BdSpinoza

Leon Roth (1896 – 1963) was een groot kenner en goed uitlegger van Spinoza

Over Leon (Haim Yehuda) Roth had ik nog geen blog en die omissie hoop ik bij deze goed te maken. Hij heeft zelfs ook geen en.wikipedia-pagina, dus heb ik weer een taakje... Hoewel, zo ontdekte ik al verder speurend, er is wel zo'n pagina in het Hebreeuws [Cf.].

"Roth is now mostly forgotten", schreef Oona Ajzenstat in een bespreking van een anthologie met essays van Leon Roth, Is There a Jewish Philosophy? Rethinking Fundamentals [London and Portland: Littman, 1999 - Cf. review en review]. Maar bij gelegenheid van zijn 50e sterfdag werd dit jaar door het Shalem College in Jeruzalem een conferentie gehouden over de Philosophy and Ethics of Leon Roth [Cf.] Maar enigszins opmerkelijk is het wel dat hij in het geheel niet voorkomt in het boek van Heidi M. Ravven & Lenn E. Goodman (Eds.), Jewish Themes in Spinoza's Philosophy [SUNY Press, 2002]. ¹)

Hij groeiende op in een praktiserende joodse familie in Londen. Roths vader bracht het van Poolse immigrant tot geslaagd zakenman in Engeland en was in staat een rondtrekkende joodse geleerde als privé-leraar voor zijn zoons aan te trekken. Daarop volgde Leon een opleiding klassieke talen in Oxford. Gedurende WO I diende hij in het joodse bataljon waarin David Ben-Gurion zijn sergeant was [Cf.]

Na zijn academische opleiding werd hij lecturer in philosophy aan de Manchester University, en werd hij vervolgens in 1928 op 32-jarige leeftijd de eerste filosofiehoogleraar aan de Hebreeuwse Universiteit in Jerusalem - op de Achad Haam leerstoel. En op z'n 44e werd hij er benoemd tot de jongste rector. Hij was erg bezig met het toepassen van joodse ethische principes op de problemen van zijn eigen tijd. En zeer geïnteresseerd in de relatie tussen de joodse religie en eigentijdse filosofische ideeën. Maar hij kreeg het ook regelmatig aan de stok met de Israëlische overheid na de vestiging van de joodse staat, over de behandeling van Palestijnse vluchtelingen en het moedwillig doden van burgers. Hij stond een twee-naties-staat voor. In 1953 gaf hij er de brui aan, verliet z'n hoogleraarsstoel en keerde terug naar Engeland. Sindsdien reisde hij veel en gaf over de hele wereld lezingen. Na afloop van zo'n toer (of vakantie) door Nieuw-Zeeland stierf hij plotseling [cf. hier en hier voor een overzicht van zijn werk].

Spinoza

Hij schreef uitgebreid over Spinoza en vooral over de invloed die hij van Maimonides zou hebben ondervonden. In feite was hij de eerste geleerde die systematisch over zo'n invloed schreef in zijn Spinoza, Descartes & Maimonides [Clarendon Press, 1924), heruitgegeven in 1963, het jaar van zijn overlijden bij Russell & Russell. [Te vinden bij archive.com en Scribd]

Ook Warren Harvey schreef in ‎1981: "To my knowledge, the only modern scholar to argue systematically for a distinctive Maimonidean influence on Spinoza was Leon Roth in his Spinoza, Descartes & Maimonides [Cf.]. ²)

Vóór hij dat boek uitgaf was hij al een van de deelnemers aan het bestuur van de in 1920 opgerichte Societas Spinozana, waarvan hij met zijn 24 jaar wel de jongste geweest zal zijn. Een indicatie voor zijn briljantie.

Na het vorige boek verscheen in een reeks "the Philosophers who have mainly influenced Western thought," van hem Spinoza [London, E. Benn limited, 1929]. I Levine schreef daarover in een enthousiaste bespreking: "an even more complete mastery of his subject, together with a notable lucidity of exposition and an exceedingly well-balanced judgment. It would be difficult, in fact, to conceive of a more admirable treatment and arrangement of material than is to be found in this work." [Journal of Philosophical Studies, Vol. 4, No. 14 (Apr., 1929), pp. 270-271]

Ik bezit inmiddels de ongewijzigde heruitgave van dit boek in 1954, een jaar dus nadat Roth was afgetreden uit zijn hoogleraarsambt. En ik moet zeggen: ik ben zeer onder de indruk van de helderheid waarin en de grote kennis waaruit deze inleiding is geschreven. Het zou na 60 jaar nog eens herdrukt kunnen worden en bepaald niet misstaan tussen de hedendaagse inleidingen.

Om idee te geven van de Spinoza-literatuur die in 1929 nog niet bestond, geef ik hier Roth's notitie bij die uitgave:

Door de manier waarop hij Spinoza samenvat en daardoorheen citaten uit de Ethica de KV en de Brieven vlecht, laat hij in feite Spinoza zichzelf uitleggen. Maar dat hij het universum gelijkstelt aan God, is niet helemaal de opvatting van Spinoza. Hij laat wel goed zien hoe het Spinoza om het juiste goede gedrag gaat (vandaar Ethica) niet via zomaar stelregels of normen, maar door het kennisvraagstuk centraal te stellen in het kader van het ontologische eenheid van lichaam en geest: daar de mens (ook z'n geest) onderdeel is van de natuur, verstaan we onszelf het beste door de natuur te verstaan. En de essentie van alle en onze natuur is de conatus.

"Spinoza's interest in morals comes to him by inheritance. He is a descendant of a people which, from the earliest times, had cared little for abstract theories, everything for practical conduct; he is the product of a literature dominated by the ideal of righteousness, of a history which is one long appeal for justice. In spite of himself, and in spite of the Amsterdam community, he remained in his innermost being a son of the People of the Book ... Brought up in the most intense and ethical of religions, Spinoza passed his life in a great age of science. It is hence not extraordinary that his thought should represent the blending of the ideals of the one with those of the other. . ."

Nog enige van zijn werken:

Leon Roth, The Guide for the Perplexed: Moses Maimonides. London, Hutchinson's University Library; New York, Longams, Green, z.j. [1948 of 1950], pp 141

Leon Roth, Jewish Thought as a Factor in Civilization. Unesco, Paris, 1954

Leon Roth, Judaism: A Portrait. Schocken Books, 1972

Hebreeuws vertaalproject en 'Spinozastrijd'
Hij hielp mee aan het uitgeven van filosofische klassieken en ander werk dat later de Magnes Press werd. Hijzelf vertaalde vier korte werken van Aristoteles in het Hebreeuws, waarmee hij in 1934 begon, en redigeerde nog 12 andere boeken [Zijn Aristoteles vertaling Politics I en II bij Magnes Press]. Daar er toen nog maar weinigen Hebreeuws spraken en lazen, lag aan het vertaalproject duidelijk een zionistische doelstelling ten grondslag; een bijdrage tot natievorming. Later, in 1959, beweerde hij zelfs dat de staat gecreëerd was door het moderne Hebreeuws i.p.v. omgekeerd. Roth echter was een onafhankelijk denker, geen nationalist of conventionele zionist. Hij geloofde, zoals al gezegd, in de ontwikkeling van een bi-nationale staat i.p.v. een louter joodse. Drie jaar na het uitroepen van de joodse staat Israel, pakte hij z'n koffers en verliet het land.

Was er geen aandacht voor de 'politieke Spinoza' in zijn bovenvermelde Spinoza-boeken, Spinoza vormde wel de inzet in zijn politiek-ideologische strijd met degenen die Israëls nationale identiteit vormgaven. Zijn visie op het jodendom verschilde erg van die van de vormgevers van de Israëlische staat.

"In an essay entitled ‘Baruch Spinoza: His Religious Importance for the Jew of Today’, Roth criticizes the great philosopher for perceiving Judaism as a ‘tribal habit of life, isolationist and misanthropic, a device for group survival’ (1999, p. 100). Spinoza was describing a form of Judaism that rejects the ‘stranger’ and is intolerant towards difference. Roth denounces this form of Judaism, pointing out that ‘according to the rabbis the command to be kind to strangers is given in the Pentateuch no less than thirty-six times!’ (Roth, 1999, p. 66). He therefore does not abandon Judaism for the sake of the Enlightenment as many secular Jews did, but rather maintains that an isolationist Judaism is based on a misguided reading of the religious texts and a misunderstanding of the message proffered by the great Jewish prophets."

Citaat uit Neve Gordon, "Zionism, Translation and the Politics of Erasure." [In: Polical Studies 2002 VOL 50, 811–828. Daarin de paragraaf: Philosophy and the Other Zionism: the Case of Leon Roth - PDF]

Het lijkt erop alsof Roth zich door de ideologische lezing van Ben Goerion en de zijnen alsof Spinoza de joodse staat had voorspeld, had laten beïnvloeden en a.h.w. Spinoza die lezing kwalijk nam, waardoor hij niet meer kon zien dat juist Spinoza een universalistische en niet particularistische benadering van naties of volken en ook van het joodse volk voorstond.

Maar los van deze meningsverschillen met daarbij behorende bias, ervaar ik mijn kennismaking met Leon Roth als een belangrijke en waardevolle ontdekking.

_____________

¹) Zelfs in Heidi M. Ravven, "Some Thoughts on What Spinoza Learned from Maimonides on the Prophetic Imagination: Part Two: Spinoza's Maimonideanism [in: Journal of the History of Philosophy, Volume 39, Number 3, July 2001, pp. 385-406] komt Leon Roth niet voor.

²) Daarover dan weer Carlos Fraenkel in "Maimonides' God and Spinoza's Deus sive Natura" [Journal of the History of Philosophy, Volume 44, Number 2, April 2006, pp. 169-215]: Since L. Roth the most detailed argument for “a distinctive Maimonidean influence on Spinoza’s philosophy” has been presented by Warren Z. Harvey, “A Portrait of Spinoza as a Maimonidean” [“Portrait”], Journal of the History of Philosophy 19, No. 2 (1981), 151–72. Harvey arrives at the following conclusion: “The Spinoza who has been sketched . . . in the preceding portrait was a Maimonidean in the sense that fundamental elements of Maimonides’ philosophy recur as fundamental elements of his philosophy. This is true, as I have tried to show, with regard to questions of psychology, epistemology, ethics, anthropology, politics, metaphysics and true religion; that is with regard to Spinoza’s philosophy as a whole, including his speculations about God and the true worship of him.”

Zie ook discussie met Leon Roth in:
Louis Jacobs, Religion and the Individual: A Jewish Perspective. Cambridge University Press, 1992 [books.google]

Over Leon Roth:

Raphael Loewe (ed.). Studies in Rationalism, judaism and Universalism in Memory of Leon Roth. Pp. xiii + 357. (London. Routledge and Kegan Paul, I 966.)

Lemma Roth, Leon (1896-1963) in: Stuart Brown (Ed.), Dictionary of Twentieth-Century British Philosophers: 2 Volumes. Thoemmes Continuum, 2005, P 900–903 - books.google   

Hij werd begraven op de joodse begraafplaats in Wellington Foto: Menachem Butler, september 2012 [van hier - vandaar ook Roth's foto]

spinoza | 18-10-2013 | 11:12 | Link | Reacties (1)