Jonathan Israel strikes back
In H-France Forum [Volume
9, Issue 1 (Winter
2014), No. 5] geeft Jonathan Israel een uitgebreid [21 pagina's
tellend] antwoord of response essay, op vier critici in datzelfde nummer van zijn
Democratic Enlightenment: Philosophy, Revolution, and Human Rights
1750-1790 [211]:
"A Reply to Four Critics" [PDF]
Er komt zeer veel in aan de orde. Israel mept goed onderbouwd terug. Met name komt uitgebreid aan de orde dat veel van zijn critici van mening zijn dat hij overdrijft met het zo centraal stellen van Spinoza ("protest that I create a “false idol,” exaggerating the “role of Spinoza out of all proportion.” p. 6) "Many clearly have a Spinoza problem," pareert Israel [p. 16]
Hij begint met zijn research en aanpak [die hij later benoemde als de “controversialist method”] te schetsen vanaf 1992-4 toen hij zijn Dutch Republic (1995) voltooide en met uitgebreide documentatie over de Balthasar Bekker-affaire geconfronteerd werd. Hij noemt Wim Klever, Wiep van Bunge, Manfred Walther, Winfried Schröder, Michiel Wielema, Wijnand Mijnhardt, en Henri Krop, van wier werk hij dankbaar gebruik maakte. Hij haalt hen als getuigen ervan aan dat een fundamentele tweedeling breed werd erkend tussen een radicale en gematigde Verlichting en dat de eerste begon, "the early Enlightenment: from the 1650s, in the Netherlands, a republican, irreligious and freethinking philosophical underground developed, headed by Franciscus van den Enden, Adriaen Koerbagh, Lodewijk Meyer, en Spinoza."
Hij beklaagt zich dat "no expert on the clandestine philosophical literature either then or now challenges the overall conclusion that the early Enlightenment of 1670-1730 in French, like that in Latin and Dutch, presents two distinct and antagonistic faces: one an underground subversive philosophical culture, deriding religious authority, Revelation, miracles, and the clergy, and demanding full freedom of expression, as well as attempting to forge a new secular morality independent of religious authority; the other, officially sanctioned and condemning the underground Enlightenment, creating a fundamental antagonism and duality."
Johnson Kent Wright, Carolina Armenteros, Harvey Chisick, Keith Michael Baker, krijgen commentaar, maar ook Anthony Pagden, Dale Van Kley, David Bell en Dan Edelstein. Het zijn dus eerder acht dan vier critici die er flink van langs krijgen, sommigen wel meer dan anderen.
Ooit verzuchtte Jonathan Israel: "I’m tired of talking of Spinoza." [Cf. blog] Maar die moeheid heeft hij flink overwonnen, zo blijkt uit dit verweer-essay.
* * *
Zie ook kort verslagje over conferentie in juli 2012 "Aufklärung, radikal" aan de Martin-Luther-Universität Halle-Wittenberg
