De Spinoza in Nietzsche
André Martins (Org.), O Mais Potente dos Afetos: Spinoza e Nietzsche [De sterkste van de Affecties: Spinoza en Nietzsche]. WMF MARTINS FONTES, 2009 - ISBN: 8578271661
Dit Braziliaanse boek uit 2009 dat ik hier vooral om z'n aparte cover breng, baseert zich geheel op de tekst van de briefkaart die Friedrich Nietzsche op van 30 juli 1881 aan Franz Overbeck schreef:
"Ich bin ganz erstaunt, ganz entzückt! Ich habe einen Vorgänger und was für einen! Ich kannte Spinoza fast nicht: daß mich jetzt nach ihm verlangte, war eine »Instinkthandlung«. Nicht nur, daß seine Gesamttendenz gleich der meinen ist – die Erkenntnis zum mächtigsten Affekt zu machen –, in fünf Hauptpunkten seiner Lehre finde ich mich wieder, dieser abnormste und einsamste Denker ist mir gerade in diesen Dingen am nächsten: er leugnet die Willensfreiheit –; die Zwecke –; die sittliche Weltordnung –; das Unegoistische –; das Böse –; wenn freilich auch die Verschiedenheiten ungeheuer sind, so liegen diese mehr in dem Unterschiede der Zeit, der Kultur, der Wissenschaft. In summa: meine Einsamkeit, die mir, wie auf ganz hohen Bergen, oft, oft Atemnot machte und das Blut hervorströmen ließ, ist wenigstens jetzt eine Zweisamkeit. – Wunderlich!
Übrigens ist mein Befinden gar nicht meinen Hoffnungen entsprechend. Ausnahmewetter auch hier! Ewiges Wechseln der atmosphärischen Bedingungen! – das treibt mich noch aus Europa! Ich muß reinen Himmel monatelang haben, sonst komme ich nicht von der Stelle. Schon sechs schwere, zwei- bis dreitägige Anfälle!! – In herzlicher Liebe Euer Freund. "
Deze tekst werd dus het uitgangspunt van dit boek, zo vermeldt de uitgever. Beiden, Spinoza en Nietzsche zouden kennis zum mächtigsten Affekt maken. Vandaar de titel. Elk der zes punten die in die briefkaart benoemd werden, zouden apart worden behandeld. Of het boek ook ingaat op de latere verwijdering van Nietzsche t.o.v. Spinoza, weet ik niet.
Enfin deze fraaie cover vond ik genoeg aanleiding om nog eens een blogje over Nietzsche te hebben.
Vindt mijn andere blogs desgewenst via het zoekvenster of anders via het blog "Nietzsche: sub specie Spinozae."
____________
Tekst van de briefkaart van Zeno.org
Reacties
Naar aanleiding van een eerdere comment op je blogs wou ik gaan zoeken waar Nietzsche dit gezegd had over Spinoza.
Ik was de mening toegedaan dat het gezegd was door Heinrich Köselitz (synoniem Peter Gast), de vriend van Nietzsche en dat die hem erop wees dat hij een 'voorganger' had.
Niet dus, het was Nietzsche zelf, en wel in deze briefkaart.
Dit bespaart me een hoop werk Stan want ik was zinnens het vanavond te gaan opzoeken. In plaats van in de boeken te duiken kan ik beter eerst je blogs raadplegen, want daar was het al te vinden...
Schopenhauer, Kant, Hegel, Nietzsche... ze halen hun mosterd allemaal bij Spinoza.
En het kan dan wel zijn dat de latere Nietzsche zich tegen hem afkeerde. De juiste uitspraak 'dat iets waarvan je je sterk afkeert je ook nog sterk bezig houdt' komt ook van diezelfde Nietzsche...
Sven 02-12-2014 @ 15:31
Mooi citaat, dat laatste, dank Sven. Je hebt - mét Nietzsche - gelijk: van Spinoza kom je nooit meer los.
Stan Verdult 02-12-2014 @ 15:39