BdSpinoza

Jammer dat Theun de Vries’ hoorspelen over Spinoza niet op internet staan

Vandaag was ik even weer bezig met Theun de Vries en zijn hoorspelen over Spinoza. Wat jammer toch – en passant gezegd - dat de NCRV niet de gewoonte van de VPRO heeft en zulke dingen op internet zet.

              Beluister als voorbeeld dit stukje hoorspel     

Enfin, hier haal ik de alinea’s aan die over Spinoza handelen in Ineke Bulte’s artikel, “Over de hoorspelen van Theun de Vries:”

"Wie De Vries kent weet dat hij veel over Spinoza heeft geschreven; niet iedereen weet dat hij ook twee hoorspelen aan hem heeft gewijd. Het eerste daarvan werd in 1972 uitgezonden door de NCRV; het tweede vijf jaar later, in 1977, door de NOS.[1] Ze heten beide Spinoza; het eerste heeft als ondertitel Gesprekken op de grenslijn, en toont ons Spinoza op zijn sterfbed, in gesprek met zijn overleden moeder. Hij herinnert zich de momenten waarop zijn leven een keer nam. Het tweede spel heeft als ondertitel Portret van een mens, en dat is precies wat het is. Het is geen hoorspel met handelingen, personages en dialogen, zoals de andere spelen, maar een stemmenspel, een over verschillende stemmen verdeeld levensbericht, waarin naast die van Spinoza zelf, de stemmen van de leermeesters, de tijd, de vriendschap en de filosofie aan het woord komen.

Op doeltreffende wijze wordt de luisteraar in aanraking gebracht met enkele belangrijke punten uit Spinoza's gedachtengoed: de gelijkstelling - Deus sive natura - van God en Natuur, en zijn visie op de staat als de instantie ‘die de vrijheid van onderzoek, geweten, studie en publikatie bevordert’, die De Vries zich heeft eigen gemaakt, zoals De zaak Calas en Engel in het harnas getuigen. Het spel voor de NOS geeft bovendien De Vries' beeld van de doorwerking van Spinoza, onder andere als een van de wegbereiders van de Franse revolutie[2] en als voorloper van het internationale marxisme. Ook in deze spelen maakt De Vries gebruik van de retorische figuur, geheel met de hoofdpersonen en hun geestverwanten mee te denken, en de tegenpartij, waar deze in beeld komt, als dom en verdeeld voor te stellen.”

                 Theun de Vries: foto: Hans Vermeulen

[in: Nieuw Letterkundig Magazijn. Jaargang 3. Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, Leiden 1985 - DBNL]

Terwijl Jan van Galen van wie in 2011 het eerste deel van zijn biografie verscheen Theun de Vries. Een schrijversleven (1907-1945), nog aan zijn tweede dikke pil aan het schrijven is, verscheen in 2013 van Jos Perry, Revolte is leven. Leven en werk van Theun de Vries 1907-2005 - een veel minder omvangrijke biografie die het hele leven van Theun de Vries omvat [Ambo/Anthos B.V., 2013].

Vandaag zoals gezegd dus weer even met Theun de Vries bezig , ontdekte ik dat de paragraaf van ruim twee bladzijden over “Spinoza en andere ketters” in Jos Perry’s boek in z’n geheel bij books.google te lezen is. Ik vind het wel aardig om die hier aan de verzameling blogs over De Vries toe te voegen, vooral daar voor mij nieuw was - wat daar te lezen is - dat hijzelf de initiatiefnemer was om de Duitse uitgever Rowohlt voor te stellen een biografie over Spinoza te schrijven.

spinoza | 25-09-2015 | 21:29 | Link | Reacties (9)