Denker des Vaderlands is duidelijk geen Spinozafan
Op 1 april had ik het blog “Hoe staat de Denker des Vaderlands tegenover Spinoza?” Op de Spinozadag 2008 in Paradiso had hij zich voorgesteld als ‘een Spinozafan’ - een beetje tot verbazing van sommigen, waaronder deze blogger.
Vandaag neemt hij in een interview door Peter Henk Steenhuis in Trouw onder de titel “Leven naar de mores die je predikt” een aantal filosofen en politici de maat op de vraag hoe geloofwaardig ze zijn als hun echte leven niet strookt met hun woorden. Wat betreft “overeenstemming van leven en leer” komen van hoog tot laag aan bod: Jan Tinbergen, Willem Drees sr., Wouter Bos, Wim Kok, Jack de Vries, Simone de Beauvoir, Jean Jacques Rousseau. Zo ontstond dan de “Schaal van Achterhuis”.
Dat is voor mij aanleiding om Hans Achterhuis de maat te nemen. Op de gestelde vraag zou een echte Spinozafan namelijk als eerste aan Spinoza gedacht hebben: als de filosoof die het meest opvallend leefde in overeenstemming met zijn filosofie. Sinds Pierre Bayle daarop wees is dat beeld zo ongeveer gemeengoed geworden. Maar toen Hans Achterhuis in 2003 de eerste Pierre Bayle-prijs voor algemene cultuurkritiek kreeg uitgereikt, gaf hij eerlijk toe nog nooit van Bayle te hebben gehoord!
Nu heeft hij indirect eigenlijk toegegeven helemaal geen Spinozafan te zijn.
Reacties
Stan,
In het rijtje van Achterhuis zijn de eerste 4 (Tinberge, Drees, Bos, Kok) socialist en monogaam, de laatste 3 zijn niet-socialist, en niet-monogaam. Spinoza blijft bij die criteria hors-concours, want hij is noch socialist, noch niet-socialist, en hij is noch monogaam, noch niet-monogaan, want celibatair. Daarom komen ook Nelson Mandela, Gandhi of Willem v. Oranje niet in het rijtje voor, want het ontbreekt ze aan één van beide, of aan allebei
Adrie Hoogendoorn 12-04-2011 @ 13:42
Adrie, wat weet jij veel van hun monogamie...
Stan Verdult 12-04-2011 @ 14:15
Afgezien van grapjes: Spinoza's leven was in overeenstemming met zijnfilosofie, omdat zijn filosofie in overeenstemming was met zijn leven. Zijn filosofie was namelijk adekwate wetenschap.
Bayle wou ons (tot eigen immunicsering) doen geloven, dat hij zich over Spinoza verbaasde: hoe kan Spinoza, die toch deugdzaam leefde, zo'n monsterlijke filosofie produceren? Hij wist wel beter. Trouwens: was Spinoza wel zo onmenselijk deugdzaam en had hij niet ook zijn zwakten en zijn streken? Laten we Spinoza in godsnaam niet heilig verklaren!
wim klever 12-04-2011 @ 21:54
Wat heeft constateren dat de "Denker des vaderlands" echt geen "Spinozafan" blijkt te zijn te maken met "heilig verklaren" van Spinoza?
Iemand hóeft toch niet te zeggen dat hij Spinozafan is als hij het in werkelijkheid niet is? Wie anderen de maat neemt wat betreft “overeenstemming van leven en leer” mag een spiegel voorgehouden krijgen.
Stan Verdult 13-04-2011 @ 10:30