Jean-Baptiste Boyer, Marquis d'Argens (1704 – 1771) Spinozistisch pornograaf?

Homme de lettres et philosophe français d'Argens zou zijn beïnvloed door het werk van Spinoza en Pierre Bayle. Hij was een geboren rebel en schreef de populaire brievenroman Lettres juives (1736), waarin hij verschillende Europese regerings-vormen vergeleek.

 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

VoorkantDan Edelstein schrijft in The Enlightenment: A Genealogy [University of Chicago Press, 2010] De term "Spinosiste" werd in de achttiende eeuw meestal gebruikt als een smet; Spinoza’s gedachten zouden uiteindelijk minder invloedrijk dan zijn “zwavelhoudende reputatie”. Jean-Baptiste de Boyer, Marquis d'Argens (vriend van Voltaire, van Frederik de Grote, van d'Alembert en andere philosophes), was een van de toonzetters van dat "Spinosiste" in zijn Lettres juives (1738) toen hij sprak over "het systeem van Spinoza, en enkele andere atheïsten, de fout en de verschrikking ervan die ik al heb laten zien" ["Le sisteme de Spinosa, et de quelques autres athées, dont je t'ai fait voir la fausseté et l'horreur”; marquis Boyer d'Argens, Lettres juives. The Hague: P. Paupie, 1738, p. 292]

 

Boyer d'Argens was mogelijk de auteur van de anoniem verschenen roman Thérèse Philosophe, ou, Mémoires pour servir á l'histoire du P. Dirrag et de Mlle Eradice (1749), waarin het Spinozisme werd uitgelegd in een erotische sfeer… Het was met name Robert Darnton die in Forbidden Best-Sellers of Pre-Revolutionary France (1996) opperde dat d'Argens de auteur zou kunnen van de pornografische ´filosofische´ roman Thérèse Philosophe.

Het is dan wel netjes dat de uitgever van een recente herdruk keurig een vraagteken plaatst achter de naam van de auteur.
“This first-person narrative by Therese is the charming tale of an innocent's initiation into sexual happiness. Self-discovery in a convent leads her to her confessor, Father Dirrag, and she is soon launched upon the path of reason that convinces her that passion and love of the Deity are equal gifts of God. With additional mentors, Therese learns that sensations are but a part of temperament, as natural as hunger and thirst, and all may be satisfied as long as it does not harm others.” [b.v. Bol.com]

                   
In: Thérèse philosophe ou Mémoires pour servir à l'Histoire de D. Dirrag & de Mademoiselle Eradice. Edition correcte, & corrigée. A La Haye : s.d. [vers 1748].

 

Jean-Baptiste de Boyer, marquis d'Argens. Bleistiftzeichnung Menzels in der Nationalgalerie zu Berlin, nach einem Gemälde von Van Pee.  [Van hier]  

VoorkantOver d'Argens ook in Knud Haakonssen, The Cambridge history of eighteenth-century philosophy. Vol. 1 [CUP, 2006)

 

 Zie ook het blog van 1 augustus 2012 over Spinoza en pornografie (in komkommertijd)

spinoza | 18-05-2013 | 12:04 | Link | Reacties (0)