De brief die Leibniz verzond aan Spinoza te Amsterdam werd bezorgd bij Spinoza in Den Haag
In zijn bespreking van de toen pas uitgekomen Spinoza, Briefwisseling [in Amersfoortse Stemmen,
59 (1978), p. 63-64] gaf J.G.van der Bend, toen directeur van de ISVW, de
volgende anekdote:
Als besluit van deze bespreking moge dienen het vermelden van een voorval tijdens de Spinoza-herdenking op 21 februari 1977 in Den Haag. Bij die gelegenheid overhandigde een vertegenwoordiger van de hoofddirectie van de PTT de eerste Spinoza-zegel aan de eigenaar van het Spinozahuis aldaar (Stichting Monumentenfonds Den Haag). Hij citeerde daarbij een brief van Spinoza. Leibniz had namelijk in 1671 vanuit Mainz aan Spinoza een brief gestuurd, waarin hij hem vroeg naar zijn onderzoekingen op het gebied van de dioptriek. Die gegevens zou hij in een brief kunnen meegeven aan een zekere heer Diemerbroeck. Spinoza antwoordde: 'De heer Diemerbroeck woont hier niet. Ik ben dus gedwongen deze brief aan de gewone bode mee te geven. Ongetwijfeld kent ge wel iemand hier in Den Haag die de zorgen voor onze brieven op zich wil nemen. Hem zou ook ik willen kennen, opdat onze brieven gemakkelijker en veiliger verzonden kunnen worden.' In die tijd was, aldus de PTT-vertegenwoordiger, postverzending blijkbaar nog niet zo gemakkelijk en veilig als in onze dagen. In zijn dankwoord herinnerde de ontvanger van het geschenk er aan, dat in de 17e eeuw de post toch wel zeer diligent en attent was. Immers: Leibniz had de brief geadresseerd aan: 'Monsieur Spinoza, Medecin tres celebre et philosophe tres profond á Amsterdam' Maar Spinoza woonde al tien jaar niet meer in Amsterdam. Via Rijnsburg en Voorburg bevond hij zich sinds 1669 in Den Haag. Toch kwam Leibniz' brief in goede orde bij hem aan. Dus toch een compliment voor de 17de eeuwse posterijen.
J.G. van der Bend.
Deze opmerkelijke postbezorging is mogelijk een indicatie voor de wellicht in 1671 al grote beroemdheid, c.q. beruchtheid van Spinoza – ook bij de posterijen.
_________________
In dit blog van 12-07-2008 méér over de uitgifte van de Spinoza-herdenkingszegel in 1977
Naschrift
Ik vond het al erg ad rem zoals die vertegenwoordiger van de
Stichting Monumentenfonds Den Haag riposteerde. Maar nu ik in Henri Krop’s Spinoza. Een paradoxale icoon van
Nederland, op blz. 681 deze foto
zie met het bijschrift “Uitreiking van de Spinoza-herdenkingspostzegel aan H.
Hubbeling, voorzitter van de Vereniging Het Spinozahuis,” ja, nu begrijp ik dit
zo ad remme antwoord: Hubbeling had net met Akkerman die Briefwisseling geredigeerd en geannoteerd. Ik vermoed dus dat Van der Bend zich in de
ontvanger vergiste.
