Weg van Kant’s worsteling met Spinoza
In dit laatste blog van het jaar wil ik wijzen op een review van Sebastian Gardner dat op Tweede Kerstdag op internet werd geplaatst: “Sebastian Gardner on Omri Boehm’s “Kant’s Critique of Spinoza” [Oxford University Press USA 2014]” [Cf. - cf. ook eerder blog en blog over dit boek]
Sebastian Gardner is Professor of
Philosophy at UCL in London, UK. His work concentrates on Kant and post-Kantian
philosophy. He has published widely on Kant, Fichte, Schelling, Schopenhauer,
Nietzsche, Sartre, Merleau-Ponty and the aesthetic turn in post-Kantianism.
Among his books are Kant and the Critique
of Pure Reason (Routledge 1999), Sartre’s
“Being and Nothingness” (Continuum/Bloomsbury, 2009) and, together with
Matthew Grist, The Transcendental Turn
(Oxford UP 2015). He is currently working on a book on the legacy of Kant’s Third Critique. ]
Hij schreef ook:
“Spinoza, Enlightenment, and Classical German Philosophy,” in: Diametros 40 (June 2014) - Special Topic
- The Radical Enlightenment [cf. blog en PDF]
Het is een intrigerend artikel van zo’ 12 A4-tjes, eigenlijk niet zozeer een bespreking als wel een diepgaande discussie met (en gedeeltelijke weerlegging van) het boek van Omri Boehm, waarvoor Gardner grote bewondering uitspreekt, maar met welks centrale stelling hij het niet eens is, n.l. dat in z’n hele filosofische project, ja dat in de kern ervan, Kant vooral gepreoccupeerd zou zijn geweest met Spinoza – dat hij n.l. diepgaande waardering had voor de kracht van Spinoza’s redeneren, maar dat hij de drastische conclusies ervan wilde proberen te vermijden.
Lees verder...2016 bracht én een nieuw Spinoza-schilderij én twijfel erover
Veel behoefte aan terugblikken op wat 2016 ons aan belangrijke feiten m.b.t. Spinoza bracht had ik niet. Alleen wil ik even terugdenken aan het zgn. Graat-Spinoza-portret. Ik wijdde er aardig wat blogs aan, waaraan ik enthousiast begon, maar die uiteindelijk in een zekere deceptie eindigde.
Wie Google naar afbeeldingen van Spinoza vraagt, krijgt een overzicht waarin het portret dat Barend Graat in 1666 zou hebben geschilderd prominent aanwezig is. Afbeeldingen die werden aangereikt via dit blog, maar waarbij de twijfels aangaande de authenticiteit niet meekomt.
Een deel van
de resultaten zoals ze op 24 december 2016 werden aangereikt; met pijlen geef ik
de bedoelde afbeeldingen aan.
Lees verder...
'Spinoza: de Brieven over God' - een gouden vondst 2
Zonder iets te willen afdingen op mijn positieve
bewoordingen in het vorige blog, (daarom handhaaf ik de titel voor ook dit
vervolgblog), wil ik toch een paar kritische opmerkingen maken over enige van
Karel D ‘huyvetters toelichtingen. Zoals ik in het vorige blog schreef geeft
hij de lezer in de toelichtingen belangrijke onderdelen en aspecten van
Spinoza’s filosofie aan, waardoor het boek tevens als een inleiding kan
fungeren op de centrale punten van de filosofie van Spinoza.
Maar op twee van zijn interpretaties die verspreid door het
boek te vinden zijn, moet ik Karel weerspreken; daar interpreteert hij naar
mijn mening Spinoza niet juist. Het betreft [1] zijn lezing van de relatie tussen
lichaam en geest, ofwel die tussen de attributen uitgebreidheid en denken, alsmede
[2] zijn uitleg waarom Spinoza’s determinisme niet als fatalisme gezien mag worden.
'Spinoza: de Brieven over God' - een gouden vondst
Karel D’huyvetters bracht ons eerder al in 2014 de vertaling
van Spinoza’s Tractatus Politicus die
in de Wereldbibliotheek verscheen als Spinoza,
Staatkundige verhandeling [cf. mijn besprekingen in ‘t blog van 12 maart en ‘t blog van 18 maart 2014. Overigens begon ik er na intensiever
gebruik ook enige bezwaren tegen te ondervinden, zoals blijkt uit ‘t blog van 21 mei 2016].
Karel D’huyvetters vertaalde sindsdien nog diverse teksten
van en over Spinoza en plaatste deze op zijn website “Spinoza
in Vlaanderen;” zoals de Ethica, de Brieven over God en teksten van diverse Spinoza
scholars; ook is hij bezig met vertalen van de TTP.
Vervolgens heeft hij het besluit genomen om zijn werk als
gedrukte boeken tegen een lage prijs beschikbaar te stellen, waartoe hij een
uitgeverij begon: Uitgeverij Coriarius (= leerlooier, leerbewerker of schoenmaker), waarmee
hij van plan is een reeks Bibliotheca
Spinozana Flandrica in de markt te zetten, waarvan het eerste deel onlangs
verscheen, te weten: Spinoza: de Brieven
over God. Uit het Latijn vertaald en toegelicht door Karel D’huyvetters. Uitgeverij
Coriarius, 2016; verkoopprijs € 12,95 (voor leden van Spinoza in Vlaanderen en
van de (internationale) Vereniging Het Spinozahuis is de prijs slechts € 6,95
excl. verzendkosten.
Spinoza betekent veel voor nogal wat joodse Amerikanen
Dat dat het geval is, heb ik in vele blogs van de afgelopen
jaren al eens laten zien. Ik heb mij al geruime tijd terug voorgenomen om niet
van alle symposia en conferenties die op mijn pad komen, gewag te maken, maar
voor de volgende maak ik een uitzondering:
Op 21 en 22 mei 2017 wordt een internationale conferentie
gehouden over “Spinoza and Modern Jewish Philosophy”, georganiseerd door
Michael Rosenthal die al jaren aan de Universiteit van Washington doceert,
Spinoza als zijn centrale studieonderwerp koos en sinds medio dit jaar de
Stroum Chair in Jewish Studies aan die universiteit bekleedt (cf. blog). De conferentie wordt gehouden i.s.m. ‘t Stroum
Center for Jewish Studies. [Cf. dag 1 en dag 2]. `t Thema wordt in algemene bewoordingen gesteld,
maar duidelijk is dat het accent ligt op wat Spinoza voor hedendaagse joden
betekent.
For some he [Spinoza] is the
central figure of the radical Enlightenment and the secular world. For others
he is the first modern Jew, the harbinger of reforms that make Judaism possible
in the modern world. Is Spinoza antithetical to the basic tenets of Judaism, or
is his work essential to the articulation of a modern Jewish identity? The
sessions will explore Spinoza’s philosophy and its impact on the philosophical,
historical, and literary understanding of the modern world.
Nun komm der Heiden Heiland - BWV 599
De Adventshymne waarmee J.S. Bach zijn beroemde Orgelbüchlein opent, hier gespeeld door Dorien Schouten op het orgel van de Bovenkerk in Kampen, duurt slechts 1 minuut.
Dat moeten de heidenen van Spinoza toch kunnen hebben...
'Specilla circularia' van Johannes Hudde teruggevonden
In een tweet maakte Marieke van Delft, conservator van de Koninklijke Bibliotheek, bekend dat de NRC vandaag op de pagina "wetenschap" bovenstaand stuk heeft over het teruggevonden werkje over optica van Johannes Hudde (1628 - 1704) dat nu in het bezit is van de KB: Specilla circularia (1656). Zie deze KB-webpagina met nadere informatie, via welke het gedigitaliseerde werkje dat uit slechts 8 bladzijden bestaat, is in te zien. Aan Johannes Hudde schreef Spinoza, zoals bekend, drie brieven (Briefwisseling nrs. 34-36). De brieven van Hudde aan Spinoza zijn merkwaardigerwijs niet bewaard gebleven. In het NRC-artikeltje wordt niet, op de KB-webpagina wordt wel naar de correspondentie met Spinoza gewezen.
Spinozadag-lezingen 2016 gepubliceerd
Gisteren maakte de Amsterdamse Spinoza Kring bekend dat de lezingen die werden gehouden op de 9e Spinozadag die op 27 november 2016 in Paradiso plaats had, op Youtube zijn gezet. Ze zijn te bereiken via deze pagina op de website van de ASK. Van sommige lezingen is daar ook de tekst geplaatst.
Ik haal alleen die van David Kenning, adviseur van de gemeente Amsterdam voor het tegengaan van radicalisering, dit blog binnen. Hij wil laten zien hoe Spinoza als een 'flosoof van contra-radicalisering' relevant is voor deze tijd. Zijn heldere en rustig uitgesproken lezing is via de PDF mee te lezen [tekst ook hier].
Chronica Spinozana 2 en slot
Het wordt mij in deze periode waarin ik het wat kalmer aan
doe met mijn blog, steeds duidelijker hoe ik verder wil. De eerste twee weken
van de pauze deed ik nog wel wat ik al tien jaar deed: dagelijks bijhouden of
er ergens nieuws inzake Spinoza te vinden was. Ik deed daarvan verslag in het blog
van 4 december 2016 Chronica Spinozana. Ik wilde dan wel een poosje stoppen met
dagelijkse blogs, maar blijkbaar toch geen lacune laten ontstaan in het
Spinoza-nieuws. Sindsdien besefte ik, dat ik dat beter niet kan doen en mij
beter kan concentreren op echt inhoudelijke zaken Spinoza betreffende.
Ik laat vanaf nu dus de mijn zelfopgelegde taak achter mij:
ik voel mij niet meer de archivaris en curator van alle Spinozana, waarmee ik
nu al zoveel jaren vele blogs vulde. Om enige voorbeelden te geven: zo zal ik
geen blogs meer wijden aan feiten als:
• [Inutilis scientia Spinozana - 237] Op 23 november 2016 kwam de online-goksite “BossCasino” met het promotiebericht: 3.11.2016 BARUCH SPINZ!
Baruch Spinoza, a famous Dutch
philosopher, whose works have influenced entire generations of thinkers, would
become 339 old on 24 November 2016. Being a lens grinder by trade, he has gone
through exclusion from his religious community for his philosophical works just
like some ragged sorcerer.
Join our commemorative promotion and get 30 Free Spins for NetEnt Spellcast
slot game from Baruch Spinoza! [Cf.]
Maar Spinoza zou die dag 384 jaar geleden geboren zijn – men kwam hier op 339
jaar door zijn sterfdatum van 2016 af te trekken. Als zo’n goktent al zo
slordig rekent, hoe zal het dan gaan met het toerekenen van gokwinsten? Enfin,
ook zulke minimale Spinozaweetjes zal ik in de toekomst nauwelijks nog brengen.
Interview door Alan Brill met Richard A. Cohen over Levinas & Spinoza
Al eerder had ik blogs waarin Richard A. Cohen over Levinas’
houding t.o. Spinoza aan de orde kwam. Zo in ´t
blog van 10-12-2014: over o.a. ´t boek van Richard A.
Cohen, Ethics, Exegesis and Philosophy:
Interpretation after Levinas, voorts ’t blog van 19-05-2015: Spinoza, Heidegger, Levinas en de dood; en ’t blog van 08-10-2015: Boek op komst: Confrontaties tussen Spinoza en Levinas.
Ik had in dat laatste blog al geconstateerd dat Cohen geheel
aan de zijde van Levinas staat in zijn beoordeling van Spinoza in:
Richard A. Cohen, Out
of Control: Confrontations between Spinoza and Levinas. State University of
New York Press [Suny Series in Contemporary Jewish Thought], 2016.
Die positie blijkt nog eens heel duidelijk in het interview
dat Alan Brill op 14 dec. 2016 plaatste:
Interview with
Richard A. Cohen on Levinas and Spinoza [cf.]
Cohen positioneert Spinoza helemaal aan de zijde van de
moderne wetenschap, zozeer dat hij hem zelfs medeverantwoordelijk acht voor de
hedendaagse globalisering…
Spinoza's misschien wel mooiste tekst - 3 en slot
Het is geen eenvoudige tekst die ik als mogelijk Spinoza’s
mooiste beschouw [cf. eerste en tweede blog over dit thema]. Er komt veel in samen. De
tekst gaat vooral over “de goddelijke wet” maar is tegelijk een samenvatting
van waar het hem in de Ethica om
gaat.
Samengevat gaat de redenering
aldus:
Net als de 'menselijke wet' betreft ook de 'goddelijke wet' de levenswijze die
mensen zichzelf of anderen om een of ander doel voorschrijven. Bij de
menselijke wet gaat het om de levenswijze, die "enkel dient tot
beveiliging van het leven en de staatkundige zaken", terwijl het bij de
goddelijke wet gaat om het hoogste goed, dat is: de ware kennis van God en
liefde tot God. Waarom Spinoza daarvoor de term 'goddelijke wet' (lex divina) invoert wordt pas in het
vervolg duidelijk: daar al onze kennis afhangt van de kennis van God, hangt ook
ons hoogste goed en onze hoogste volmaaktheid enkel af van de kennis van God.
Niets immers kan zonder God bestaan of begrepen worden. Daarom bestaat ons
hoogste goed en onze gelukzaligheid dus hierin: de kennis van en liefde tot
God.
De middelen om daartoe te komen kunnen - daar God in ons werkzaam is - Gods
geboden (iussa Dei) worden genoemd en
zo kan deze levenswijze goddelijke wet worden genoemd. De idee Gods dicteert
ons immers dat God ons hoogste goed is, ofwel dat de kennis van en liefde tot
God het einddoel is, waarnaar al onze handelingen gericht moeten worden.
Spinoza's misschien wel mooiste tekst - 2
Uiteraard moet ik nog enige
indicatie geven, waarom ik in het vorige blog de gegeven tekst uit het 4e
hoofdstuk van de TTP over de ‘goddelijke wet’ als misschien wel Spinoza’s mooiste
beschouw. Ik verwees alleen maar naar zijn knappe samenvatting van de opzet van
zijn leer, zoals die in de TIE en de Ethica te vinden is, maar er is uiteraard
meer over te zeggen. Ook besef ik dat het citeren van de tekst in ‘t 17e
eeuwse Nederlands van Glasemaker wellicht toch niet het handigst en
overtuigends overkomt. Ik verwees in het vorige blog naar de TTP-vertaling van
Akkerman, waarvan ik aanneem dat de meeste bezoekers van dit blog die wel
hebben. Ik neem tevens aan dat minder bezoekers over de vertaling van Wim
Klever (in zijn Definitie van het
Christendom) zullen beschikken. Daarom geef ik hieronder zijn vertaling van
Spinoza’s tekst, met weglating van zijn commentaren die hij vooraf en tussendoor
geeft. In een volgend blog ga ik nog wel op een enkel commentaar in, maar nu
gaat het me in eerste instantie om de tekst zelf van Spinoza over “de
goddelijke wet” (in engere zin). Het vierde hoofdstuk van de TTP draagt de titel
“Over de goddelijke wet” (De Lege Divina), maar daarbinnen blijkt Spinoza een
specifieke, eigen betekenis aan “goddelijke wet” te geven, zoals hierna zal
blijken.
Volgens mij bestaat het 4e
hoofdstuk uit drie grote onderdelen:
I Over wet in het algemeen, over natuurwetten en over menselijke wetten
II Over de (natuurlijke) goddelijke wet
III Dat ook in de Bijbel het concept van de (natuurlijke) goddelijke wet te
vinden is.
Dat laatste onderdeel (III) laat
ik geheel buiten beschouwing; het onderdeel II is waar het mij om gaat en ik
hieronder aanreik. Uit onderdeel I het volgende: Spinoza maakt diverse
onderscheidingen tussen
Natuurwetten (waardoor
dingen op een vaste en gedetermineerde wijzen gebeuren en die ook niet ‘overtreden’
kunnen worden) en menselijke wetten (of wetten naar menselijk besluit
die eerder meer als recht (ius) te
typeren zijn en die zowel nageleefd als overtreden kunnen worden).
De term ‘wet’ wordt in natuurwetten
eigenlijk in overdrachtelijke zin gebruikt, want is in meer eigenlijke zin
gebruikt bij geboden, in uitoefening van macht en kan nauwkeuriger worden
gedefinieerd als: levenswijze die de mens zichzelf of anderen voorschrijft met
het oog op een of ander doel: zoals om veiliger en geriefelijker te leven,
hoewel dat laatste niet altijd wordt duidelijk gemaakt.
Spinoza's misschien wel mooiste tekst
Wat mooi of mooist is, is uiteraard subjectief. Maar dat is met anderen te delen, die het er eventueel mee eens kunnen zijn. Waar Spinoza kritisch schrijft, staat wat mij betreft de Appendix van het eerste deel van de Ethica als fraaiste tekst bovenaan, gevolgd door de Voorrede van de TTP. Maar waar Spinoza in positieve bewoordingen schetst waar hij voor staat en ervan uitgaat dat dit ook voor anderen geldt, komt wat mij betreft hetgeen hij in het 4e hoofdstuk van de TTP schrijft over wat hij noemt de ‘goddelijke wet’ het meest in aanmerking. De passage die ik op het oog heb, loopt van het eind van §3 tot bijna het eind van §5 van dat hoofdstuk - men kan het in de vertaling van Akkerman nalezen. Op fraaie wijze verwoordt Spinoza waar zijn filosofie voor staat, waarbij hij hetgeen hij daarover zegt in zowel de TIE als de Ethica samenvat.
Ik geef hieronder die tekst in de TTP-vertaling uit 1693 die de titel meekreeg: De rechtzinnige theologant of Godgeleerde staatkundige verhandelinge uit het Latijn vertaalt. Gisteren heb ik voor het eerst eens deze vertaling en de variant die in 1694 verscheen met de titel Een rechtsinnige theologant, of Godgeleerde staatkunde bekeken. Ze zijn beiden in te zien via de website van de KB, de eerste [1693-uitgave] tevens via books.google en de tweede [1694-uitgave] eveneens via books.google [en van de 1693-uitgave het exemplaar van de Bayerische Staatsbibliothek via books.google en de 1694-uitgave het exemplaar van The British Library via books.google – terwijl de website van ’t Spinoza Web een PDF van deze uitgave van de Universiteit van Halle geeft].
Ik las in beide vertalingen de tekst die ik als ’t mooiste beschouw en die ik hieronder in ‘t 17de eeuwse Nederlands geef. Daarbij werd mij duidelijk dat het eigenlijk om één vertaling in twee versies gaat. Een rechtsinnige theologant gaat duidelijk uit van De rechtzinnige theologant, waarbij nog enig eindredactioneel werk werd gedaan. De rechtzinnige theologant Is opgezet op dezelfde manier als De Nagelate schriften, waarbij met verwijstekens naar de kantlijn het Latijn van kernbegrippen werd gegeven; dit is in Een rechtsinnige theologant weggelaten. Verder is duidelijk dat Een rechtsinnige theologant geen geheel apart opgezette vertaling is. Op de titelpagina wordt dat erkend met de zinsnede “Om sijn Voortreffelijkheid nu weer herdrukt.” Aangenomen wordt dat J. H. Glasemaker de vertaler is.
[Cf. blog van 21-11-2011: Jan Hendriksz. Glazemaker (1619/1620 – 1682) vertaler van de TTP als: De rechtzinnige Theologant, of godgeleerde staatkundige Verhandelinge]
Lees verder...Het zich wederzijds aan elkaar aanpassen: transindividualisatie!
Een mooi vervolg op het vorige blog is wellicht het volgende.
In het blog van 22-08-2014 "Transindividualiteit
volgens Etienne Balibar" werd ik gewezen op het blog Unemployed Negativity van Jason Read,
Associate Professor of Philosophy Portland, ME, Verenigde Staten. Ik had zeer
mijn best gedaan om te achterhalen wat Balibar met ‘transindividualiteit’ kon
bedoelen, waar hij daarover zelf geen toelichting gaf. Die heldere toelichting bleek
bij Jason Read te vinden.
“Een goudmijntje” noemde ik zijn blog, daar hij er heel goed
uitleg bleek te geven over onderwerpen m.b.t. Spinoza. Spinoza noemde hij zijn
lievelingsfilosoof.
Over transindividualisatie schreef Read een boek, waarin “Transindividuality
is understood as the mutual constitution of individuality and collectivity, and
as such it intersects with politics and economics, philosophical speculation
and political practice. Read analyzes a broad range of thinkers with different
views on this concept, using their perspectives to shine light on this
intersection of politics and economics through their mutual constitution of
affects, imagination, and subjectivity.”
Jason Read, The
Politics of Transindividuality. Leiden/Boston: Brill [[Historical
Materialism Volume 106], 2015 (ISBN 9789004217249, hardback - €126] – books.google
Met books.google is te zien hoe uitgebreid Spinoza aan de
orde komt.
Het goede nieuws is dat bij Haymarket Books op 10 januari 2017 [volgens de uitgever à $28.00] of al vandaag [volgens bookdepository, €24,15) de paparback [ISBN: 9781608466962] verschijnt. Dat geef ik hier graag door.
Zie over Jason Read en zijn toen nog aanstaande boek het blog van 20-09-2015: "Breviarium Spinozanum: Het concept hond blaft niet."
Het zich wederzijds aan elkaar aanpassen
Graag wil ik wijzen op een bijzonder interessante tekst die Filip Buyse op zijn academia.edu-pagina plaatste:
"Spinoza and Christiaan Huygens: The Odd Philosopher and the Odd Sympathy of Pendulum Clocks."
Hij behandelt daarin Spinoza’s leer over de relatie tussen delen en het geheel van het universum, in de correspondentie met Henri Oldenburg en via deze met Robert Boyle. In brief 32 lezen we (ik geef de vertaling van F. Akkerman)
“Onder de samenhang dan van de delen
versta ik niets anders dan dat de wetten, dat wil zeggen de natuur, van het ene
deel zich zo aanpassen aan de wetten of natuur van het andere deel, dat ze
elkaar zo weinig mogelijk tegenwerken. Wat het geheel en de delen betreft: ik beschouw
de dingen in zoverre als delen van een geheel, als hun naturen zich wederzijds
aan elkaar aanpassen, zodat ze
Buyse stelt dan vast: “Spinoza asserts that natures of bodies can adapt themselves to other natures in a non-mechanistic way, and absent the agency of an external cause. As such, this definition appears to be in clear contradiction with Spinoza’s radical, metaphysical determinism which is an essential and characteristic element of his philosophy.”
Lees verder...Dore Hoyer (1911-1967) bestudeerde Spinoza voor haar danscyclus Affectos Humanos (1962)
Dore Hoyer was een Duitse expressionistische danseres en
choreografe (“Ausdruckstänzerin und Choreografin”). Zij zou bekend worden als
een van de belangrijkste solodansers. In de “Ausdruckstanz traditie." Door
Mary Wigman was zij geïnspireerd, maar ze ontwikkelde vooral haar eigen
solo-programma voor en na WOII. Wigman noemde Hoyer "Europe's last great
modern dancer." [Cf. en de.wiki]
“Affectos Humanos" (1962) geïnspireerd op Spinoza’s
Ethica
Martin Nachbar schrijft in "A Contemporary Body Made
History. Dance reconstruction as artistic research practice into the history of
dance techniques and choreography.”[PDF]
Dore Hoyer (1911-1967) belonged to the second generation of Expressionist Dance, which did not go down in dance history as successfully as the first generation, as their careers were hardened by the Nazi regime, the war, and later on by a rigorous turn away from Modern Dance in post-war Germany. Hoyer was much formed by Expressionist Dance . But she searched for and walked down new paths. Her rigorously formal and abstract movement composition differed strongly from the rather empathetic and ecstatic works of her teachers though she still tried to communicate certain emotions or themes. She created the Affectos humanos in this vein. It consists of five dances, each of which deals with a human affect. They are associative yet rigorous renderings of Hoyer’s reading of Spinoza’s Ethics, in which he describes 48 human affects as energies that affect the mind and the body by making them either grow or shrink in feeling. Out of these 48, Hoyer chose: Vanity ["Ehre/ Eitelkeit"], Desire ("Begierde”], Hate ["Hass"], Fear ("Angst"), and Love ["Liebe"].
Lees verder...
Peter Abbs schreef een gedicht over Spinoza
Peter Abbs, geboren in 1942, is Engels dichter en academicus
- nu Emeritus Professor of Creative Writing at the University of Sussex [cf.]. Hij
publiceerde tien dichtbundels en diverse boeken over educatie en de kunst van
creatief schrijven, zoals The Flowering
of Flint: New and Selected Poems (Salt) en Against
the Flow: Education, the Arts and Postmodern Culture (Routledge). [cf. wikipedia]
Op zijn website
of elders op internet zijn geen gedichten van zijn hand te vinden. Hij schermt
die blijkbaar met succes af. Maar het huidige nummer van Philosophy Now [Dec 2016 / Jan 2017 cf.]
heeft het volgende gedicht van zijn hand
Chronica Spinozana
Spinoza nieuwtjes uit de periode vanaf dat ’t blog
opgeschort werd.
Twee weken duurt inmiddels de pauze – ik stopte er –
voorlopig – mee om dagelijkse blogs op
het terrein van Spinoza, Spinozisme en Spinozana online te brengen. Terwijl ik
nog aan het nadenken ben over of en eventueel met welke wijziging ik dit blog mogelijk
wil voortzetten, bleef ik wel dagelijks doen wat ik al doe zolang het blog
bestaat (het is in z’n 10e jaar): nagaan of er op 't Spinoza-terrein
nieuws te ontdekken valt. Ik doorbreek nu even de radiostilte om in een eerste van wellicht meerdere van zulke kronieken de resultaten te geven.
• In het weekend van 19 november maakte de Ver. Het
Spinozahuis het thema van de studiebijeenkomsten voorjaar 2017 en de datum en
het thema van de zomercursus 2017 bekend. De voorjaarsstudiebijeen-komsten 2017
zullen Spinoza’s Ethica behandelen.
De Spinozazomerweek 2017 zal van maandag 24 t/m vrijdag 28 juli 2017 worden
gehouden wederom in het Woodbrookershuis in Barchem; Spinoza's Theologisch-politiek traktaat zal worden
behandeld. [Cf.].
Blijkbaar wordt er in 2016 geen najaarsbijeenkomst gehouden.
• [Inutilis scientia Spinozana - 236] Het Leidsch
Dagblad bericht op 22 nov. 2016: Brouwerij Spinoza uit Rijnsburg heeft de
Leidsch Dagblad Regionale Bockbiertest gewonnen. Het bier van brouwer Leon de
Mooij werd zaterdag door bijna zestig Leidsch Dagblad-lezers verkozen tot
lekkerste bockbier van de regio. [cf. en cf.]
• 22 nov. 2016 De Radboud Universiteit meldt dat dr. Leen
Spruit werd benoemd tot bijzonder hoogleraar Europese vroegmoderne
ideeëngeschiedenis. [Cf.]