Colerus’ Levensbeschrijving van Spinoza nu als tekst
Op 23 februari 2011 kon ik met behulp van Arno van Zuylen Colerus’ Levensbeschrijving van Spinoza op internet aanbieden in de vorm van scans van de uitgave die Martinus Nijhoff uit ’s Gravenhage in 1880 op de markt bracht. Ik gaf het blog de titel: “Na 130 jaar 'Leven van Spinosa' door J. Colerus weer beschikbaar.” Later ontdekte ik dat die uitgave nog eens in 1910 is herdrukt.
Toch was ik maar half tevreden en ik besloot het werk te doen om met behulp van een OCR-programma de scans om te zetten in tekst, waarna je nog veel werk eraan hebt om de resulterende tekst te corrigeren. Vandaag heb ik die klus afgerond en kan ik het resultaat op internet brengen [zie PDF hier]. Ik heb de letter wat groter gemaakt, zodat als u het PDF met twee pagina’s per liggend A4-tje afdrukt er een handzaam boekje van te maken is.Mijn waardering voor die evangelisch-lutherse predikant Colerus, die niets van Spinoza’s gedachtegoed moest hebben, maar die zo objectief mogelijk diens leven wilde beschrijven, is nog weer groter geworden. Maar ook voor Spinoza’s hospes Hendrik van der Spyck, die zo lang, minstens twintig of vijfentwintig jaren, de documentjes van de afwikkeling van begrafenis en nalatenschap moet hebben bewaard, zodat Colerus ze in zijn biografie kon opnemen.
Johannes [Nicolaüs] Colerus, oorspr. Köhler (1647 – 1707)
Als we nagaan dat Colerus in 18 oktober 1693 in de Lutherse gemeente in Den Haag zijn intrede deed en we redelijkerwijs mogen veronderstellen dat het natrekken van de gegevens over Spinoza, waartoe hij zich aangemoedigd voelde doordat hij op diens kamer aan de Veerkade verbleef, niet het eerste zal zijn geweest wat hij ging doen, zal hij wellicht op z'n vroegst in 1994 of 1995 en wellicht later daarmee begonnen zijn. Ik denk later, aangezien hij pas op ‘Paaschdag 1704’, zijn preek tegen Spinoza hield, die hij het jaar erna, in 1705, uitgaf “[b]eneffens een naaukeurige levensbeschrijving van deezen beruchten wijsgeer.”
____________
Het PDF met de scans is ook nog te raadplegen.
De biografie blijkt een tijdje terug ook in microfilm-vorm van de Columbia University Libraries op archive.org gebracht te zijn.
Stel eens dat hij omstreeks 1697 bij zijn gemeentelid Hendrik van der Spyk serieus navraag begon te doen. Aandoenlijk vind ik het aan Colerus’ verslag te zien hoe Van der Spyk de rekeningen m.b.t. de afwikkeling van Spinoza’s overlijden dan twintig jaar of langer heeft bewaard. Want van wie zou Colerus ze anders hebben kunnen inzien?
Aandoenlijk vind ik dat.
Reacties
Geweldig dat dit nu zo beschikbaar is! Wat een klus.
RJ 19-12-2012 @ 12:42
Prachtig Stan!
greenways 19-12-2012 @ 13:44
Mooi werk, Stan. Je zet hiermee de kroon op het (reproductie)werk.
Dank zij jouw niet aflatende ijver, beschikken wij nu over een naslagwerk, dat met zoekfuncties benaderbaar is. Een aanwinst!
Arno v Zuylen 19-12-2012 @ 19:32
Allen,
Dank voor de waardering.
Graag gedaan.
Stan Verdult 19-12-2012 @ 20:26