Kom, nog eens over de foute "identiteits-these"

Het wordt weer eens tijd hierover te bloggen, daar ik de laatste tijd weer tweemaal stuitte op passages waaruit bleek hoe Spinoza verkeerd begrepen werd.

De Engelse wikipedia-pagina over – jawel - Baruch Spinoza, heeft de volgende paragraaf: “Spinoza contends that "Deus sive Natura" ("God or Nature") is a being of infinitely many attributes, of which thought and extension are two. His account of the nature of reality, then, seems to treat the physical and mental worlds as one and the same. The universal substance consists of both body and mind, there being no difference between these aspects. This formulation is a historically significant solution to the mind-body problem known as neutral monism. Etc.

Ik heb een erg foute passage geel gemarkeerd. Daarin blijkt Spinoza’s benadrukking van het volstrekte onderscheid tussen attributen niet begrepen. En hij had er bv. in 2/6 en op méér plaatsen nog zó op gewezen. Effecten van de verkeerde zgn. “identiteits-these” kom je telkens weer tegen. Daarvoor wordt dan verwezen naar 2/7: “De volgorde en het verband van de ideeën is hetzelfde als de volgorde en het verband der dingen.” [Vert. Corinna Vermeulen].

Wat identiek is (de orde en het verband; zeg eventueel: de wijze van ontstaan) wordt dan stilzwijgend verschoven naar de “dingen en de ideeën ervan” zelf die identiek zouden zijn (immers: één ding vormend). En zo wordt de zgn. “parallellisme-stelling” simpelweg omgevormd in een “identiteits-stelling”. Ach, hoe vaak heb ik in blogs hier niet geprotesteerd tegen deze valse verschuiving die hardnekkig almaar blijft opduiken. Onlangs kwam ik dat weer eens tegen in een blog van Eric Schliesser die – onder verwijzing naar Parkinson – het had over “an identity between a true idea and 'its' true extension” uitmondend in: “true ideas, which are actions (not passive objects), are automatically the same as their objects.” Maar ideeën zijn niet hetzelfde als hun object – wel zijn het attributief verschillende modi van één ding, zodat dingen en de ideeën ervan onverbrekelijk bij elkaar horen, maar dat is niet hetzelfde als 'hetzelfde-zijn'. Hoe vaak moet ik daarop nog wijzen.

De rood gemarkeerde termen nodigen uit eens te bekijken wat er aldaar over ‘neutraal monisme’ wordt geschreven:

Neutral monism, in philosophy, is the metaphysical view that the mental and the physical are two ways of organizing or describing the same elements, which are themselves "neutral," that is, neither physical nor mental. This view denies that the mental and the physical are two fundamentally different things. Rather, neutral monism claims the universe consists of only one kind of stuff, in the form of neutral elements that are in themselves neither mental nor physical. These neutral elements might have the properties of color and shape, just as we experience those properties. But these shaped and colored elements do not exist in a mind (considered as a substantial entity, whether dualistically or physicalistically); they exist on their own.

Some of the first views of the Neutral monism position about the mind-body relationship in philosophy can be attributed to C.D. Broad who in one of his early works known simply as Broad's famous list of 1925 (see chapter XIV of The Mind and Its Place in Nature)[1] stated the basis of what this theory was to become. Indeed no less than nine out of seventeen of his mind-body relationship theories are now classified as falling under the category of Neutral monism. There are considerably few self-proclaimed neutral monists, most of the philosophers who are seen to have this view were classified after their deaths. Some examples of this are Baruch Spinoza, David Hume, Ernst Mach, Richard Avenarius, and Joseph Petzoldt.

Het gaat me om het bijgeleverde plaatje: “A diagram with neutral monism compared to Cartesian dualism, physicalism and idealism.”

 

Die “derde substantie” (waarbij dan lichaam en geest eerste en tweede substanties zullen zijn) vind ik zeer verdacht.

 

spinoza | 03-11-2012 | 15:03 | Link | Reacties (1)

Reacties

Dat van die Engelse Wkipedia (geel gearceerd) is inderdaad wel heel erg. Gelukkig is het geen officiële encyclopedie. En dat van die identiteitsthese m.b.t. tot modi: men blijft het maar schrijven. Het lijkt er op dat de deskundigen elkaar napraten. Als er een artikel van een Nadler of een Della Rocca zou verschijnen waarin ze betogen dat modi niet identiek kunnen zijn zolang hun attributen niet identiek zijn, dan zou het denk ik gauw zijn afgelopen.

henk keizer 04-11-2012 @ 21:15