Spinoza in De Fikser van Bernard Malamud

In Giles Deleuze’s Practical Philosophy (de vertaling van zijn Spinoza: Philosophy pratique uit 1970) had ik het motto uit Malamud The Fixer gelezen. Toen ik het citaat dit jaar in het Spinoza-boek van Miriam van Reijen weer tegenkwam, besloot ik De Fikser te gaan lezen. Dit dus in de veronderstelling dat Spinoza een belangrijk thema in dit werk zou zijn.

Bernard Malamud (1914 –1986), Amerikaans schrijver van romans en korte verhalen, was zoon van Joods-Russische emigranten. Zijn eerste roman was The Natural (1952). Voor de roman The Fixer (1966) ontving hij in 1967 de Amerikaanse National Book Award én de Pulitzer-prijs voor fictie. Het werk werd in 1968 verfilmd. Ik las tot heden alleen Dubin's Lives (1979), vertaald als De levens van Dubin (1981).

De Fikser is een indrukwekkend en intrigerend boek. Het deed mij erg aan boeken van Dostojewski denken. Het werd vertaald door  M. en L. Coutinho.

Lees verder...

De verstrengeling van liefde en haat

Leon Kuunders, die niet meer toekomt aan het bijhouden van zijn website despinoza.nl, maar zijn interesse voor Spinoza uiteraard niet kwijt is, wees mij op het volgende bericht op Breinlogs. Het gaat over de verstrengeling van liefde en haat zoals het in het brein aangetoond is door neurobioloog Semir Zeki van University College. Zeki doet al jaren onderzoek naar liefde en waarom liefde zo vaak voor ellende zorgt.

Ik kan me heel goed voorstellen dat Leon Kuunders bij dit artikel direct aan Spinoza moest denken en mij tipte dat het misschien iets voor dit weblog is. Op zijn voorstel neem ik hier graag de link naar dat artikel op en neem er hier een stukje eruit over.

Love-hate

Lees verder...

Uitwendige restauratie Spinozahuis voltooid

Op 14 januari 2008 begon het aannemersbedrijf Van Egmond met de dakisolatie, het herstellen van de slechte voegen, de restauratie en het vervangen van kozijnen en luiken, en het schilderwerk van het Spinozahuis te Rijnsburg, dat hier nodig aan toe was.
Deze werkzaamheden zijn inmiddels voltooid.
Pas in 2009 zal worden begonnen met de inwendige restauratie en renovatie van het Spinozahuis.
Op de website van de Vereniging Het Spinozahuis méér over de voorbereidingen van de renovatie. Tevens werden er deze foto's geplaatst, die gemaakt werden door bestuurslid Bertus de Keizer.
  
 
Lees verder...

Spinoza Monument Amsterdam unveiled

Gisterenmiddag werd in Amsterdam het nieuwe Spinozabeeld onthuld door burgemeester Cohen en wethouder van cultuur Gehrels.

Het beeld werd vervaardigd door kunstenaar Nicolas Dings. In geen enkele krant (althans op hun websites) is hierover iets te lezen, waaruit maar weer blijkt met hoe 'n klein-nieuws we ons hier bezig houden. Alleen het gratis verspreide Dag gaf er aandacht aan - met een korte video op z'n website.

Lees verder...

Manifestatie "My name is Spinoza" in 2009

De Spinozacompany in Amerika brengt geluidjes makende "Spinozaberen" aan de man. Beluister daar op de website het melodietje dat deze Spinozabeer zingt: I'm your friend and my name is Spinoza.

Volgend jaar mei-juni organiseren de Stichting Kunst en Openbare Ruimte (SKOR) en de Amsterdamse Spinoza Kring (ASK) de manifestatie My Name Is Spinoza. Want, zo luidt het: "Met Spinoza heeft Amsterdam in potentie een ‘superster' uit de Gouden Eeuw in huis, een van de grondleggers van de waarden waarmee Amsterdam zich graag wil onderscheiden."

Lees verder...

Spinozabijeenkomst in Paradiso

Foto-impressie van de ter gelegenheid van de 376e geboortedag van Spinoza vandaag in Paradiso te Amsterdam gehouden bijeenkomst, die de Amsterdamse Spinoza Kring tot een jaarlijkse gebeurtenis wil maken. Thema: Vrij zijn, hoe doe je dat?

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Lees verder...

Amsterdams Spinozabeeld ingepakt ter onthulling

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Morgen, maandag 24 november zal om 16:30 uur het door kunstenaar Nicolas Dings vervaardigde beeld van Spinoza worden onthuld. Het staat vlak bij het Muziektheater, tegenover de Zwanenburgwal. 

Zo zal het er nooit meer bijstaan, dus misschien worden deze foto's een collectorsitem. 

Het lijkt erop dat het beeld open en bloot zonder beschermende afrastering wordt geplaatst.
Kent het gemeentebestuur z'n Amsterdammers wel?

Lees verder...

Spinoza als de 'goddelijke verwekker' van Locke

Over het in eigen beheer uitgegeven boek van Wim Klever, JOHN LOCKE (1632-1704) VERMOMDE EN MISKENDE SPINOZIST - EEN VERGELIJKENDE STUDIE, Vrijstaat, 2008 [zie hier meer over dit boek op dit weblog waar ook is te lezen hoe het boek besteld kan worden]

Nadat de lezer Wim Klevers gedegen tekst heeft gelezen, waarin deze de inhoudelijke overeenkomst niet alleen van vele denkbeelden van Locke met die van Spinoza, maar ook zeker tussen de 40 à 50 zgn ‘crypto-Spinoza-citaten’ in Locke’s hoofdwerken heeft aangetoond, is het een waar genoegen om zijn - enigszins ingehouden, maar toch - verbitterde nawoord te lezen.

Daarin rapport hij over zijn praktisch vergeefse poging om het massale bolwerk van Locke-scholars te bestormen. Invloed van Spinoza op Locke is nooit bestudeerd en wordt, nu Klever met zijn vergelijkende studie komt, door de bobo’s onder de geleerden fel afgewezen. In dat nawoord maakt Klever de vergelijking “dat men zijn (Locke’s) teksten koestert als heilige klassiekers, alsof zij uit het maagdelijke brein van Athene waren voortgekomen zonder dat er een goddelijke verwekker voor nodig was.” Het beeld is duidelijk. Vandaar de titel van dit blog.

Godenhemelbestormer Klever wordt dus het liefst streng door de verdedigers van de Locke-Olympus terugverwezen. Slechts enkelen, waaronder Jonathan Israel, erkenden na lezing van een samenvatting, het belang van deze studie die tot een andere visie op Locke aanleiding zou dienen te geven.

Lees verder...

Nog voldoende kaartjes verkrijgbaar voor Spinozabijeenkomst!

In tegensteling tot eerdere berichten blijken er nog voldoende kaartjes verkrijgbaar voor de Spinozabijeenkomst zondag in Paradiso! Kaartverkoop à 10 euro bij de deur van Paradiso op de dag zelf [jongeren en studenten 5 euro].
Dit werd hedenmiddag gemeld in een reactie op dit weblog.
Kom dus massaal!

Lees verder...

Luister hoe ook Dominee Gremdaat spinozistisch kan zijn

Dominee Gremdaats spinozistische oplossing voor het fileprobleem.

              

...Als er geen hoop is op oplossing van de file, geniet dan van de file... 

Lees verder...

Amsterdams Spinozamonument in aanbouw

Een reactie (zie rechts) wees op het volgende bericht op de website van Het Parool op 18 november 2008

Spinoza's hoofd is uitgevoerd zoals die ooit op bankbiljetten van duizend gulden stond. Zijn citaat op de sokkel: 'Het doel van de staat is de vrijheid'. Foto Jan van Breda

 

Lees verder...

Komende cursussen en studiebijeenkomsten van Ver. Het Spinozahuis

De Vereniging Het Spinozahuis heeft de thema's van z'n voorjaars studiebijeenkomsten en van de zomercursus 2009 intussen bekend gemaakt.

               

Lees verder...

Nogmaals over 't standbeeld voor Spinoza in Amsterdam

Al eerder, op 7 november, gaf dit weblog aandacht aan de plaatsing op 24 november, van een Spinozabeeld in Amsterdam. Er kwamen ook enige kritische reacties op [zie hier].

Daar dit een ander - en sneller -  initiatief betrof dan dat van de Amsterdamse Spinoza Kring, én er op de website van deze Kring geen enkel bericht aan werd gewijd, vroeg ik mij af of er misschien bonje was uitgebroken in Amsterdam.

Dat is toch kennelijk niet het geval. Gisteravond ontving ik in mijn mailbox het hierna volgende persbericht, waaruit blijkt dat de ASK achter dit initiatief staat.

[N.a.v. de reactie van René voeg ik het volgende aan dit bericht toe] Het marmeren Spinozabeeld van Hildo Krop (1960) bij het Spinoza Lyceum aan de Peter van Anrooystraat, krijgt er dus een broertje in de binnenstad bij.

Lees verder...

Nieuw boek van Wim Klever: John Locke - vermomde en miskende spinozist

Wim Klever maakte een, zoals we van hem gewend zijn, zeer gedegen studie van hoevaak en hoe indringend in de werken van Locke teksten van Spinoza verwerkt zijn. Ik heb al eerder van zijn manuscript kennis mogen nemen en was er zeer door geboeid én zeer onder de indruk van zijn grote eruditie.

Daar het een nogal gespecialiseerde tekst is, die vooral mensen aanspreekt die sterk geïnteresseerd zijn in de geschiedenis van het Spinozisme en van de wetenschaps- en filosofiegeschiedenis van 17e en 18e eeuw, is het moeilijk om voor zo'n werk een uitgever te vinden. Daarom geeft Klever het in eigen beheer uit. De uitgave ziet er heel erg mooi uit: blauwe omslag met een prachtig portret van de oude Locke erop.

              JOHN  LOCKE (1632-1704)

          VERMOMDE EN MISKENDE SPINOZIST

                                            [portret van Locke door Godfrey Keller]
    Rapport van een historisch onderzoek   
                                Wim Klever
   
                              V r i j s t a d 
                                   2008

 

Lees verder...

Affiche Spinoza-evenement op 23 november in Paradiso

Lees verder...

Leibniz over Spinoza in de Leibniz-Nachlass

Gottfried Wilhelm von Leibniz (*1646; †1716), ein Universalgelehrter.

Gottfried Wilhelm von Leibniz (1646 - 1716)
Een universele geleerde zoals ze tegenwoordig niet meer kunnen bestaan.

 

De Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek is in het bezit van de volledige en omvangrijke nalatenschap van Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716). Geleidelijkaan wordt al dit materiaal digitaal op internet beschikbaar gesteld. Zie hier
Het volgende ontleen ik aan de inleiding op deze website.

Deze nalatenschap kon zo volledig worden overgeleverd daar onmiddellijk na Leibniz’ dood door de Engelse Koning en Kurfürst von Hannover, Georg I, alles in beslag genomen werd om te verhinderen dat eventuele politieke geheimen ion de openbaarheid zouden komen.
De nalatenschap omvat ca 50.000 stuks van tezamen 200.000 bladen, waaronder zijn manuscripten en ca 15.000 brieven met over de 1000 correspondenten.

Dit alles is van grote betekenis voor de hele Europese/westerse wetenschaps- en cultuurgeschiedenis, gezien Leibniz’ grote betekenis voor de 18e eeuwse Verlichting, wetenschap en benadering van grote morele vraagstukken.

Leibniz dacht al schrijvend. Hij liet noch op wetenschappelijk, noch op filosofisch terrein een echt hoofdwerk na. Die nalatenschap, ontstaan door intensieve communicatie in zijn grote netwerk, is te zien als zijn eigenlijke hoofdwerk. Zijn internationaliteit wordt weerspiegeld door de talen waarin hij zich uitte: 40 % is in het Latijn, ca 30 % in het Frans en ca 15 % in het Duits gesteld, daarbij komen nog teksten in het Engels, Italiaans en zelfs in het Nederlands.

Lees verder...

Enige emotie over de behandeling van Spinoza's emotieleer

Enige weken geleden verscheen het boek van Frans Jacobs, Een filosofie van emoties en verlangens, Uitg. Nieuwezijds, Amsterdam, 2008.

Het belangrijkste thema van het boek is het aanbrengen van een onderscheid tussen verlangens en emoties. Ik besprak het elders (zie hier deze bespreking).

Op dit weblog wil ik enige ruimte geven aan het feit dat en de manier waarop Jacobs aandacht geeft aan Spinoza in zijn boek. Positief is dát hij op een aantal plaatsen Spinoza’s behandeling van de passies bespreekt. Hij citeert een aantal omschrijvingen van emoties uit de Ethica. Goed is dus dat Spinoza niet – zoals zo vaak gebeurt – wordt genegeerd.

Jacobs besteedt zelfs een hele paragraaf aan “Spinoza over affecten”. (p. 23 – 25), maar die is toch enigszins merkwaardig. Ik neem hier de eerste helft van deze paragraaf over om er vervolgens enig commentaar op te geven.

Lees verder...

Stad van Spinoza

Op mijn speurtochten op het wereldwijde web naar zaken van Spinoza, kwam ik ook wel verwijzingen naar Stad van Spinoza op Hyves tegen, maar ik negeerde die telkens.

Nu neem ik het bestaan ervan toch maar eens op in dit weblog.

Vanavond schijnt er weer een Stad van Spinoza feest te zijn in de Sugar Factory.

8 nov flyer voorkant .jpg

Lees verder...

Een realistisch beeld van Spinoza?

Een realistisch beeld van Spinoza 

Joodse 17de-eeuwse vrijdenker krijgt in Amsterdam plots een monument 

Het ontwerp van het Spinoza-monument van Nicolas Dings -  Foto ontwerper 

Na een snelle actie krijgt  Spinoza een herkenbaar beeld in Amsterdam, vlak voor het stadhuis.

Amsterdam krijgt eindelijk zijn Spinoza-monument.

Onder deze titels en deze afbeelding heeft de website van NRC Handelsblad vandaag een artikel over de gebeurtenis dat op 24 november, de 356ste verjaardag van de joodse filosoof, er een beeld wordt geplaatst bij het Amsterdamse stadhuis waar Spinoza’s geboortehuis stond aan de Zwanenburgwal. Spinoza moet een boegbeeld van Amsterdam worden, zoals Erasmus dat is van Rotterdam, schrijft de krant.

Dit is een vervolg op het eerste tipje van de sluier dat dagblad Trouw eerder al had opgelicht. Zie op dit weblog het bericht van 30 oktober: Thorbecke ruilen voor Spinoza.

Lees verder...

Jan Knol onvermoeide propagandist voor Spinoza

product afbeelding

Vanmiddag in de bibliotheek (eindelijk eens) het boekje gelezen van Jan Knol, En je zult spinazie eten; aan tafel bij Spinoza, filosoof van de blijvende blijdschap. Het is een uitgave van de Wereldbibliotheek [februari 2006]. Het is een jaar later al opgevolgd door “Spinoza uit zijn gelijkenissen en voorbeelden” en een derde boekje is inmiddels ook al aangekondigd. Het krijgt de titel "Spinoza's intuitie" en zal in maart 2009 verschijnen.  

Het lijkt dus dat Jan Knol, die predikant is in het Drenthse Smilde, in het toegankelijk maken van het werk van Spinoza voor een breed publiek een nieuw emplooi gevonden heeft.

Lees verder...

Digitale tentoonstelling UBA Spinoza Amsterdammer

Sinds vorige maand is de informatieve pagina over Spinoza die regelmatig wordt bijgehouden door Lidie Koeneman van de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam, uitgebreid met een digitale versie van de expositie van juni 2007 in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam (UBA) onder de titel Spinoza Amsterdammer naar aanleiding van het 375e geboortejaar van Spinoza. [zie hier de laatste update van de Spinozapagina, hier een eerdere versie, en hier de digitale tentoonstelling]

      Spinoza, Brief 12A aan Lodewijk Meyer (facsimile), Voorburg, 26 juli 1663. Het origineel is in het bezit van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. In deze brief geeft Spinoza aanwijzingen voor het persklaar maken van zijn Renati des Cartes Principia philosophiae. Afkomstig uit: Brief van Spinoza aan Lodewijk Meijer, 27 juli 1663, uitgegeven door A.K. Offenberg (Amsterdam: Universiteitsbibliotheek, 1975).
Brief van Spinoza (12A) aan Lodewijk Meyer (facsimile), Voorburg, 26 juli 1663 [Aldaar kan deze brief worden vergroot en in z'n geheel worden gezien. Deze brief was ook te zien op de tentoonstelling van de BPH]
 

Op de prent 'Spinoza voor zijne regters' (privébezit Adri K. Offenberg) na, waren alle tentoongestelde (en gefotografeerde) materialen in het bezit van de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. De tentoonstelling was samengesteld door Lidie Koeneman en Piet Steenbakkers, die de tekst schreef.

Lees verder...

BentoSpino

 

Eerder schreef ik al een blog over het Vermarkten van Spinoza: “Spinoza was een poosje in zaken. Tegenwoordig worden soms zaken gedaan met Spinoza.” Heden kwam ik BentoSpino tegen.

BentoSpino is een onafhankelijke adviesorganisatie die - naar eigen zeggen - is gespecialiseerd in strategisch advies, interim-management en managementtrainingen en zich daarbij richt op de publieke sector.

Onder 'publicaties' kom je artikelen tegen als "Versterking van de democratie door inzet van belangendragers" (Rob van Doorn); "De waarde van een beetje wanorde" (Rob de Wilde); "Burgerparticipatie hoeft geen ramp te zijn" (Fred Dekkers).

Lees verder...

Jeroen Bartels on tour over Spinoza

Zondag 23 november 2008 is filosoof Jeroen Bartels hoofdspreker op de Spinozadag 2008 waarmee de Amsterdamse Spinoza Kring in Paradiso te Amsterdam Spinoza's verjaardag viert met het thema: Vrij zijn, hoe doe je dat? [zie hier]. Hij zal dan spreken over: vrijheid van meningsuiting.

Op 25 november spreekt Jeroen Bartels in Filosofisch café Philos in het Schimmelpenninck Huys aan de Oosterstraat te Groningen: over ‘Het “beleefde atheïsme” van Spinoza. Analyse van en opmerkingen bij de God van Spinoza’.
Aanvang 20.00 uur.
Entree 4,50, studenten 3,50 euro.

Lees verder...

Spinozaconferentie(s) aan de Leidse Universiteit

De NWO heeft al enige jaren een vernieuwingsimpuls-programma, aangeduid met de speelse woorden die Caesar aan zíjn programma gaf: Veni, vidi, vici.  Veni (for researchers who have recently completed their doctorates), Vidi (for experienced researchers) and Vici (for researchers of professorial quality).
Kortom, nu is het de wetenschap die de wereld onderwerpt...

Dr E.S. (Eric) Schliesser, die in een Veni-programma werkzaam is aan de Leidse Universiteit, maakt zijn Amerikaanse connecties voor Nederland vruchtbaar door aan het Filosofisch Instituut van deze universiteit regelmatig een meerdaagse workshop of eendaagse conferentie te organiseren over vroegmoderne filosofie – vaak over Spinoza. Naar ik heb begrepen meestal ook gericht op een geïnteresseerd publiek van buiten de universitaire wereld.

Lees verder...

Einstein's belief on (Spinoza's) God

Twee dagen geleden, op 1 november 2008, plaatste een Canadees op YouTube een videofilmpje met citaten van Einsteins visie op God en religie, met uiteraard ook de bekende verwijzing naar Spinoza's God.
Er wordt op internet en YouTube veel gestoeid met dit thema, maar dit korte overzichtje vind ik wel aardig gebracht - een interessant collage citaten. 

Lees verder...

Spinozacitaten

Twee dagen geleden plaatste creativequotations.com op YouTube een filmpje met een aantal citaten van Spinoza - voor zijn verjaardag deze maand. Ach...
Maar dit weblog wil alles signaleren, dus ook dit geplaatst. Wie weet heeft iemand er wat aan.

Creative Quotations from Benedict Spinoza for Nov 24

Lees verder...

Spinoza's humanisme - geen mens kan kwetsbaarheid ontlopen

De voortzetting van de discussie (in 11 reacties) over het blog "Deus sive Natura. Mag ook/niet Natura sive Deus?" van 29 oktober, wil ik het liefst oppakken met een nieuwe aanzet en daarom een nieuw blog. Daarvoor maak ik gebruik van enige citaten uit een tekst van Ronald Commers, gewoon hoogleraar in ethiek en filosofie aan de Universiteit Gent, vakgroep wijsbegeerte en moraalwetenschap. [zie hier]. Mijns inziens sluit dit prima bij die discussie aan.

[..] Het is steeds Spinoza’s uitgangspunt geweest dat mensen deel zijn van de natuur: God of de oneindige substantie of de Natuur, die we niet kunnen kennen op een volstrekte en adequate wijze. Juist daarom blijven wij er zonder onderbreking op betrokken. Wij moeten ons bestaan beschouwen onder het oogpunt van die opeisende betrokkenheid, waarin wij nooit alleen en nooit van doorslaggevend belang zullen zijn. Daarom worden wij voortdurend gedwongen onze betrokkenheid — die steeds ook betrekkelijkheid is — te onderzoeken, gebruik makend van ons verstand. Het stelt een leven in de geest voorop, zonder dat wij van dit leven de totaliteit kunnen doorgronden. Lees verder...