Gabi Gleichmann, 'Het geheim van onsterfelijkheid' - een fantasie over de Spinoza-familie
Begin deze maand is bij
uitgeverij De Geus uitgekomen
Gabi Gleichmann – Het geheim van onsterfelijkheid. Het is de vertaling van Gleichmann's debuut dat vorig jaar in Noorwegen uitkwam onder de titel 'Udødelighetens elixir'. Aanvankelijk was gedacht om het ook in Nederland de titel mee te geven: Het elixer voor onsterfelijkheid, zoals het elders als The Elixir of Immortality of Das Elixier der Unsterblichkeit is uitgebracht, maar in Nederland moet zoiets altijd anders.
Hoofdpersoon "Ari Spinoza is de laatste telg uit de Spinoza-familie. Aan het sterfbed van zijn moeder belooft hij haar om de geschiedenis van zijn familie op te schrijven, zodat deze niet vergeten wordt. Hij put uit de levendige verhalen die zijn oudoom Fernando hem als kind vertelde, en beschrijft zo zijn fantastische familiegeschiedenis door Europa en de eeuwen heen." Aldus de samenvatting van de uitgever.
Eerder was op Facebook de samenvatting: "Zijn roman Het geheim van onsterfelijkheid is een familiekroniek, die een fantastische familiegeschiedenis door Europa en de eeuwen heen beschrijft. De oudste zonen van het geslacht dragen het geheim van een levenselixer bij zich. Maar daardoor valt hun ook een plotselinge dood, een vreselijk leven en een ontzettend grote neus ten deel."
Het blog van 28 augustus 2012 waarin ik dit boek signaleerde begon ik aldus: "Hopelijk is er ook een Nederlandse uitgever geïnteresseerd in het volgende werk, want ik zou dit boek dat dit jaar in Noorwegen is uitgekomen, best willen lezen." En ik eindigde het stukje over de uitgeversinformatie met: "Er staat niets in over 'onze' Spinoza. Maar een intellectueel schrijver noemt zijn personages toch geen Spinoza als niet ook de filosoof Spinoza in het verhaal voorkomt? Ik neem aan dat het als mystificatie bedoeld is, dat daarover nog niets wordt prijsgegeven... "
Het boek werd in meerdere landen uitgebracht, in Nederland door De Geus. Die had mijn blog opgemerkt en vroeg of ik de drukproef wilde lezen om na te gaan of ik betrokken wilde worden bij de presentatie van het boek. En zo kwam het dat ik het boek al eerder in handen had. Maar het bleek tot mijn spijt niet het soort boek waarin ik geïnteresseerd ben. De verhalen stapelen zich op - er komt geen eind aan. Verder lezen ging mij steeds meer tegen heug en meug, zodat ik er iets na de helft mee gestopt ben en de uitgever moest laten weten dat ik niet mee kon werken aan een presentatie.
Het is moeilijk te typeren wat voor boek dit precies is. Een historische roman is het niet, daarvoor is er teveel verzonnen; maar louter fictie of fantasie is het ook niet, daarvoor komen er teveel werkelijke personen en gebeurtenissen ook in voor. Je weet als lezer niet wat echt en wat verzonnen is en mij stoort dat. De geschiedenis van de joden is sowieso al vol ondraaglijke wreedheid, zodat ik niet begrijp waarom er daaromtrent nog zoveel verzonnen moet worden. Daardoorheen is dan nog het verhaal gepunnikt van een geheim boek van verboden kennis over het eeuwige leven, waarover je steeds stukjes verneemt. Ik kwam in een buitenlandse recensie al een verwijzing naar Dan Brown tegen. Misschien is dát het waardoor dit boek niets voor mij is. Wanneer ergens op de helft ongeveer ook 'onze' Spinoza in het verhaal voorkomt, in een overigens niet geprononceerde rol, worden er weer zoveel dingen bij verzonnen dat 't mij de lust benam om verder te lezen. Ik schoof het dus opzij.
Maar Benedictus de Spinoza kómt in het boek voor, zodat het hier gesignaleerd moet worden. U ziet zelf maar of het wellicht wel iets voor u is.


Reacties
Veel recensies zijn er twee maanden later nog niet te signaleren.
H.A. Hofman was op literatuurplein tamelijk positief: "Wat een bijzonder boek is dit: de geschiedenis van het Europese Jodendom verhalen aan de hand van het geslacht Spinoza!"
http://www.literatuurplein.nl/recensie.jsp?recensieId=438
Carsten Hueck noemt in de Neue Zürcher Zeitung deze roman waar ik niet doorheen kwam: "Die phantastische Geschichte der Familie Spinoza: ein Bestsellerroman, der durch Fabulierlust und genaue Erfindungsgabe glänzt."
http://www.nzz.ch/aktuell/startseite/gabi-gleichmann--ein-juedischer-europaeer-1.18191475
Stan Verdult 25-11-2013 @ 13:01