Ernest Mandel (1923 - 1995) over Spinoza’s politieke filosofie

[photo]Ernest Mandel, marxistisch intellectueel en econoom. Hoofdwerken: “De economische theorie van het marxisme” (1964) en “Het Laatkapitalisme” (1972). Hij was één van de leiders van de Vierde Internationale (USFI) en haar Belgische afdeling, de SAP.

 

 

In 1978 schreef hij een interessant - nog altijd boeiend om te lezen –  artikel in het Tijdschrift voor de studie van de Verlichting, Themanummer: De politieke filosofie van Spinoza, 6de jaargang, 1978, nrs. 1-4, pp. 241-254, getiteld: Spinoza, consequente verdediger van de burgerlijke vrijheid

Het begint aldus:

 “Heraut van de vrijheid van godsdienst en geloof, verwoed voorstander van de vrijheid van mening, van meningsuiting, van de drukpers en van het onderwijs, resoluut verdediger van de vrijheid van nederzetting en van de vrijhandel, alsmede voorstander van de algemene volksbewapening, is Spinoza ongetwijfeld de baanbreker van het moderne liberalisme op praktisch alle gebieden van het maatschappelijk leven. Men heeft zelfs van hem gezegd, dat hij de eerste staatkundige denker van de moderne tijden zou zijn geweest, die zichzelf een democraat noemde, die openlijk zijn voorkeur voor de democratische staatsvorm tot uiting gebracht heeft.
En nochtans schijnen zijn politieke werken, de Tractatus Theologico-Politicus en de Tractatus Politicus, door een diepe tegenstrijdigheid gekenmerkt.”

Hij bespreekt vervolgens diverse lezingen (psychologische en historiserende), toont aan “hoeveel koener en radicaler Spinoza’s staatkundige denkbeelden zijn geweest dan die van de grote geesten van de Franse verlichting.” En stelt dat Spinoza op geniale wijze een algemene theorie van politieke omwentelingen anticipeerde. En hij eindigt dan met:

Voorwaar, Bento de Spinoza was één van de koenste en meest revolutionaire denkers van alle tijden!”

Het goed geïnformeerde en interessante artikel is te raadplegen op twee websites:

http://www.ernestmandel.org/ [hier]

http://www.marxists.org/ [hier]

 

spinoza | 23-07-2008 | 12:15 | Link | Reacties (0)