Mandeville nog steeds zonder Spinoza-link
Vandaag heeft Trouw een groot artikel van Arne Jansen over Mandeville, getiteld: De mens is sociaal heel ongeschikt.
Het artikel van de vertaler van Mandeville is niet opgenomen op de website van Trouw. Ik had er graag een link heen gelegd, zodat ieder die geïnteresseerd is in Spinoza kan lezen over een 18e eeuwse benadering van mens en samenleving die sterk leunt op die van Spinoza.
Centraal staat bij Mandeville de zelfvoorkeur (zoals de vertaler ´s mensen love to themselves vertaalt), en de endeavours to preserve himself wat uiteraard Spinoza’s ‘conatus in suo esse perseverandi’ is. In het artikel geen woord over Spinoza.
In z'n recensie in de NRC van 19 mei 2006 van het eerste deel van de Nederlandse vertaling van het Verzameld werk 'De wereld gaat aan deugd ten onder' verwees Arnold Heumakers erop dat volgens Jonathan Israel in Radical Enlightenment Spinoza dé grote invloed op Mandeville was. Ger Groot wist van die connectie weer niets in zijn recensie in NRC van 24 sept. 2008 van het derde deel, ‘Fabel van de bijen’.
Het is te hopen dat de nieuwe publicatie van Wim Klever (zie hier de vooraankondiging) over het bouwwerk van Mandevilles werk op de fundamenten van Spinoza, niet lang op zich laat wachten. Men kan intussen kennisnemen van een vroegere tekst van Klever over Mandeville en Spinoza.
Op de zeer gedegen en informatieve website over Bernard Mandeville die Arne Jansen sinds 2005 bijhoudt, komt tweemaal de naam van Spinoza voor, maar geen enkele maal om op Mandevilles schatplichtigheid aan Spinoza te wijzen.
De eerste passage vormt dit citaat:
‘Als men mij zou vragen welke door Nederlanders geschreven boeken het zijn die in de wereld de grootste invloed hebben uitgeoefend, zou ik er vijf noemen: de Imitatio Christi van Thomas van Kempen,de Laus Stultitae van Erasmus,
de Jus Belli ac Pacis van Hugo de Groot,
de Ethica van Spinoza, en
de Fable of the Bees van Bernard de Mandeville.
Niet een van die boeken was dus oorspronkelijk in het Nederlands geschreven.
Maar Mandeville, die … in feite de actueelste van alle vijf is gebleven, heeft het in Nederland altijd met een povere roem moeten stellen. Toch was hij in de achttiende eeuw in heel Europa beroemd als geen andere Nederlander.’J.R. Evenhuis, De Gids nr. 3/4, 1982.
Het tweede gaat om een passage in het voorwoord bij De Fabel van de Bijen, Deel II (1729) over
dat professor Archibald Campbell de schrijver is van Αρετη-λογια, or, an Enquiry into the original of moral virtue; wherein the false notions of Machiavel, Hobbes, Spinoza, and Mr. Bayle, as they are collected and digested by the author of the Fable of the Bees, are examin'd and confuted; and the eternal and unalterable nature and obligation of moral virtue is stated and vindicated.In die verwerping wordt dus door een tegenstander van Mandeville (en Spinoza) Spinoza als bron aangewezen en – uiteraard, zo ging dat toen - veroordeeld.
Toegift __________________________
Op de website van uitgeverij Heureka wordt de vertaling door de overleden journalist en dichter Jan Eijkelboom van Mandevilles geannoteerde versie van zijn gedicht "De Mopperkorf" als WORD-document aangeboden, zoals eerder gepubliceerd in 1985 in Bernard Mandeville's "Fabel van de Bijen". Annotaties door Dolph Kohnstamm, mei 2007.
Reacties
De link is naar het gedicht De Mopperkorf klopt niet meer dit moet zijn http://www.liber.nl/mandeville/De-Mopperkorf.doc
Bruno Koekamp 12-12-2012 @ 12:00