Het ten onrechte aan Wallerant Vaillant toegeschreven schilderij dat Spinoza moet voorstellen

In de blogs (zie in de kop die u krijgt door op "home" te klikken), waarin ik de mij bekende beelden, tekeningen en schilderijen van/over Spinoza verzamel, is een aantal nog niet opgenomen. Ik probeer deze overzichten uiteraard zo goed mogelijk te completeren. Ook afbeeldingen die Spinoza niet voorstellen horen daar (wellicht) bij.

Zo had ik tot heden nog niet dit schilderijtje dat Wallerant Vaillant van Spinoza gemaakt zou hebben. Ik noteer eerst uit Ernst Altkirch’s Spinoza im Porträt (1913) dat hij deze afbeelding aantrof in The Jewish Encyclopedia [Volume XI. Samsom-Talmid Hakam, New York and London, Funk and Wagnalls Company MDCCCCV] met het onderschrift: “Baruch Spinoza. From an unpublished painting by Wallerant Vaillant, 1672 in the possession of Hon. Mayer Sulzberger, Philadephia.” In de encyclopedie was het in vierkleurendruk opgenomen. Ik ben de afbeelding echter nog nooit in kleur tegengekomen.

Dan wat Rudi Ekkart er in Spinoza in beeld over schrijft:

“Portret van een onbekende door anonieme schilder, 18^e eeuw. Schilderij op paneel 18,9 x 15,3 cm, particuliere verzameling, Verenigde Staten.

In 1905 publiceerde de Amerikaan Joseph Jacobs met trots een nieuw ontdekt portret van Spinoza. Volgens zijn beweringen betrof het een authentieke beeltenis, die blijkens de opschriften (monogram en datering) in 1673 zou zijn geschilderd door de kunstenaar Wallerant Vaillant (1623-77).
Ten aanzien van de toeschrijving aan Vaillant is al spoedig van diverse kanten betoogd dat het schilderijtje van een dusdanig erbarmelijke kwaliteit is, dat het onmogelijk het werk van deze zeer begaafde kunstenaar kan zijn. Het werk vertoont bovendien een dusdanig gebrek aan kennis van de aard en structuur van de afgebeelde kleding, dat we hier met een grove kopie van een ouder portret, of met een imitatie van veel later datum te maken moeten hebben. Indien we het aan de achterzijde aangebrachte opschrift moeten geloven, gaat de identificatie als Spinoza terug tot het jaar 1779. Lang daarvoor kan het schilderijtje niet zijn ontstaan. Het lijkt waarschijnlijk dat het is gemaakt als een uiterst onhandige en nauwelijks meer op het voorbeeld gelijkende kopie naar de in 1725 gepubliceerde kopergravure [..]” Zie hieronder.