'Big History' en Spinoza? [1]
Korte voorgeschiedenis over waarom ik het op dit blog ineens over ‘Big History’ heb. Drie weken geleden kreeg ik een mail van Klaas Meijer met een aantal onderwerpen, waaronder ook hij van gedachten wilde wisselen over de ontwikkeling van 'a Theory of Big History'. Ik zou daar wat nadere gedachten over krijgen, maar die bleven uit. Ik schreef hem: “Of ik warm kan lopen voor een 'Theory of Big History'... ik weet het nog niet zo. Maar misschien kun je me overtuigen.” Ik bedoelde uiteraard: in relatie tot Spinoza. Een week geleden kreeg ik weer een mailtje: Hans [van Twuiver] zal zaterdag 16 juni op de UvA een korte inleiding houden “over het belang van Spinoza's denken voor de theorieontwikkeling en de toekomst van Big History.” Of ik interesse had die op mijn blog aan te kondigen en eventueel te verslaan. Ik liet weten: “Zodra het (ook) met Spinoza te maken heeft, wil ik een bijeenkomst als dat nuttig lijkt graag ook op mijn blog aankondigen.Aan Big History in de hele breedte (wat een groot onderwerp) op zich wil ik op mijn blog verder geen aandacht wijden. Uiteraard heeft iemand met brede belangstelling al vele boeken gelezen uit dit hele terrein. Maar om nou net te doen of Big History een soort kader of theorie is... Het komt me allemaal nogal pretentieus voor. Als je me meer informatie geeft, kondig ik de bijeenkomst op mijn blog aan. Ik weet nog niet of ik er zelf heenga.” De dagen gingen voorbij. Af en toe ging ik expres weer eens in mijn mailbox kijken of er al informatie over de aankondiging van die bijeenkomst was. Je kan een bijeenkomst toch niet pas op het laatste nippertje aankondigen. Ik vernam echter niets meer.
Achteraf zie ik dat het om een bijeenkomst ging, waarvoor waarschijnlijk helemaal geen uitnodigingen voor aparte onderdelen meer mogelijk waren, denk ik. Van vorige week Van donderdag tot en met zaterdag ging in Amsterdam “The First Students Big History Research Conference” op het programma waarvan voor afgelopen zaterdag gepland stond: Big History and Spinoza - Hans van Twuiver, Rijkswaterstaat.
Dat alles heeft bij mij wat in gang gezet. Zo gaat dat.
Om een idee te krijgen waar Big History – waarvan de Australische historicus David Christian de grote man is, althans de munter van het begrip - over gaat verwijs ik naar de aparte website over het project en naar website van de International Big History Association, waar in het kort het doel staat aangegeven: “Big History is the attempt to understand, in a unified, interdisciplinary way, the history of the Cosmos, Earth, Life, and Humanity.” Of ook: “Big History seeks to understand the integrated history of the Cosmos, Earth, Life, and Humanity, using the best available empirical evidence and scholarly methods.” Kortom, alles valt eronder. Wat een ambitie.
Een paar boeken:
[books.google]
Fred Spier (UvA Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica), Big History and the Future of Humanity. John Wiley and Sons Ltd, 2010 [books.google]
Ook de Universiteit van Amsterdam geeft sinds het jaar 2010-11 zo’n cursus en houdt zich zo te zien keurig aan het internationale programma. Maar zoals alles is ook dat programma in ontwikkeling (cursief geef ik later ingelaste onderdelen aan): 1. Inleiding; / Geschiedenis, energie en complexiteit; 2. Het ontstaan van het Heelal; 3. De evolutie van het Heelal; 4. Ons Zonnestelsel; 5. Aarde en leven; / Leven als geologische kracht; 6. De RNA-wereld; 7. Leven als ecologische kracht; 8. Leven en evolutie; 9. De ontwikkeling van het leven; 10. De evolutie van de mens; 11. Jagers en verzamelaars; / Big history en intuïtie; 12. Langetermijnklimaatverandering en beschavingen; 13. De invloed van zonneactiviteit op ons klimaat; 14. Agrarisering; / A little big history of grasses;15. Vroege staten; 16. Grote staten; 17. De Europese expansie; 18. De opkomst van de moderne wetenschap; 19. Industrialisering; 20. Informatisering; 21. Fysieke en sociale aspecten van het globale milieu; / 13,7 miljard jaar in 2 uur; 22. Verleden, heden en toekomst. [Uit: Studiegids UvA 2010-11 2011-12]Zie onder (en als dat niet werkt op Youtube) een knappe, gelikte presentatie bij TED door David Christian. David Christian, begonnen als Russische geschiedkundige, nu hoogleraar Big History aan de Macquarie University in Australië, vertelt in ongeveer 17 minuten onze hele geschiedenis vanaf de Big Bang, zo’n 13,7 (inmiddels 13,8) miljoen jaar geleden. Daar, met de Talk bij TED in 2011, werd de start gegeven aan het door Bill Gates gesponsorde Big History Project voor studenten van het hoger onderwijs.
In een volgend blog ga ik eens wat ‘filosoferen’ over wat de bedoeling kan zijn om Spinoza in dit gigantisch grote Big History Project in te schrijven.
Stan Verdult
