Isaac Lichtenstein (1888 – 1981) 'Spinoza: eight plates' (1946)

Spinoza volgens Isaac LichtensteinJoods-Pools-Amerikaanse schilder, graficus en kunstcriticus.
Weer een kunstenaar die zich verdienstelijk heeft gemaakt door ook Spinoza in zijn kunst op te nemen, maar over wie niets, althans nauwelijks iets op internet te vinden is. Zoals wel vaker gebeurt gaat dit weer de pagina worden die de meeste informatie bijeenbrengt over een ‘Spinoza-kunstenaar’. Dat Isaac Lichtenstein geboren is in 1888 is op diverse plaatsen te vinden, maar nergens kom je zijn sterfdatum tegen. Tot nu, want in een voetnoot in een boek over 'Yiddische cultuur in de communistische landen', kwam ik hem dan toch tegen, samen met nog wat informatie. Hij overleed in New York in 1981. 1)

Isaac Lichtenstein werd geboren in Lodz, Polen. Samen met Marek Szwarc en Josif Czajkow richtte hij in 1912 in Parijs de joodse krant Machmadim op. In New York zette hij onder dezelfde naam een uitgeverij op. 1) Over 'machmadim'. 2)

Het grootste deel van zijn leven woonde en werkte hij in New York. Hier bij Google en bij Worldcat zijn overzichten te vinden van zijn uitgegeven werk.

Isaac Lichtenstein vormde samen met de kunstenaars Frank C. Kirk en Minna R. Harkavy (1895-1987) de Amerikaanse delegatie naar de wereld Alliantie voor Yiddische Cultuur die in 1937 in Parijs werd gehouden. 3)

Ter ere van zijn 75e verjaardag werd in 1963 door het Art Center van het Congress for Jewish Culture een overzichtstentoonstelling van zijn werk georganiseerd. [Zie hier]

In 1946 verschenen bij dezelfde uitgever, Machmadim Art Editions, twee uitgaven over Spinoza.


• Simon L. Millner, The face of Benedictus Spinoza. Machmadim art editions. New York, 1946

Het boek van Millner heb ik nooit in handen gehad. In een bespreking door W.G. van der Tak in het 50e jaarverslag van de VHS (1946-1947) lees ik dat het boek een 40-tal afbeeldingen in steendruk bevat. Uit een opmerking van Alan Nadler, indertijd directeur van YIVO, die zo’n tien jaar geleden op internet op zoek was naar informatie over deze Lichtenstein, weet ik dat in dit boek enige door Lichtenstein gemaakte tekeningen van Spinoza waren opgenomen.

Je kunt bij books.google niet in het boek bladeren. Het enige dat ik er aan kon ontlokken was op p. 50 deze passage:

“It was left for an artist of our own time, thoroughly schooled in modern technique, to develop the fullest and most rewarding visual approach to the philosopher. A Polish Jew, Isaac Lichtenstein, has the wisdom in human affairs that results from broad contact with the people of many nations. His quick sympathies and instinctive capacity for communicating the living quality of a landscape, a street scene or a personality, are con-…”
Simon L. Millner was dus nogal verguld van Isaac Lichtenstein.
Wat Alan Nadler toen hij naspeuringen deed kennelijk niet wist was dat in datzelfde jaar 1946 het volgende portfolio was uitgegeven:

• Isaac Lichtenstein, Spinoza: eight plates. Art folio. Machmadim Art Editions. New York, 1946

[hier] 

Zes afbeeldingen uit dit portfolio (“two plates missing from portfolio”) werden door “The Magnes Collection of Jewish Art and Life at The Bancroft Library, University of California, Berkeley (www.magnes.org)” naar Flickr.com gebracht “under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike licence, welke voorwaarde hierbij dus meteen wordt doorgegeven.

 

Merk op dat zowel het boek van Millner, The face of Benedictus Spinoza, als het portfolio Spinoza: eight plates, verschenen bij de door Isaac Lichtenstein opgerichte uitgeverij.

Het zou me niet verbazen als dit een van de twee ontbrekende  afbeeldingen is. Hij werd in 2006 door YIVO bij een tentoonstelling "Spinoza in the Yiddish Mind" op de website gebruikt:
Spinoza, Painting by Isaac Lichtenstein [Courtesy of YIVO Institute for Jewish Research Library]. Als dat zo is, dan ontbreekt de mooiste afbeelding in het portfolio, zoals het naar Flicr.com werd geupload. 

 

 

Spinoza

 

Spinoza

 

Spinoza

 

The face of Spinoza

 

The interrogation of Spinoza

Tot slot ook een werk in kleur

Isaac Lichtenstein, Cimetière juif dans le Midi. Olieverf op doek, 60 x 73 cm [van hier]

 

Bij archive.org is dit boekje in te zien

            

Daaruit afkomstig is deze handtekening van Isaac Lichtenstein

       

Bronnen

1) Elvira Grözinger, Magdalena Ruta (Eds.). Under the red banner: Yiddish culture in the communist countries in the postwar era. Volume 20 van Jüdische Kultur. Otto Harrassowitz Verlag, 2008, pagina 81, voetnoot 20 [books.google]

2) Typ 'machmadim' in Google en zie een uitvoerige discussie erover dat dit in het Hooglied (5:16) voorkomende woord dat "liefelijk, lief, aardig, aangenaam" zou betekenen, in werkelijkheid naar Mohammed zou verwijzen...

3) Van Around Jewish Art

spinoza | 06-01-2012 | 20:13 | Link | Reacties (0)