Abe’s comparatieve studie" [hier het PDF]

_______

Dôgen dient gelezen te worden niet met een accent circonflexe op de o, maar met een streepje erop. Dat krijgt blogse echter niet voor elkaar. Hetzelfde geldt voor mahâyânaboeddhisme.

__________________________________________________

Toevoeging. Op 26 juli 2015 verscheen van zenpriester en psychotherapeut Seth Zuihô Segall een uitgebreide blogtekst: "Dogen, Spinoza, and Whitehead." [Cf.]

Reacties

Beste Stan, zeer bedankt voor het beschikbaar stellen van je blog voor het delen van mijn scriptie en artikel. Er is bij mijn weten bijzonder weinig aandacht geweest voor comparatieve studie naar Spinoza en Boeddhisme. Iets wat mij verbaast, maar vooral ook uitdaagt tot nader onderzoek. Uiteraard houd ik me aanbevolen voor commentaar, kritiek en wellicht ook (literatuur-)suggesties.

Hierbij meld ik even bij dit blog dat
Soraj Hongladarom (Chulalongkorn University in Bangkok Thailand) een paper schreef "Spinoza and Buddhism on the Self" en op academia.edu plaatste

https://www.academia.edu/11348963/Spinoza_and_Buddhism_on_the_Self