Maria Trepp, Rorty en Spinoza

Maria TreppDe van origine Duitse en germaniste Maria Trepp had (heeft tijdelijk nog) een VolkskrantWeblog. Dit heeft ze verhuisd naar http://passagenproject.com/blog/. Inmiddels heeft ze een aantal vroegere blogs gewist - of ze is die mogelijk bij het overzetten per ongeluk kwijtgeraakt.

Veel van haar blogs zijn behoorlijk bozig (ze voert strijd – een soort jihad - tegen Wilders, tegen de Burke Stichting en apart Andreas Kinneging en Bart Jan Spruyt en zo nog de een of ander). Maar op dinsdag 12 juni 2007 had ze een aardige blog naar aanleiding van het overlijden van Richard Rorty. Daarin had ze een interessant citaat van Rorty over Spinoza overgenomen. Ik kwam het bij mijn surfacties af en toe tegen.
En nu is dat weg!
Maar ik heb het in Googles cache teruggevonden en geef dat tekstje graag hier een plekje op dit weblog, voor het ooit helemaal verdwenen is. Het ligt mooi in het verlengde van het vorige blog, waarin Spinoza met Socrates wordt vergeleken. Met deze overname wil ik helemaal niet zeggen dat ik het volledig eens ben met Rorty’s voorstel voor verhoging van het belang van verbeelding t.o.v. de ratio; maar ik herken er de kritische benadering van Spinoza door Santayana en anderen in.

Hierna dan dat blog van Maria Trepp waarin ‘M.T.’ uiteraard staat voor Maria Trepp.

            Rorty over wijsheid, imaginatie en Spinoza

De in juni 2007 overleden pragmatische filosoof Richard Rorty was in 1997 Spinoza-hoogleraar in Amsterdam. In zijn rede Is it desirable to love truth? gaf Rorty kritiek op Spinoza. Spinoza is namelijk de denker van de rationaliteit. Spinoza heeft geen waardering voor metaforen of voor imaginatie. Rorty eindigde zijn eerste Spinozalezing met een definitie van wijsheid als het vinden van nieuwe metaforen en woorden. Hij stelt voor Spinoza te “transcenderen” (mijn woordkeuze, M.T.) in de richting van meer imaginatie:

“To be wise, I would suggest, is to find a balance between our idiosyncratic fantasies and our dealings with other people, between the language in which we talk to ourselves about ourselves and the language which we use in talking to others about our shared values.  This proposal for a redefinition of wisdom has at least the following advantage: it gives us a reason for calling people like Socrates and Spinoza, Nietzsche and James ‘wise’. For these are people who managed to change our common language, to give us richer and more complex ways of speaking. They did so by finding ways of putting their own idiosyncratic vision into terms which the rest of us could pick up and use. They put forward metaphors and paradoxes which sounded strange, and perhaps crazy, to their contemporaries, but which later generations were able to literalize and thereby appropriate. Their wisdom consisted in finding a way of modulating between old ways of speaking and new ways of speaking, in such a way as to broaden our imagination and thus enrich our lives.  They were able to remain faithful to themselves and also to serve others, thereby bringing the private and the public together.  To praise these men for this reason amounts to inverting Spinoza’s hierarchy [that is that reason has priority above imagination, M.T.] by giving imagination priority over intellect. This inversion is accomplished by saying that wisdom is not the ability to systematize and interrelate all of our beliefs, but rather the ability to find new words in which to say new things, to make paradox palatable by incorporating it in a new language-game. Defying Spinoza by giving more importance than he did to metaphor, imagination and history is, I think, the best way to appreciate his most important insight: that two incompatible descriptions of the same world may equally valuable, as long as they are treated as tools for alternative purposes rather than as rivals.”

Tussen imaginatie en rationaliteit hoeft er dus geen tegenstelling te zijn, zowel kunst als ook wetenschap hebben zowel rationaliteit alsook imaginatie nodig.

dinsdag 12 juni 2007 23:08 door Maria Trepp [een verloren blog]

Reacties

Ach ja bozig.... gespeeld of echt... je moet een aantal thema's hebben die veel lezers trekken wil je over een lange tijd blijven bloggen!

Ik heb inmiddels een nieuwe blog (http://www.passagenproject.com/blog) , waar ik bijna alle oude blogs weer heb geïnstalleerd, ook een aantal blogs over Spinoza.
Ik ga meteen na of de Rorty blog er ook weer staat, zo niet, zet ik hem nu ook weer bij inclusief de oude reacties.

Heb gezien dat het betreffende blog mét de reacties inmiddels weer geplaatst is (heb ik toch iets bereikt met dit blog...).